روش برخورد با افراد فضول

«به تو هیچ ربطی نداره!» این جمله را خیلی دوست داشتم به کسی بگویم که به من گفت: «ببینم دندوناتو… چندتاشون خرابه؟!». حتماً شما هم تجربه برخورد با افراد فضول را داشتید که به هر نحوی گستاخانه یا مؤدبانه سعی می‌کنند از ریز و درشت کارهای ما سر در بیاورند. فضولی کردن در ذات همه ما وجود دارد و همیشه بد نیست؛ مثلاً اگر فضولی نبود نیوتن از افتادن سیب قانون جاذبه را کشف نمی‌کرد یا ادیسون لامپ را اختراع نمی‌کرد. البته در این حالت بهتر است به جای فضولی بگوییم «کنجکاوی» که جنبه مثبت این ویژگی ذاتی ما به حساب می‌آید. اما در روی دیگر سکه معنایش «دخالت بی‌جا» در اموری است که به ما هیچ ربطی ندارد و تأثیر این مزاحمت چیزی جز نفرت و عصبانیت طرف مقابل نیست.

یادمان باشد در دنیایی زندگی می‌کنیم که هر چیزی حد و مرزی دارد و خیلی از مسائل شخصی دیگران به ما مربوط نمی‌شود. حال اگر کسی در کار ما فضولی کرد، چطور برخورد کنیم؟ با عصبانیت جواب دهیم؟ یا تسلیم شویم؟ یا راه دیگری که محترمانه خود را از سوال پیچ کردن‌های بی‌مورد دیگران نجات دهیم.

بدترین واکنش‌ها در برخورد با فضولی دیگران

معمولاً افراد زمانی که با سوالات شخصی و ناگهانی اطرافیان مواجه می‌شوند، دو نوع واکنش از خود نشان می‌دهند:

خجولی کردن

فرد خجول از بروز احساسات خود می‌ترسد و به جای اینکه نگران فاش شدن موضوعات محرمانه خودش باشد، از دلخور شدن طرف مقابل واهمه دارد. به عنوان مثال حاضر است دلیل اختلافش با همسرش را برای همسایه بگوید اما به تریج قبای همسایه فضول برنخورد!

شخصاً خودم هم خجول بودم اما درک یک نکته، شهامت مرا در این زمینه افزایش داد. «شهامت یعنی حفظ کردن احترام به رابطه». احترام به رابطه فقط به خودمان مربوط نمی‌شود بلکه در طرف دیگر، مخاطب حضور دارد که تبعاً با پاسخ مناسب ما از ادامه دادن به کار بی‌ادبانه، منع می‌شود و عزت نفس هر دو حفظ می‌شود. چه چیز با ارزش‌تر از عزت نفس!

عصبانی شدن

دسته دیگر افرادی هستند که سریع از کوره در می‌روند و با تندی برخورد می‌کنند. عصبانیت در این موقعیت کاملاً قابل درک است چرا که نوعی بی‌اجازه وارد شدن به حریم شخصی می‌باشد. این جمله معروف را شنیده‌اید که: «ادب را از که آموختی؟ از بی‌ادبان!». بهتر است که در این مواقع آینه‌ای واکنش ندهیم و شأن خود را در سطح فرد بی‌ادب، پایین نیاوریم. فقط در عین اعتماد به نفس و آرامش، به طرف مقابل بفهمانیم که سوالش به او ربطی ندارد، در واقع تا جایی که می‌توانید نقطه ضعف خود را نشان ندهید.

بهترین پاسخ‌ به افراد فضول

مواقعی که با سؤالات نا به جای دیگران رو به رو می‌شوید، نفس عمیقی بکشید و با آرامش و تمرکز مناسب‌ترین گزینه بین راهکارهای زیر را به کار ببرید.

سؤال را با سؤال جواب دادن

این تکنیک را معمولاً در دیالوگ‌های فیلم‌ها می‌بینم و کمک می‌کند افساری که از دستمان خارج شده را دوباره به دست بگیریم.

• جواب این سؤال چه فایده‌ای برات داره؟
• چرا میپرسی؟
• چه لزومی به دونستن این موضوع هستش؟
• و…

پاسخ مبهم و کلی

می‌توانیم بدون اشاره به جزئیات، جواب مخاطب را به صورت کلی بدهیم. اگر مخاطب سمج نباشد، سکوت می‌کند و پاپیچ نمی‌شود.

• حقوقم مثل بقیه!
• لباسمو با قیمت مناسب خریدم!
• هنوز شخص مناسبو برای ازدواج پیدا نکردم!
• اینقدر تومن خریدمش!
• و… .

طنز و شوخی

این روش مانند با پنبه سر بریدن است و در اکثر مواقع بدون اینکه طرف مقابل ناراحت شود از ادامه فضولی دست برمی‌دارد.

• چقدر حقوق می‌گیری؟ یه چند میلیون دلاری میشه!
• خونتو چند گرفتی؟ با مقدار کافی!
• چرا ازدواج نکردی؟ خوب شد گفتی… یادم نبود… برم پیداش کنم!
• و…

البته این روش مناسب جواب دادن به بزرگان فامیل نمی‌باشد. در پاسخ به افرادی که احترام بالایی دارند، مثلاً می‌توانیم بگوییم: «بله پدربزرگ حتماً بهش فکر می‌کنم…».

تغییر سؤال

این تکنیک حرفه‌ای‌تر است، کافیست از دل سؤال مخاطب ایرادی پیدا کنید: «سؤال خوبیه… بهتر اینکه بپرسی….».

تغییر موضوع

معمولاً از این روش خیلی استفاده می‌شود. برای این کار کافیست با یک جواب کلی، پرونده موضوع فعلی را ببندیم و به موضوع متفاوتی بپردازید. به عنوان مثال: «بعداً حتماً بهش فکر میکنم، فعلا نمیتونم… پدرت حالش خوب شد؟».

رک بودن

مواقعی که رودربایستی ندارید و راحت هستید، این روش بسیار نتیجه بخش می‌باشد:

• معمولاً این سوال رو جواب نمیدم!
• دوست ندارم راجع به این موضوع صحبت کنم!
• بهتره موضوع رو عوض کنیم!
• میدونی این سوال شخصیه؟!
• و…

لبخند و لحن ملایم را می‌توانید چاشنی کنید تا اثر چکشی این روش ملایم‌تر شود و مخاطب خیلی ناراحت نشود.

تشر زدن

اگر تمام روش‌های گفته شده نتیجه بخش نبود، به عنوان آخرین ضربه از این روش استفاده کنید. به عنوان مثال: «این سؤال شخصیه و پرسیدنش درست نیست… بچه دار شدن هر کس به خودش مربوطه… با این شرایط اقتصادی خودتون متوجه که هستید!».

سخن آخر

روش‌های گفته شده، ابتدایی و ساده هستند و برای دفعات اول به کار می‌آیند. اما روش بهتر این است که ذهن خود را برای هر سؤالی آماده کنید. این موضوع ارتباط مستقیمی با هوش کلامی شما دارد تا در لحظه حاضرجواب باشید. در مقاله هوش کلامی به قوی‌ترین تکنیک حاضرجوابی اشاره کرده‌ایم.

در انتها مایلم برای تشکر از همراهی شما، با یک حکایت کوتاه این مطلب را تمام کنم:

به بهلول گفتند: «آش را بردند!»

گفت: «به من چه!»

گفتند: «آخر خانه شما بردند!»

گفت: «به شما چه!»