چگونه در مصاحبه کاری خود موفق باشیم؟
موفقیت در مصاحبه کاری می‌تواند به‌عنوان اولین گام در تحقق اهداف شغلی شما به حساب بیاید. اما سوال اینجاست که چگونه در مصاحبه کاری خود موفق باشیم؟ در این مقاله به بررسی راهکارها و استراتژی‌هایی می‌پردازیم که به شما در درخشش در مصاحبه‌های شغلی کمک خواهد کرد. دانستن نکات کلیدی و تکنیک‌های مصاحبه به‌خصوص در شرایط رقابتی امروز، می‌تواند بر روی نتیجه نهایی تأثیرگذار باشد. ما به شما خواهیم گفت که چگونه در مصاحبه کاری خود موفق باشید و با اعتماد به نفس بالا و قابلیت‌های شغلی خود، بهترین نسخه از خود را ارائه دهید. بیایید با هم به راه‌های ارتقاء شانس موفقیت‌تان در این مسیر بپردازیم.
نمونه‌ای از جلسات مصاحبه
خودتان جای کارفرما در جلسه مصاحبه کاری بودید کدام یک از افراد زیر انتخاب می‌کردید؟
مریم با آرایش غلیظ و لباس‌های گران قیمیت و زیورآلاتی که پوشیده وارد می‌شود. ذوق زده سلام می‌کند. کیف بزرگش را روی میز می‌گذارد و می‌نشیند.
زهرا با ظاهری آراسته و ساده وارد اتاق مصاحبه کاری می‌شود. مودبانه سلام می‌کند و برای نشستن اجازه می‌گیرد.
- خودتون رو معرفی می‌کنین؟
مریم: بله مریم بابایی هستم و متولد 1370 و اِاِاِ…. دیگه چی بگم… همین دیگه تدریس میکنم درس میدم…
زهرا: من زهرا صفایی هستم متولد سال 1370 و در زمینه آموزش مهارت‌های فردی فعالیت میکنم.
- هدف شما از این شغل چیه؟
مریم (آدامسش را محکم می‌جَوَد): من هدفام خیلی زیادن… مثلا دوست دارم پولدار بشم… معروف بشم… هدفام زیادن حالا میتونیم حرف بزنیم….
زهرا: آموزش دیدن و دادن یکی از ارزشهای زندگی من هست و از این کار حس خوب میگیریم و این کار دقیقا هم جهت با رسالتم هست.
- چرا شرکت ما رو انتخاب کردین؟
مریم: دوستام میگفتن شما به کارمنداتون میرسین حقوق خوب میدین… من واقعا دوست دارم اینجا کار کنم…
زهرا: من شرکت‌های مختلفی رو بررسی کردم و متوجه شدم که شرکت شما با اهداف من سازگارتر هست و اینجا میتونم بهترین بازدهی رو داشته باشم.
- چه حقوقی مد نظرتونه؟
مریم: مثلا 2ونیم اینا مد نظرمه یا 3 ونیم اینا…. خودتون چقدر مد نظرتونه؟
زهرا: درآمد خب برام مهمه اما الویت اولم نیست و میتونیم دربارش مذاکره کنیم… با توجه به شرح وظایف من، ساعت کاری و مهارت‌های که ازم میخواین بهبودشون بدم…
- (جواب کارفرما به مریم): من رزومتونو بررسی میکنم و بهتون اطلاع میدم..
مریم: کی اطلاع میدین؟
تماس میگیریم.
- (جواب کارفرما به زهرا): بسیار عالی اگر موافق باشید ما صحبت‌های نهایی رو انجام بدیم و قراردادی رو تنظیم کنیم!
به نظرتان مهم‌ترین دلیل استخدام نشدن مریم چه بود؟
فن بیان در مصاحبه استخدامی
متاسفانه افراد زیادی هستند که تخصص و توانمندی‌های فوق العاده‌ای دارند اما نمی‌توانند خودشان را به خوبی معرفی کنند و به خوبی ارتباط بگیرند به همین دلیل در مصاحبه پذیرفته نمی‌شوند. مهارت‌های کلامی و ارتباطی به اندازه تخصص مهم هستند و بدون آن‌ها نمی‌توانیم نان شب خود را جور کنیم! آن هم در این دور و زمانه که دیگر مدرک تحصیلی برای آب خوردن لب کوزه به درد می‌خورد!
تصور کنید رقبای استخدامی شما، مهارت و تخصص‌های یکسان با شما دارند حال اگر شما هوش کلامی و فن بیان قوی‌تر و مهارت برقراری ارتباط موثر داشته باشید، بدون شک بیشتر به چشم کارفرما می‌آیید و احتمال استخدامی شما بالا می‌رود.
داستان مریم و زهرا را که ابتدای مقاله آوردم، یادتان هست؟ به نظرتان مریم حرفه‌ای رفتار و صحبت کرد یا زهرا؟ معلوم است که زهرا و صد البته معلوم‌تر که زهرا استخدام می‌شود. حال شاید مریم بنده خدا خیلی هم متخصص باشد اما هر چه باشد ما همگی آدم هستیم نه ربات! طبیعی است که به افراد خوش صحبت و حرفه‌ای راحت‌تر اعتماد می‌کنیم.
در ادامه نکاتی را برای مصاحبه کاری موفق مطرح می‌کنیم که کمک می‌کند از همان ابتدا اعتماد و اطمینان کارفرما را جلب کرده و به زودی قرارداد استخدامی را امضا کنید!
برای مصاحبه کاری چه بپوشیم؟
یه نکته طلایی می‌گویم در مصاحبه کاری استفاده کنید تا حرفه‌ای دیده شوید:
لباس‌هایی بپوشید و وسایلی به همراه ببرید که بیشتر جنبه کاربردی داشته باشند تا جنبه تزئینی!
به عنوان مثال پوشیدن ساعت ساده که فقط برای فهمیدن زمان به کار می‌رود یا انگشتر حلقه نشان دهنده متاهل و متعهد بودن می‌باشند.
مریم داستان ما (ابتدای مقاله) از دستبند و انگشتر و ساعت و گردنبندِ رومانتویی و خلاصه هر چه که فکر کنید دریغ نکرد! شخصاً برای رفتن به مراسم و جشن‌ها هم اینطور لباس نمی‌پوشم! جلسه مصاحبه کاری با تفریح و مجلسِ مهمانی تفاوت دارد! می‌رویم که کار کنیم! در محیط کار هم پوشش رسمی یا ساده است.
اگر محیط شرکتی که برای مصاحبه می‌روید، رسمی است پیشنهاد می‌کنیم که لباس رسمی بپوشید. مثلاً خانم‌ها مانتو ساده و مقنعه، آقایان هم پیراهن و شلوار پارچه‌ای اتو کشیده که البته با کت بسیار شیک می‌شود.
اگر هم محیط شرکت دوستانه و استارتاپی است، استایل اسپرت و معمولی هم می‌تواند گزینه مناسبی باشد.
در کل اینکه به ظاهرتان اهمیت دهید اما زیاده روی نکنید! ظاهرتان طوری باشد که وقار و متنانت خود را نشان دهید اما قصد جلب توجه نداشته باشید! هر چه ساده‌تر، جذاب‌تر!
در مصاحبه کاری چه بگوییم؟
مصاحبه کاری یک صحبت معمولی نیست بلکه کاملاً هدفمندانه است. کارفرمای رو به روی ما نه وقتش را از سر راه آورده و نه پولی که به عنوان حقوق باید پرداخت کند بنابراین نهایت تلاش و دقت خود را به کار می‌گیرد تا بداند مصاحبه شونده چند مرده حلاج است و آیا قابل اعتماد هست یا نه؟ بنابراین خیلی به صحبت‌های خود توجه کنید که:
منطقی باشید
به عنوان مثال نگویید که «از کار قبلیم بیرون اومدم چون از محیطش خوشم نمیومد»! این طور خیلی آماتور به نظر می‌رسید اما اگر حساب شده بگویید «محیط قبلی فضای دوستانه‌ای داشت و خیلی راحت ایده‌هامونو تبادل می‌کردیم اما من ترجیح میدم محیط کارم ساکت‌تر باشه تا بهتر تمرکز کنم»! در این صورت به شما به چشم فرد حرفه‌ای نگاه می‌کنند.
خود را کوچک نکنید
یک راز را به شما می‌گویم، پدر بنده فردی باسیاست است و در هر جمعی همیشه پذیرفته می‌شود و به او احترام می‌گذارند. علت اصلی جذابیت پدرم در جمع این است که هیچگاه خود را پایین نمی‌آورد! یعنی خودش را کوچک نمی‌کند!
درس مهمی برای من بود و بارها در مصاحبه‌ها اعمال کردم. به عنوان مثال اگر در جلسه مصاحبه کارفرما از من می‌پرسید: «اگر فلان مشکل پیش بیاید می‌توانی آن را حل کنی؟»، با خونسردی می‌گفتم: «هر مشکلی راه حلی دارد و مطمئن باشید تمام سعیم را میکنم تا حل شود». اما نمی‌گفتم «خیلی سخته… نمیدونم… باهاش مواجه نشدم». کارفرماها همیشه برای افرادی که برای خود ارزش قائل هستند و خود را باور دارند، سر و دست می‌شکنند.
خود را نبازید
خود را جای کارفرما قرار دهید و قبول کنید که برای استخدام به افراد کاربلد و متعهد نیاز دارد. طبیعی است که بخواهد از همان مدت زمان کوتاه در مصاحبه کاری، نهایت استفاده را ببرد تا او را بشناسد و سوالاتی بپرسد یا حرفی بزند که شما را زیر سوال ببرد. در این شرایط به جای عصبانیت یا بغض کردن، خیلی مؤدبانه نظر شخصی خود را بیان کنید. حتی می‌توانید یک نکته اخلاقی هم بین صحبت‌های خود بیاورید و تأثیر مثبتی از خود به جای بگذارید. به این طریق اعتماد به نفس خود را حفظ کنید.
در مصاحبه کاری دروغ نگویید
گاهی اوقات مصاحبه شونده از کارفرما سوالی می‌شنود که تا کنون با آن مواجه نشده و تجربه‌ای در آن زمینه ندارد. اشتباهی که اکثراً انجام می‌دهند این است که دروغ می‌گویند و ادعا می‌کنند اتفاقاً بلد هستند! اما کارفرما معمولاً متوجه این دروغ می‌شود و همانجاست که اعتبار مصاحبه شونده نابود می‌شود. صادقانه و با اعتماد به نفس هرآنچه می‌دانید یا نمی‌دانید را ابراز کنید. یادمان باشد که صداقت بهترین سیاست است.
درباره شرکت تحقیق کنید
واقعاً هیچ چیزی بدتر از این نیست که در جلسه مصاحبه کاری، کارجو از اشتیاق خود برای کار کردن در یک شرکت یا سازمان صحبت کند اما چیزی درباره آن شرکت نداند! خودتان جای کارفرما بودید، به چنین فردی اعتماد می‌کردید؟ بعید می‌دانم!
صمیمی‌ترین دوستم به من نکته‌ای گفت که همیشه آویزه گوشم هست: «قبل از مصاحبه حتما سایت شرکت رو زیرو رو کن… یکی دو تا ایراد کاری و یکی دو تا جنبه مثبت پنهانی رو از شرکت پیدا کن… حتما تو جلسه مصاحبه بهشون اشاره کن که به به فلان جا عالی هستید… ایراد رو هم مطرح کن و بهشون یه راهکار اساسی بده. خودت می‌بینی که دیگه نمی‌دونه دوباره ازت سوال بپرسه یا همونجا قرار داد رو ببنده».
خود را آویزان نشان ندهید
شخصاً از اصطلاح «آویزان بودن» گریزان هستم و به نظرم اصلاً شیک نیست که آدم آویزان جایی یا فردی به نظر آید. افراد آویزان باعث زحمت دیگران می‌شوند و به عنوان یک موجود اضافی روی کرده خاکی به حساب می‌آیند. مریم در ابتدای داستان را یادتان هست؟ که می‌گفت «شرکت شما رو انتخاب کردم چون به کارمنداتون میرسین حقوق خوب میدین».
اما زهرا در مصاحبه کاری گفت «من شرکت‌های زیادی رو بررسی کردم و متوجه شدم شرکت شما هم جهت با مهارت‌ها و علایقم هست». جواب زهرا نشان می‌دهد که یک فرد انتخاب‌گر است نه آویزان! همیشه سعی کنید در هر شغلی که هستید برنامه و اهداف خاصی داشته باشید. طوری ارزش خلق کنید که بودن شما یک امتیاز برای سازمان محسوب شود و به شما افتخار کنند.
پیشنهاد مطالعه: افزایش عزت نفس؛ سوخت موشک برای تقویت عزت نفس
کمک را جایگزین غرور کنید
گذشت آن زمان که کارها روتین و ثابت بودند و روابط شرکت‌ها و سازمان‌ها رئیس-کارمندی بود. در شرایط فعلی کارها بسیار پیچیده شده‌اند و سازمان‌ها به افراد خلاق نیاز دارند، افرادی که چالش پذیر باشند! روابط به شکل تیمی و همکاری می‌باشند نه مدیر-کارمندی.
در مصاحبه کاری سعی نکنید که فقط خود را رخ بکشید بلکه نیازهای مرتبط با شرکت را مطرح کنید و راهکار دهید. همان موقع اگر به ذهن کارفرما بلندگو وصل کنیم، خواهید شنید: «به به… چه خوب… احسنت… تو همونی هستی که ما میخوایم… حسابی با هم میترکانیم و شرکت رشد می‌کند!».
زهرای داستان ما بارها در صحبت‌های خود به سود رسانی شرکت اشاره کرد! تعریف غیر مستقیم اثرگذارتر از حالت مستقیم است!
برای مطالعه بیشتر در خصوص تعریف غیر مستقیم: حسن جویی
در مصاحبه کاری چگونه خود را معرفی کنیم؟
برای معرفی خود طبق فرمول زیر عمل کنید:
- نام و نام خانوادگی
- مدرک تحصیلی
- شغل
- مدت زمان سابقه کاری
- دلیل انتخاب شغل
- کمکی که در شغل خود به دیگران می‌دهید
زهرا هم دقیقاً طبق این فرمول خود را معرفی کرد، البته با توجه به شرایط می‌توانید بعضی قسمت‌ها را حذف کنید. در مقاله معرفی کردن خود، این موضوع را مفصل توضیح داده‌ایم.
در مصاحبه شغلی چه سوالاتی از کارفرما بپرسیم؟
معمولاً در جلسه مصاحبه کاری، کارفرما دوست دارد (واقعاً دوست دارد و اتفاقاً هم منتظر است) که ببیند آیا کارجو سوالی می‌پرسد یا نه؟ فکر می‌کنید چرا؟ چون سوال پرسیدن نشان از کنجکاوی، اشتیاق و تفکر دارد! کارجویی که سعی می‌کند از نحوه مدیریت و کار در شرکت سر در بیاورد، نشان می‌دهد که بی تجربه نیست و صد البته که حرفه‌ای است.
یک جلمه معروف در مذاکره وجود دارد «قدرت دست فردی است که سوال می‌پرسد»! حین مصاحبه کاری فقط به پاسخ دادن فکر نکنید، بلکه در ذهن در جستجوی سوالات مناسب باشید که کارفرما بداند شما هم حق انتخاب کردن دارید.
البته سوال داریم تا سوال! بهترین سوالات آن‌هایی هستند که توصیفی باشند. در ادامه چند سوال مفید و تاثیر گذار آورده‌ایم که کمک می‌کند بهتر روند گفتگو را پیش ببرید:
- این موقعیت شامل چه وظایفی می‌شود؟
- آیا این موقعیت شغلی در مجموعه جدید است؟ اگر اینطور نیست، نفر قبل در مجموعه چه وظایفی به عهده داشتند؟
- سبک مدیریتی سازمان شما به چه صورت است؟
- چند نفر در این مجموعه مشغول به کار هستند؟
- آیا ممکن است محل کار تغییر کند؟
- در این سازمان جای پیشرفت وجود دارد؟ به چه صورت؟
- بزرگترین چالش‌های این شغل در شرکت شما چیست؟
- بزرگترین امتیازی که این شرکت نبسبت به سایر شرکت‌ها دارد چیست؟
- چه پیشینه کاری‌ای برای پیشرفت در این موقعیت شغلی مناسب خواهد بود؟
- این شرکت در چند سال اخیر، چه تغییرات بزرگی را پشت سر گذاشته است؟
- بهترین بخش کار کردن در این سازمان چیست؟
- بدترین بخش کار کردن در این سازمان چیست؟
پیشنهاد مطالعه: هنر سوال پرسیدن
اشتباهات مرگبار هنگام پرسیدن سوال از کارفرما
- پرسیدن سوالات شخصی
- سوال پرسیدن فقط در یک حوزه
- پرسیدن سوالات بسته
- پرسیدن سوالات چند بخشی یا پرسیدن چند سوال با هم
- مطرح کردن سوالاتی که شما را برتر از کارفرما نشان دهد
مقاله پیشنهادی: بهترین تکنیک‌ها برای سخنرانی در جلسات اداری
جملات تاثیر گذار در مصاحبه استخدامی
در هر عرصه‌ای اگر واقعاً می‌خواهیم تاثیرگذار باشیم باید هوش خود را در آن زمینه تقویت کنیم. به عنوان مثال یک گرافیست باید هوش خوبی در زمینه ترکیب رنگ‌ها و کشیدن شکل‌ها داشته باشد. صد در صد که در زمینه کلامی هم باید هوش کلامی بالایی داشته باشیم تا بتوانیم کلام قدرتمند به زبان بیاوریم.
قبول دارید که در جلسه مصاحبه کاری، کلام ما بیشتر تاثیرگذارتر است تا رزومه ما؟
یک پیشنهاد دارم، هر زمان که از شما پرسیدند بزرگترین نقطه ضعف شما چیست؟ در جواب به نقطه ضعفی اشاره کنید که خیلی مرتبط با کار مورد نظر نیست و بلافاصله به یک ویژگی مثبت خود اشاره کنید در پیشرفت کاری شما تاثیر زیادی داشته است. به این تکنیک مثبت/منفی گفته می‌شود که در مبحث هیپنوتیزم کلامی در دوره هوش کلامی به شرکت کننده‌ها آموزش می‌دهیم.
شما با تقویت هوش کلامی خود می‌توانید به هر سوال غیر منتظره‌ای که از شما می‌پرسند، پاسخ مناسب دهید. راستش سوال‌ها و جواب‌های مصاحبه کاری در اینترنت زیاد هستند و دست کارجویان برای کارفرماها رو شده است. بنابراین در مصاحبات سعی می‌کنند سوالات مخصوص خودشان را بپرسند و شما باید خلاقیت به خرج دهید و با کلام خود کارفرما را متأثر کنید (مانند یوزارسیف کوچک). اگر شما حاضرجواب و شوخ طبع باشید، تکنیک‌های متقاعد سازی را آشنا باشید و هیپنوتیزم کلامی را چاشنی کلام خود کنید، دیگر نگرانی بابت این مصاحبه‌ها نخواهید داشت.
زبان بدن در محیط کار هنکام مصاحبه کاری
مصاحبه کاری لزوماً به آن میزی که یک طرف کارفرما و طرف دیگر کارجو نشسته است، محدود نمی‌‌شود. شما از زمانی که وارد محیط شرکت می‌شوید، مصاحبه غیر کلامیتان آغاز می‌شود. حتی گاهی اوقات کارفرما با کمی تأخیر به جلسه می‌آید تا رفتارهای شما را در محیط بررسی کند.
با رعایت نکات زیر می‌توانید حتی قبل از مصاحبه ذهنیت مثبتی در ذهن کارفرما بسازید که اتفاقاً باعث می‌شود مصاحبه کاری با روند بهتری پیش ببرید:
- قبل از وارد شدن و نشستن حتماً اجازه بگیرید (کاری که مریم نکرد اما زهرا کرد)!
- زیاد به کارکنان نزدیک نشوید و تا حدی فاصله خود را با آن‌ها حفظ کنید که احساس معذب بودن به آن‌ها دست ندهد. به عنوان مثال نزدیک‌ترین صندلی به مصاحبه کننده را انتخاب نکنید.
- اگر به سمت شما دست دادند، دست بدهید و خودتان پیش قدم نشوید.
- هنگام دست دادن، دست خود را مستقیم نگه دارید نه به سمت بالا و نه پایین.
- هنگام سلام و احوالپرسی حتماً ارتباط چشمی برقرار کنید.
- دستتان خیس و عرق کرده نباشد.
- دست طرف مقابل را فشار ندهید.
- هنگام نگاه کردن نه زل بزنید نه دائم چشم بپرانید! گاهی چشم خود را اطراف چشم مخاطب و گاهی به محیط قرض دهید.
- به دهان مخاطب نگاه نکنید (این مورد به شدت آزار دهنده است).
- به جلو متمایل نشوید و قوز نکنید.
- روی مبل لم ندهید و پهن نشوید یا خودتان را مچاله نکنید.
- چهره حالت گشوده و همراه با تبسم داشته باشد.
- تبسم لبخندی است که دندان‌ها در آن پیدا نیست و حاکی از احترام و دوستی است.
با این جمله تمام کن!
امیدوارم با رعایت این نکات، مصاحبه کاری موفقی داشته باشید و سال‌ها در زندگی خیرش را ببینید. فقط یادتان باشد که بعد از پایان مصاحبه و هنگام خروج حتماً از مصاحبه کننده بابت زمانی که گذاشته، تشکر کنید. بدون آنکه پشت کنید، همچنان رو به مخاطب، در را باز کنید و خارج شوید (این نکته را آخر گفتم که همیشه یادتان بماند و با بقیه تمایز داشته باشید)!
در انتها از نظرات، انتقادات و پیشنهادات شما در قسمت نظرات استقبال می‌کنیم.
دیدگاهتان را بنویسید