با افراد دروغگو چگونه برخورد کنیم؟

برای همه ما پیش می‌آید که دروغ ببینیم و بشنویم. گاهی اوقات این دروغ‌ها باعث می‌شود که منافع ما به خطر بیفتد یا مهم‌ترین روابط ما تحت تأثیر قرار بگیرد. خوب یادم می‌آید که سال ۹۸ در یک آموزشگاه مشغول به کار شدم و ایده‌های زیادی را اجرا کردم تا یک مقدار از بی‌نظمی محیط و روال کار، کمتر شود. منشی آموزشگاه به من حسادت کرد و زیرآب بنده را زد. باورم نمی‌شود از دروغ‌هایی که به مدیر گفته بود و ناچار شدم استعفا دهم اما بخشی از حقوقم را هم پرداخت نکردند. اگر روش برخورد با افراد دروغگو را می‌دانستم، قطعاً اجازه نمی‌دادم حقم پایمال شود.

روش برخورد با افراد دروغگو، نه پرخاشگری است و نه سکوت. البته شاید گاهی اوقات این راهکارها لازم و واجب شوند اما یک فرد خودساخته، می‌داند که چطور منطقی و حساب شده برخورد کند. واقعاً در چنین موقعیت‌هایی چکار کنیم؟ زمانی که دروغی به ما نسبت می‌دهند، تهمت می‌زنند، پاپوش می‌سازند و… چکار کنیم؟ در ادامه ۷ راهکار عالی معرفی می‌کنیم که برگرفته از مدیریت افراد بد قلق است. با ما همراه باشید.

نشانه‌های دروغگوی افراد

در مقاله زبان بدن افراد دروغگو، به تمام نشانه‌های ظاهری و رفتاری دروغگویی اشاره کرده‌ایم. البته این علائم لزوماً معنایش آن نیست که مخاطب دروغ می‌گوید. مشاهده‌ این علامت‌ها یک نوع سیگنال هستند که ما را مشکوک می‌کنند. یعنی باید به حرف‌های مخاطب بیشتر دقت کرد و همینطوری باور نکرد! سپس بدانیم چگونه با مخاطب دروغگو برخورد کنیم.

به افرادی که هنگام صحبت کردن، علائم زیر دارند باید شک کرد:

• نمی‌توانند ثابت بنشینند یا یک جا ساکن بایستند، اضطراب دارند و پاهای آن‌ها در موقعیت فرار قرار می‌گیرد.
• لبخند‌های مصنوعی به لب دارند.
• صدای آن‌ها لرزش خاصی دارد و آرام صحبت می‌کنند.
• حافظه خوبی ندارند و جزئیات داستان ساختگی خود را فراموش می‌کنند.
• طفره می‌روند و جواب مشخص و دقیق نمی‌دهند.
• اصرار می‌کنند که شما رفتارشان را تایید کنید.
• دائم آب دهان خود را قورت می‌دهند.
• بعضی از دروغگوها پرخاشگری می‌کنند و با تندی واکنش نشان می‌دهند.
• و…

ادامه موارد را در مقاله‌ای که اشاره کردم می‌توانید مطالعه کنید تا در برخورد با افراد دروغگو بهتر عمل کنید.

راهکارهای برخورد با افراد دروغگو

در ادامه با ۹ راهکار در این باره آشنا می‌شویم:

دو یا سه بار تأیید گرفتن

افراد دروغگو برای همان یکبار دروغ گفتن هم استرس دارند چه برسد به سه بار پیاپی! بنابراین سعی کنید دو یا سه بار از او تایید بگیرید تا او به چالش بیفتد و دست و پا بزند. اگر واقعا دروغ گفته باشد، شاید حرف خود را فراموش کرده باشد و تایید نکند یا اینکه از علائم رفتاری و زبان بدن او مطمئن شوید که دروغ می‌گوید. به عنوان مثال:

مریم: زهرا دیروز با سمیرا رفتی خرید؟

زهرا: آره.

مریم: با سمیرا رفته بودی؟ مطمئنی؟

زهرا: یعنی خودم نمی‌دونم دیروز با کی بودم؟

مریم: آدمیزاده دیگه… یه سری چیزا ممکنه یادش بره… بازم می‌پرسم، مطمئنی با سمیرا بودی؟

زهرا: آآآآآرررره!

به روش‌های مختلف سعی کنید تأیید بگیرید و شاید تکرار کردن یک جمله ثابت، طراف مقابل را عصبانی کند و بهانه بیاورد!

پرسیدن جزئیات بیشتر

یکی از نقطه ضعف‌های افراد دروغگو، حافظه است! فرد خالی بند آنقدر داستان سازی می‌کند که جزئیات را به خاطر نمی‌سپارد و فقط می‌خواهد شما را دست به سر کند تا هر چه زودتر از چاله بیرون بیاید. شما در این موقعیت باید هوشمندانه عمل کنید، از او درباره جزئیات بپرسید و سر تا پا گوش شوید تا ضد و نقیض بودن کلامش برای شما روشن شود.

به عنوان مثال مریم در مثال قبل می‌تواند اینطور بپرسد:

• فقط سمیرا همراهت بود؟
• قبل و بعد سمیرا با کی بودی؟
• سمیرا تنها اومده بود؟

البته در برخورد با افراد دروغگو طوری جلوه نکنید که قصد مچ‌گیری دارید چون او را لجبازتر می‌کنید. از طرفی مخاطب خجالت می‌کشد و امکان دارد رابطه شما مخدوش شود. تنها در مواقع حساس که صلاح می‌دانید، دروغ مخاطب را به رو آورید.

تکنیک‌های کلامی

در برخورد با افراد خالی بند، تنها چیزی که به شما کمک می‌کند تا گول نخورید و هوشمندانه عمل کنید، هوش کلامی شماست و بس! اینکه بدانید دقیقاً پسِ ذهن مخاطب چه می‌گذرد، چه منظوری دارد و شما بدانید در آن موقعیت چطور سوال بپرسید و صحبت کنید.

عبارت‌ها و اصطلاحات خاصی وجود دارند که شاید در طول روز بارها خودمان بگوییم یا بشنویم، اما تأثیر و بار بیشتری نسبت به سایر عبارات دارند. می‌توانید برای نفوذ به ذهن مخاطب، از این عباراتِ هیپنوتیزم کلامی استفاده کنید. مثلا:

ضمیر ما: از ضمیر «ما» تا می‌توانید استفاده کنید تا مخاطب بداند که هر دو در یک تیم هستید و راحت‌تر با شما صحبت کند.

دلیل: برای حرف‌های خود دلیل بیاورید. با این کار منطق مخاطب حرف‌های شما را بهتر می‌پذیرد.

 اما، ولی: کلمه «اما» یک ویژگی دارد، تمام گفته‌های قبل از خود را نفی می‌کند و عبارات بعد از خود را مهم‌تر نشان می‌دهد. گاهی اوقات برای اینکه منظور خود را غیر مستقیم برسانید، از این کلمه استفاده کنید. مثلا: «می‌دونم آدم منطقی هستی اما الان نیاز دارم بیشتر توضیح بدی»!

این سه تکنیک شاید ساده به نظر برسند، اما تنها زمانی تأثیر آن را می‌بینید که از آن‌ها استفاده کنید.

یادداشت کردن

یک ضرب المثل معروف هست که می‌گوید: «حرف باد هواست»! یعنی ما آدم‌ها حرفی می‌زنیم اما امکان دارد بعداً فراموش یا انکار کنیم! در برخورد با افراد دروغگو یادمان باشد که مخاطب برای اینکه ما را از سر خود باز کند، وعده توخالی می‌دهد و دل ما را خوش می‌کند.

خوب یادم هست که ۱۰ سال پیش، عید ۱۳۹۲، برای کنکور کارشناسی مطالعه می‌کردم و نمی‌توانستم به مهمانی بروم. اما خانواده‌ام دوست داشتند به خانه مادربزرگم در شهرستان بروند و چند روزی هوا تازه کنند. همان موقع با خاله‌ام تماس گرفتم و گفتم که اتاق بالایی را خالی نکند تا مهمان به آنجا نرود و من بتوانم حداقل آنجا درس بخوانم! خاله‌ام دائم می‌گفت «باشه عزیز خاله». در حالی که رفتم و دیدم اتاق مانند هتل آماده پذیرایی از مهمان است و خاله‌ام وعده توخالی داده بود! جالب‌تر آنکه مادربزرگم می‌گفت «خاله‌ات چیزی به من نگفته!». کاش همان موقع صدای خاله خود را ضبط می‌کردم و قاطعانه‌تر از او می‌خواستم دیگر سرکارم نگذارد!

نتیجه مهم اینکه سعی کنید قول و قرار‌هایتان را با این مدل افراد مکتوب کنید (البته من خاله‌ام را دوست دارم و به دل نگرفتم)، مثلاً به دوستتان بگویید «باشه پس تو واتساپ پیامشو می‌نویسم که هر دوتامون داشته باشیم و یادمون بمونه»!

پرسیدن منبع

یکی از روش‌های برخورد با افراد دروغگو، پرسیدن منبع است. افراد دروغگو از ناآگاهی دیگران سوء استفاده می‌کنند و حرفی می‌زنند که ممکن است که بعدها تبعات سنگینی برای ما داشته باشد.

خودم تجربه بسیار تلخ دارم که هنوز هم دارم تاوان پس می‌دهم. دختر خاله‌ام برای انتخاب دکتر و مراقبت‌های بعد از عمل بینی، اطلاعاتی به من داد که ۵۰% اشتباه بودند و باعث شد عوارض بدی را متحمل شوم که ناچار به ترمیم هستم. این تجربه به قیمت آسیب دیدن سلامتِ جسم و روحم و ضرر مالی سنگینی تمام شد.

امیدوارم شما، حرف هر فردی را بدون منبع موثق نپذیرید و کاری نکنید که بعدها پشیمان شوید. حتما بپرسید که:

• از کجا می‌دونی؟
• منبع حرفت چیه؟
• کی اینو گفته؟

سپس حرف‌های او را با منبع یا نفر سوم چک کنید. مثلاً بگویید:

• بذار الان زنگ می‌زنم به خودش ازش می‌پرسیم!
• الان کتاب رو نگاه می‌کنم ببینم دقیقاً اینو گفته یا نه!

صحبت خصوصی

اگر راهکارهای قبلی را اجرا کردید و فایده‌ای نداشت، به صورت خصوصی با او صحبت کنید و بخواهید که رفتار اشتباه خود را ترک کند. حواستان باشد که بهتر است سند و مدرک همراه خود داشته باشید تا بداند که شما به دروغ او پی برده‌اید. فقط در نظر داشته باشید که در حضور دیگران و جمع این کار را انجام ندهید چون فرد دروغگو تحقیر می‌شود و مقاومت بیشتری می‌کند.

حل تعارض

تصور کنید که با یک نفر سوار قایق شده‌اید، هر کدام می‌خواهید به یک سمت متفاوت بروید و به توافق نمی‌رسید. در این مواقع باید چه کرد؟ بهترین کار، حل تعارض است تا دو طرف با یکدیگر صحبت کرده و یک راه حل مشترک پیدا کنند. این روش برای برخورد با افراد دروغگو بسیار سازگار است. اگر تمام راه حل‌های قبلی را امتحان کردید و جواب نداد، چاره‌ای به جز حل تعارض با فرد دروغگو باقی نمی‌ماند. در مقاله حل تعارض، به طور کامل به این موضوع پرداخته‌ایم.

مراقب طفره رفتن افراد باشید

یکی از ترفندهای افراد دروغگو، طفره رفتن است، به سؤال شما طوری جواب می‌دهند که شاید دروغ نباشد اما به سوال شما مرتبط نیست. البته گاهی اوقات جواب‌های دو پهلو می‌دهند که باید خیلی تیزحسی به خرج دهید و متوجه منظور اصلی او شوید. داستان زیر را بخوانید:

در زمان‌های قدیم، یک مردِ بی گناه به دلیل تهمت دزدی، به زندان افتاده بود. چند روز قبل از اعدام، از زندان فرار می‌کند. در حالِ دویدن در بازار شهر، با دانشمند و حکیم آن سرزمین مواجه می‌شود. حکیم آن مرد را می‌شناخت و از ماجرایش خبر داشت. اجازه داد مرد فرار کند و خودش به دیوار مقابل رفت و تکیه داد. همان موقع سربازان به او می‌رسند و می‌پرسند «آیا مردی ندیدی که از اینجا فرار کند؟». حکیم جواب بسیار زیرکانه‌ای داد: «از زمانی که اینجا ایستاده‌ام، خیر»! سربازان راه خود را کج کردند و بازگشتند.

این جواب یک نکته نهفته دارد، «از زمانی که…» و سربازان اگر باهوش بودند باید می‌پرسند «قبل از اینکه به این دیوار تکیه دهی، چطور؟». اگر مخاطب شما باهوش باشد امکان دارد از این روش زیرکانه استفاده کند و شما باید خیلی دقت کنید.

پل طلایی

روش‌های برخورد با افراد دروغگو به یک طرف و پل طلایی هم به یک طرف دیگر. زمانی که رابطه‌مان با مخاطب برایمان مهم است، بهتر است دروغ او را به رویش نیاوریم تا یک پل برگشت داشته باشد. در غیر این صورت با وقاحت بیشتری به دروغ گفتن خود ادامه می‌دهد چون راه بازگشت ندارد.

تا اینجا….

تا اینجا با ۹ تکنیک عالی برای برخورد با افراد دروغگو آشنا شدیم. اگر سوال یا پیشنهادی دارید در قسمت نظرات با ما به اشتراک بگذارید.