ترفندهای روانشناسی
ترفند های روانشناسی بسیار جالب و ترسناک هستند و نباید به گوش افراد سوء استفاده‌گر برسند. هر چند خیلی از این افراد هوش کلامی و هوش هیجانی بالایی دارند و خودشان مخترع بعضی از این ترفندها هستند اما ما باید به آن‌ها آگاه باشیم که گول آن‌ها را نخوریم. خمیر بازی دیگران شدن اصلاً چیز خوبی نیست چون فردی که قدرت تصمیم گیری ندارد نه جذابیتی دارد و نه دستاوردی!
بیشتر از این مقدمه را طولانی نمی‌کنم تا هر چه زودتر با نافذترین ترفند های روانشناسی آشنا شوید و اجازه ندهید کسی از شما سوء استفاده کند. البته قول دهید که خودتان هم انسان دوستانه از آن‌ها استفاده کنید. این شگردها به شما کمک می‌کند که در روابط شغلی، خانوادگی و عاشقانه بهتر و حرفه‌ای‌تر رفتار کنید مثلاً اینکه بفهمید طرف مقابل اصلاً به شما علاقه دارد یا نه؟
کمک گرفتن حین صحبت کردن
خودتان یکبار این ترفند را به کار بگیرید و متعجب خواهید شد! اگر می‌خواهید دوستتان یا فردی که همراهتان هست در حمل وسایل به شما کمک کند، مستقیم به او نگویید «این کتاب رو می‌گیری؟»، حین صحبت کردن کتاب را به او بدهید. نگران نتیجه نباشید اکثر آدم‌ها به صورت خودکار وسیله را می‌گیرند بدون آنکه چیزی بگویند.
چیزی از مخاطب گرفتن هنگام جدی صحبت کردن
شاید دوست شما چیزی داشته باشد که نتوانید مستقیم به او بگویید آن را به دست شما بدهد. در این مواقع یک گفتگوی داغ و جدی را بیندازید طوری که هوش و حواسش به گفتگو باشد. سپس خیلی راحت آن شی را بردارید. این ترفند روانشناسی حالت شوخی هم دارد و برای گرفتن کلوچه از دست دوست کاربرد خوبی دارد!
ترفند روانشناسی گزینه دادن
اگر در جمعی صاحب قدرت و جایگاه بالا هستید با این ترفند روانشناسی پیشنهاد دهید. به عنوان مثال پدر به فرزند خود بگوید «دو شاخه بروکلی میخوری یا ۵ شاخه؟». در حالی که بسیاری از پدرها اینطور می‌پرسند «بروکلی میخوری؟» جوابش هم معلوم است «نه»!
سوال اول حالت گزینه‌ای دارد و این تصور را به وجود می‌آورد که از قبل برنامه خود را چیده‌اید و الان مخاطب فقط می‌تواند طبق خواسته شما یک مورد را انتخاب کند. اما حالت دوم که دیگر گفتن ندارد و نشان می‌دهد شما اختیار کامل را به مخاطب داده‌اید که شأن مخاطب را هم سطح با شما بالا می‌آورد.
فکر می‌کنید در چه مواقعی بهتر است از این روش استفاده کنید؟
شکل دادن به گفتگو
شخصاً از شنیدن این تکنیک خُشکَم زد و شگفت زده شدم! اگر می‌خواهید بدانید که فردی به شما علاقه دارد این تکنیکِ مخفیانه، راز دل مخاطب را بر شما فاش می‌کند. به صحبت‌های مخاطب خوب گوش دهید و یک یا دو کلمه از صحبت‌هایش را انتخاب کنید. هر موقع آن کلمات را به زبان آورد شما هم لبخند بزنید و با مهربانی به او نگاه کنید. اگر مخاطب از شما خوشش بیاید از این واکنش شما استقبال می‌کند و با علاقه بیشتری آن کلمات را تکرار می‌کند. در غیر این صورت آن کلمات را تکرار نمی‌کند. ترفند به این زیبایی نشنیده بودم!
تشخیص نگاه‌های مخفیانه
نمی‌دانم این ترفند روانشناسی را کدام آدم باهوش کشف کرده است اما از او بسیار ممنون هستم بابت این همه هوشمند بودن! تا کنون شده است که در جمعی باشید و احساس کنید فردی به شما نگاه می‌کند؟ برای اینکه مطمئن شوید و آن فرد را پیدا کنید، کافیست خمیازه بکشید! بله خمیازه بکشید سپس به اطراف خود نگاه کنید آنگاه خواهید دید که مظنون هم خمیازه می‌کشد! به همین سادگی!
رهایی از نگاه مزاحم
از این ترفند روانشناسی استفاده کنید که از شر آدم‌های مزاحم خلاص شوید! به عنوان مثال اگر در مترو یا اتوبوس هستید و یکی از مسافرها دائم به شما زل می‌زند و دست بردار هم نیست، شما هم مانند او عمل نکنید و به چشمانش خیره نشوید! کافیست یک دقیقه به کفش‌هایش نگاه کنید. این حرکت برای او بسیار آزار دهنده خواهد بود و خیلی زود نگاهش را از شما برمی‌دارد.
شگرد روانشناسی غیبگویی
دیروز یعنی (۱۴ آذر) سر کلاس درس بودم و حین راه رفتن بین کلاس متوجه شدم یکی از شاگردانم به درس توجهی نمی‌کند و دائم دوست کناری خود را صدا می‌زند. همان لحظه به او تذکر دادم که حواسش به درس باشد و تمرکز دوستش را مختل نکند. اما بهتر بود از ترفند روانشناسی غیبگویی استفاده می‌کردم.
این ترفند به این صورت است که مچ گیری را با تاخیر انجام دهیم. یعنی زمانی که فرد در حال ارتکاب یک کار اشتباه است بدون آنکه توجهش به ما جلب شود، نگاه خود را بدزدیم. بعد از چند ثانیه بدون آنکه رو به او شوید، به او تذکر دهید. بعد از این کار دیگر مخاطب آن مخاطب سابق نمی‌شود و اشتباهش را تکرار نمی‌کند!
استفاده از اسامی و کلمات محلی
یک بار از فردی شنیدم که از تجربه مسافرتش در فرودگاه لوفتهانزا صحبت می‌کرد. لوفتهانزا دومین شرکت هواپیمایی جهان است. این شرکت در ارتباط با مشتری واقعاً فوق العاده عمل می‌کند. او گفت که:
زمانی که در فرودگاه بودم و منتظر پرواز بودیم، پرسنل در حال پذیرایی از مسافران بودند. پذیرایی آن‌ها حاوی نوشیدنی‌هایی بود که در دین اسلام مشروعیت نداشت و من به مهماندار اطلاع دادم که مسلمان هستم و نمی‌توانم بخورم. از این داستان سال‌ها گذشت و در یکی از سفرهایم باز هم راهم با لوفتهانزا افتاد. این بار از پذیرایی آن‌ها شگفت زده شدم، روی بسته خوراکی نوشته شده بود «حلال». تمامی خوراکی‌ها مشروع بودند و با خیال راحت خوردم! از آن موقع فهمیدم که چرا لوفتهانزا دومین شرکت هواپیمایی جهان است! از این ارتباط مؤثر واقعاً متحیر شدم که چطور اطلاعات مشتریان خود را سال‌ها نگه داری می‌کنند و می‌دانند به هر مشتری چطور خدمت رسانی کنند!
استفاده از کلمات محلی که به محل تولد و زندگی مخاطب مربوط می‌شود به شدت در جلب اعتماد او تأثیر دارد. از بین تمام کلمات، اسم خود مخاطب جادویی است و تاثیری دارد که هیچ کلمه دیگری ندارد.
سعی کنید در صحبت‌های خود از کلمات محلی و آشنای مخاطب استفاده کنید حتی محض شیرین زبانی و شوخ طبعی! چند بار هم اسم مخاطب را در حرف‌های خود جای دهید.
حسن جویی غیر منتظره
اگر از خوانندگان ثابت سایت ایرج شرفی باشید، حتماً می‌پرسید «باز هم حسن جوییییی… چقدر از این مهارت صحبت می‌کنی… چرا توی همه مقاله‌های میاری… دیگه مقاله زبونشون مو درآورد»! باید جواب بدهم که بله! هزاران بار هم بگویم کم است آنقدر که این ترفند روانشناسی تاثیر دارد. از قدیم گفته‌اند که حسن جویی راه نفوذ به قلب‌هاست.
شگرد روانشناسی مسیریاب
در کتاب زبان بدن آلن پیز یک نکته یاد گرفتم که باید تا عمر دارم از ایشان بابت نوشتن این کتاب تشکر کنم. بنده همیشه این مسأله را داشتم شاید شما هم تجربه کرده باشید که با عجله به جایی بروید اما خیابان شلوغ باشد و رفت و آمد بین افراد باعث تاخیر شما شود.
در این حالت کافیست هنگام راه رفتن مستقیم به رو به روی خود نگاه کنید و به راه رفتن با جدیت ادامه دهید. خود به خود افراد از راه کنار می‌روند و مسیر را برای شما باز می‌کنند. نکته این ترفند روانشناسی این است که اگر شما ارتباط چشمی برقرار کنید از طرز نگاه آن‌ها متوجه می‌شوید که به کدام مسیر می‌روند. بنابراین راه خود را کج می‌کنید تا مسیر آن‌ها باز شود که باعث گرفتن وقت شما می‌شود.
از پیش تشکر کردن
طی یک تحقیق در یک مهد کودک، کودکان را به سه دسته تقسیم کردند. از گروه اول خواستند که اتاقشان نامرتب است و آن را مرتب کنند. به گروه دوم چیزی گفته نشد. از گروه سوم هم بابت اینکه اتاق خود را تمیز و مرتب می‌کنند تشکر کردند. طی یک دوره یک هفته‌ای، نتیجه جالبی به دست آمد: اتاق بچه‌های گروه سوم بسیار مرتب‌تر و تمیزتر از دو گروه دیگر بود!
اگر شما بابت درخواست و کاری که از فردی دارید، پیشاپیش تشکر کنید احتمال اینکه آن کار را انجام دهد بیشتر می‌شود.
ترفند روانشناسی چهارگوش
خودم این ترفند روانشناسی را چهارگوش نامیدم! منظورم همان گوش دادن فعال است. زمانی که مخاطب صحبت می‌کند چند تا از جملات و بخش‌هایی از صحبت‌هایش را به خاطر بسپارید. زمانی که قصد داشتید از یکدیگر خداحافظی کنید، آن حرف‌های خودش را به زبان بیاورید. خودتان جای مخاطب باشید عاشق خودتان می‌شوید چون مخاطب متوجه می‌شود که به صحبت‌های او گوش داده‌اید. این نکته را روی کاغذ بنویسید و به در یخچال بچسبانید که جلوی چشمتان باشد و یادتان بماند.
غیر مستقیم جواب گرفتن
معمولاً زمانی که می‌خواهیم جواب سوالی را بدانیم، مستقیم سؤال را از دیگران می‌پرسیم. در حالی که روش بهتری هم وجود دارد؛ کافیست سوال را به همراه جواب اشتباه پست کنید و پاسخ‌های مردم را زیر پست بخوانید. با این روش برای سوال خود چندین جواب خواهید داشت و اطلاعات بیشتری به دست می‌آورید! نام این ترفند قانون مورفی است که یکی از بهترین ترفند های روانشناسی می‌باشد.
مرغ یخ زده گاز زدن
این ترفند روانشناسی را هم خودم نامیدم! به هر حال باید طوری بنویسم که این نکات طلایی در ذهن شما حک شود و بتوانید استفاده کنید (خواهش می‌کنم اینقدر تشکر نکنید). دقیقاً همین کار را خودتان انجام دهید تا کارهایتان یادتان بماند.
به عنوان مثال می‌خواهید بعد از ظهر با فرد مهمی تماس بگیرید، همان لحظه یک کار غیر عادی و عجیب انجام دهید مثلاً مرغ یخ زده گاز بگیرید! محال است دیگر یادتان برود چون این کار برای ذهن عجیب است و آن را در حافظه بلند مدت ثبت می‌کند.
پاک کردن حس گناه
زمانی که دست می‌شوییم احساس گناه در ذهن کم می‌شود! عجیب است اما در تبلیغات تلویزیونی هم از این روش بسیار استفاده می‌شود.
گیج کردن قبل از بازی
این ترفند روانشناسی یک مقدار ناعادلانه است. اگر می‌خواهید با کسی وارد بازی رقابتی یا مسابقه‌ای شوید، قبل از مسابقه از او یک سوال کاملاً بی ربط بپرسید مثلاً بپرسید «تا حالا با پدرت انبه خورده‌ای؟». نکته اینجاست که ذهن او قبل از بازی گیج می‌شود و تمرکز کافی را حین بازی نخواهد داشت! بسیار نا عادلانه است و مراقب باشید علیه خودتان استفاده نشود و خودتان هم استفاده نکنید!
نزدیک شدن به دشمن
زمانی که وارد جمعی می‌شوید که فردی با شما دشمن یا از دست شما عصبانی است، سعی کنید رو به روی ننشینید. بلکه نزدیک و کنار او بنشینید چون ما آدم‌ها نسبت به فرد کنار خود معذب هستیم و دوست نداریم با او بحث کنیم و ناراحت شود. بنده سعی می‌کنم کسی از دستم عصبانی نشود اما در سورت لزوم حتماً این ترفند روانشناسی را امتحان می‌کنم.
تکنیک سحابی
زمانی که می‌خواهند شما را مسخره کنند یا حرص شما دربیاورند، چکار می‌کنید؟ سعی می‌کنید مخالفت کنید؟ اگر این کار را انجام دهید دقیقاً همان کاری را کرده‌اید که مقصود آن‌هاست چون هدف آن‌ها عصبانی کردن شماست! در این شرایط مانند یک سحابی عمل کنید.
سحابی یک توده عظیم از گرد و غبار و گاز است که در کهکشان وجود دارد. در واقع یک ابر بزرگ از گازها و گرد و غبارهای رنگارنگ است که اتفاقاً منظره جذابی هم دارد. جالب‌ترین ویژگی سحابی این است که ذرات آن آنقدر از هم فاصله دارند و دور هستند که به راحتی از میان آن می‌توان عبور کرد.
این ترفند روانشناسی هم برگرفته از همین ویژگی سحابی جالب است، بد نیست گاهی اوقات سحابی رفتار کنیم. به این صورت که طرف مقابل هرچه گفت ما با او لجبازی و مخالفت نکنیم و از طرفی اجازه ندهیم که حرف‌های او به ما برخورد کند! احتمالاً می‌پرسید که چطور؟!
به عنوان مثال به دیالوگ زیر دقت کنید:
– مگه می‌تونی؟
+ شاید هم نتونم
– نه بابا موفق نمیشی!
+ شاید هم موفق نشوم!
– این راه مشکلات زیادی داره!
+ می‌دونم!
و…
ترفند روانشناسی «فکر نکنم بتوانی»!
اگر از فردی درخواستی دارید و می‌دانید که قبول نمی‌کند، کافیست به او بگویید «تو توانایی این کار رو نداری!». ادامه ماجرا اینکه او تمام تلاشش را خواهد کرد تا به شما ثابت کند که می‌تواند! با این ترفند روانشناسی می‌توانید کاری کنید که به حرف شما گوش دهد!
جلب موافقت با تکان سر
زمانی که می‌خواهید فردی را متقاعد کنید سعی کنید در قسمت‌های مهم سحبت‌هایتان، سر خود را به نشانه تأیید تکان دهید. این حرکت این پیام را دارد «حرف‌هایم را باور کن… راست می‌گویم». زبان بدن در تاثیرگذاری کلام و متقاعد سازی بسیار مهم است.
سخن آخر
این ترفندهای روانشناسی عالی هستند و روی اکثر افراد جواب می‌دهند اما هدف ما از مطرح کردن این تکنیک‌ها بیشتر آگاه کردن خوانندگان گرامی است که تحت تأثیر هر سخن و هر فردی قرار نگیرند. می‌دانیم مخاطبان ما آنقدر فرهیخته هستند که از این روش‌ها به درستی استفاده می‌کند. از شما بابت همراهیتان ممنون هستیم و برای یادگیری تکنیک‌های بیشتر در دوره هوش کلامی ثبت نام کنید که تمامی اصول تاثیرگذاری را یاد می‌گیرید و خودتان ترفند می‌سازید!
سلام استاد عزیز،، مثل همیشه عالی بود،ما به شما افتخار میکنیم
سلام خانم نصیری عزیز
خیلی ممنون از نظرتان
ما هم به همراهان خوبی مثل شما افتخار میکنیم