روش‌های تقویت فن بیان نوجوانان

حدوداً ۵ سال است که فن بیان نوجوانان و کودکان مهم شده است و والدین فرزندان خود را در این دوره آموزش فن بیان، شرکت می‌دهند. با خودم می‌گویم «ای کاش آن موقع‌ها که نوجوان بودم این آموزش‌ها را می‌دیدم.

یک هفته قبل از نوشتن این مقاله، یک ویدئو از هم کلاسی‌های دوره لیسانسم دیدم که شرکت آن‌ها به عنوان یکی از استارت آپ‌های موفق، در تلویزیون معرفی شد. همان پسرهایی که سطح درسی متوسطی داشتند اما در کنفرانس‌های دانشجویی، ارائه‌ها و مذاکره بسیار قوی بودند. یادم آمد که خودم چقدر خجالتی بودم و حتی برای یک درس شیوه ارائه مطالب، ۴ بار آن را حذف کردم چون از صحبت در جمع می‌ترسیدم!

دائم با خودم می‌گویم «اگه اون موقع مثل الان فن بیان قوی داشتم، زودتر به دستاوردهای الانم می‌رسیدم و وضعیت بهتری داشتم. حتی بهتر از آن همکلاسی‌ها… ». امیدوارم موضوع «فن بیان نوجوانان» زودتر وارد سیستم درسی مدارس شود تا زجرهایی که خودمان برای رسیدن به جایگاه فعلی کشیدیم را فرزندان ما (آینده ما) نداشته باشند و زودتر به موفقیت، شغل و درآمد عالی برسند.

شما چطور؟ تا کنون به این فکر کرده‌اید که اگر در نوجوانی در زمینه فن بیان آموزش می‌دیدید، الان چه موقعیت‌هایی داشتید؟

والدین نقش اساسی در تقویت فن بیان کودکان و نوجوانان دارند

تصور کنید فرزند شما از بهترین دانشگاه و بهترین رشته مدرک تحصیلی خود را گرفته است. اما هنوز نمی‌تواند از حق خودش دفاع کند، هنوز نمی‌تواند کار مناسب پیدا کند و کسی او را چندان تحویل نمی‌گیرد؛ آن وقت با خودتان فکر نمی‌کنید که چرا با وجود آن‌ همه درس خواندن، هنوز آن جایگاهی که باید داشته باشد را ندارد؟ آن همه زحمتی که برای او کشیدید چه می‌شود؟ چه بر سر آینده او می‌آید؟

از آن طرف یکی از فرزندان فامیل که در دانشگاه معمولی و رشته معمولی درس خوانده، اکنون در یک شرکت یا سازمان معتبر مشغول به کار است و کُلی ارج و قرب دارد. واقعاً چنین مقایسه‌ای قلب آدم را به درد می‌آورد.

نمی‌خواهم بگویم که همه چیزِ موفقیت، فن بیان است اما فن بیان نوجوانان یک سکوی پرتاب برای آن‌هاست که می‌تواند حتی در لحظات پیش پا افتاده، بهترین فرصتی که حتی فکرش را هم نمی‌کنید برایشان فراهم کند.

بهتر است دلبندِ خود را علاوه بر کلاس‌های کنکور، زبان، ریاضی و…، در یک کلاس فن بیان نوجوانان هم شرکت دهید تا هم از نظر تخصصی و هم از نظر ارتباطی قوی شود و از هم سن و سال‌های خود یک سر و گردن بالاتر بیاید.

چرا فن بیان نوجوانان ضعیف است؟

می‌دانید که کودکان علاقه زیادی به جلب توجه و صحبت کردن در جمع دارند، اما واقعاً چه اتفاقی می‌افتد که وقتی بزرگ می‌شویم، خجول‌تر و ترسوتر می‌شویم. طوری که دور از جا شما، حاضریم در زیر آوار زلزله بمیریم اما در حضور جمع سخنرانی نکنیم (در لیست بزرگترین ترس‌های شناخته شده، صحبت در جمع بالاتر از مرگ در بلایای طبیعی است)؟!

کمبود اعتماد به نفس

مهم‌ترین و ریشه‌ای ترین دلیل که باعث می‌شود فن بیان نوجوان ضعیف شود، کمبود اعتماد به نفس است! نوجوان با خودش فکر می‌کند «من زشتم… من استعدادشو ندارم… بقیه از من باهوش‌ترن… تو مدرسه مسخرم می‌کنن… معدلم پایینه و باهوش نیستم و… ».

این افکار سمی، ذره ذره اعتماد به نفس فرد را می‌خورد و در نهایت یک فرد سست و ضعیف می‌ماند که حتی از صحبت در جمع فامیل هم می‌ترسد! بسیاری از نوجوان‌ها را می‌بینیم که در اتاق قایم می‌شوند تا مهمان برود یا حتی از جواب دادن به تلفن فرار می‌کنند!

اگر این نوجوان را به حال خود رها کنیم و کمکش نکنیم که اعتماد به نفسش برگرده، در آینده چه حسرت‌هایی خواهد خورد؟ والدین او که آرزوی موفقیتش را دارند و شب و روز برایش زحمت می‌کشند چقدر حسرت می‌خورند؟

دو کار هست که به تقویت اعتماد به نفس کودکان کمک می‌کند:

1. تشویق و تحسین دائمی والدین
2. آموزش دیدن در زمینه مهارت‌های کلامی و ارتباطی

بی‌توجهی به صحبت‌های نوجوان

پدر و مادر صبح از خواب بیدار می‌شوند، صبحانه آماده می‌کنند و بچه‌ها را به مدرسه می‌برند و خودشان هم سرکار می‌روند. بچه‌ها ظهر از مدرسه باز می‌گردند و ناهاری که مادر در یخچال گذاشته را گرم می‌کنند و می‌خورند. سپس استراحت می‌کنند شاید هم درسی بخوانند اما یک راست سراغ گوشی و لپ تاپ می‌روند و تا غروب که والدین به خانه برمی‌گردند خود را مشغول می‌کنند. پدر و مادر که می‌آیند آنقدر خسته هستند که تنها می‌توانند به بچه‌ها شام بدهند و بعد برای خواب شبانه آماده شوند.

این داستان و چرخه روزمره خانواده‌ها می‌باشد و به همین دلیل نوجوانان امروزی غرق در گوشی و وسایل الکترونیکی شده‌اند. نتیجه اینکه ارتباط کلامی بین خانواده‌ها کمرنگ شده است و کمتر پیش می‌آید که پدر و مادر پای صحبت‌های فرزندان بنشینند و به او گوش بدهند.

اگر واقعاً می‌خواهید فن بیان کودکان و نوجوانان خود را تقویت کنید، بهتر است زمانی را خالی کنید و به صحبت کردن و با آن‌ها اختصاص دهید.

از اتفاقاتی که در مدرسه افتاده، دوستانش و… بپرسید طوری که حالت بازجویی نداشته باشد و شما را مثل دوست و هم صحبت ببیند. پیشنهاد می‌کنم مقاله گوش دادن فعال را بخوانید تا این کار را به خوبی انجام دهید.

البته قبول دارم که بچه‌های امروزی کمی زود عصبی می‌شوند و به راحتی سر حرف نمی‌آیند اما از قدیم گفته‌اند «از محبت خارها گل شود».

تصور اشتباه والدین

متأسفانه بعضی از والدین می‌گویند که «فرزند ما هیچ استعداد خاصی ندارد»! این والدین با دستان خود قبر اعتماد به نفس نوجوان را می‌کَنَند. خواهش می‌کنیم به فرزندان خود جملات منفی از قبیل «تو نمی‌فهمی…  عقلت کمه… هیچ استعدادی نداری… چی میخوای بشی و… »، بپرهیزید چرا که ضربه بزرگی به روح و روان فرزند دلبندتان وارد می‌کنید.

به قول معروف فقط مرگ است که درمان ندارد اما برای هر چیز دیگر می‌توان راه حل پیدا کرد. اگر فن بیان نوجوانان و کودکان مشکل دارد، با آموزش و تمرین مستمر این مشکل حل می‌شود و خودتان شاهد نتایج شگفت انگیز آن خواهید بود.

نگرش شما در پشرفت فرزندتان بسیار تأثیرگذار است، همان طور که مادر ادیسون از او یک نابغه ساخت!

راه‌های تقویت فن بیان کودکان و نوجوانان

در ادامه راهکارهای ساده اما مؤثر که به تقویت فن بیان نوجوانان کمک می‌کند، معرفی می‌کنیم. همه این تکنیک‌ها مهم هستند و هر کدام را در جای مناسب به کار بگیرید. بهتر است به فرزند خود نگویید که «عزیزم بیا تمرین فن بیان انجام بدیم!»، چون حالت درس و مدرسه به خود می‌گیرد و خود به خود فرار می‌کند. تنها خودتان از تمرینی بودن آن‌ها خبر داشته باشید و فرزند را تشویق به انجام آن کنید.

ترغیب به صحبت در جمع

زمانی که در جمع خانواده یا فامیل هستید، به فرزند خود توجه کنید که آیا ساکت و گوشه گیر است یا نه؟ اگر فرزند شما در جمع‌ها معمولاً حرفی نمی‌زند و ساکت است، با خودتان نگویید «بچه من آروم و مودبه…. عزیز دلم… »! اتفاقاً زیادی ساکت بودن بد است! سعی کنید او را به حرف بیاورید.

بهتر است غیر مستقیم او را وارد صحبت کنید، تنها کافیست را جع به یک موضوع با یک نفر دیگر حرف بزنید و در میان کلامتان، نظر فرزندتان را بپرسید.

مشاوره از یک فرد متخصص فن بیان

زمانی که بیمار می‌شویم (دور از جان) به پزشک مراجعه می‌کنیم. زمانی که می‌خواهیم لباسی برای خود بدوزیم، به خیاط مراجعه می‌کنیم، زمانی که می‌خواهیم هر کاری انجام بدهیم به متخصص آن مراجعه می‌‌کنیم. برای تقویت فن بیان نوجوانان هم بهتر است به متخصص مربوطه مراجعه کنید و از او راهنمایی بخواهید.

متخصص هوش کلامی و فن بیان، با افراد مختلفی مواجه شده و بهتر می‌توانید برای تقویت فن بیان کودکتان به شما راهکار بدهد. اگر کودکتان خجالتی است و از صحبت در جمع می‌ترسد، راهکارش یک چیز است، اما اگر پرحرفی می‌کند و معاشرت کلامی را رعایت نمی‌کند راهکارش چیزِ دیگر است. که هر کدام را متخصص تشخیص می‌دهد و تمرین مناسبی پیشنهاد می‌کند.

بازی با جملات سخت و پیچیده

برای همه ما پیش می‌آید که در خلالِ صحبت‌هایمان تپق می‌زنیم و کلمات را اشتباه تلفظ می‌کنیم، برای یک یا دوبار اشکالی ندارد اما اگر دائمی شود اعصاب برای مخاطب نمی‌گذارد! از طرفی هوش کلامی و حرفه‌ای بودن ما را زیر سوال می‌برد همچنین اثرگذاری کلام ما را کاهش می‌دهد! راحت بگویم که مخاطب دیگر تره هم برایمان خورد نمی‌کند!

تکرار جملات سخت، کمک می‌کند که عضله‌های زبان ما خوب حرکت کنند و کلمات را روان و راحت تلفظ کنیم. این تمرین خیلی جذاب و برای تقویت فن بیان نوجوانان عالی است چرا که می‌توانید به حالت بازی در جمع انجام دهید و سرگرم هم شوید. پیشنهاد می‌کنم مقاله جملات تمرینی فن بیان را مطالعه نمایید که این تمرین را خوب یاد بگیرید.

مشاعره و داستان گویی

تمرین مشاعره را خودتان هم از کودکی انجام می‌دادید، یک بیت شعر می‌گفتیم و نفر باید یک بیت شعر دیگر بگوید که حرف اول آن با حرف آخر بیت ما شروع می‌شد. امروزه این تمرین مانند گذشته بین نوجوانان رایج نیست، آنقدر که مشغول بازی‌های رایانه‌ای شده‌اند. اما اگر نوجوانی این تمرین را انجام دهد، نه تنها فن بیان او قوی می‌شود بلکه حاضرجواب‌تر هم می‌شود. در جواب دیگران می‌توانید یک بیت شعر را به عنوان جواب دندان شکن بگوید و طرف مقابل دیگر جوابی نداشته باشد.

تمرین داستان گویی هم مانند مشاعره است که باید یک داستان را تا نصفه بگوییم و نفر بعد آن را ادامه دهد.

مشاعره و داستان گویی را به عنوان یکی از بهترین تمرینات تقویت فن بیان نوجوانان پیشنهاد می‌دهیم.

با نگاهتان او را آرام و تشویق کنید

زمانی که فرزندتان در جمع صحبت می‌کند، خودتان یا فردی که او صمیمی است، به او با آرامش نگاه کنید، تایید کنید، لبخند بزنید تا استرسش کمتر شود و تشویق شود که ادامه دهد. حتماً خودتان هم چنین تجربه‌ای داشته‌اید که زمانی که در جمع صحبت می‌کردید و پدر یا مادرتان با مهر به شما نگاه می‌کردند و شما با شوق بیشتر ادامه می‌دادید. همین کار را برای فرزند خود هم انجام دهید.

تشویق به مطالعه

برای تقویت فن بیان نوجوانان، به همان اندازه که صحبت کردن مهم است، مطالعه هم اهمیت دارد. مطالعه کمک می‎کند که دایره لغات کودک افزایش یابد و راحت‌تر منظور خود را بیان کند.

هر کتابی که می‌خواند حاصل تفکرات یک فرد دیگر است و هر فردی دایره لغات خاص خود را دارد. بنابراین نوجوان با مطالعه، دایره لغات آن فرد را به دایره واژگان خود اضافه می‌کند. فد هر چه کلمات بیشتری بلد باشد، به روش‌های مختلفی می‌تواند منظور خود را برسانید و با افراد بیشتری ارتباط می‌گیرد.

فرزند شما روزانه چقدر مطالعه می‌کند؟ می‌دانید که بیل گیتس روزانه ۶۰۰ صفحه مطالعه می‌کند؟

کتاب فن بیان نوجوانان

۳ کتاب عالی در زمینه مهارت‌های کلامی، وجود دارد که به شدت به تقویت فن بیان نوجوانان کمک می‌کند.

کتاب آیین سخنرانی دیل کارنگی

دیل کارنگی یکی از معروف‌ترین سخنرانان آمریکایی است که کتاب آیین سخنرانی را او نوشته و یکی از بهترین کتاب‌های فن بیان و سخنرانی محسوب می‌شود. مزیت این کتاب این است که کاملاً ساده، جذاب و کاربردی نکات سخنوری حرفه‌ای و جذاب را معرفی می‌‌کند. این کتاب برای تقویت فن بیان نوجوانان عالی است.

کتاب خودآموز سخنرانی

کتاب خودآموز سخنرانی یک مقدار تخصصی است و معمولاً به افراد پیشنهاد می‌کنیم بعد از گذراندن یک دوره آموزشی فن بیان و انجام تمرینات ابتدایی، به این کتاب روی بیاورند.

کتاب از هفت تا بی‌نهایت

این کتاب نوشته آقای ایرج شرفی است و به ما کمک می کند تا:

• چطور به بهترین شکل ممکن خودمان را معرفی کنیم تا دیگران به توانایی‌ها و مهارت‌هایی که داریم پی ببرند.
• اصول روایت گری را یاد بگیریم و داستان‌هایی جذاب و گیرا تعریف کنیم و مخاطب را جذب نماییم.
• بخش کلامی متقاعدسازی را فرا بگیریم و راحت تر بتوانیم دیگران را متقاعد کنیم.
• بتوانیم بداهه صحبت کنیم و با این کار بدرخشیم و نقطه تمایزی میان خود و افراد دیگر ایجاد کنیم.
• حاضر جواب باشیم و سپری در برابر حمله دیگران بسازیم.
• در کلاممان به زیبایی از طنز استفاده کنیم و بر جذابیت کلام خود بیفزاییم.
• با هیپنوتیزم کلامی آشنا شویم و به کمک آن اثرگذاری خود را بالاتر ببریم.
• صدای خود را تقویت کنیم و در هنگام صحبت، صدایی مقتدرانه داشته باشیم.

بهترین روش تقویت فن بیان نوجوانان

هر چه نکته درباره فن بیان نوجوانان که در این مقاله خوانده‌اید را به فرزند خود آموزش دهید تا به کرسی عمل بنشاند و نتیجه شگفت انگیز آن را ببیند.

پیگیر باشید که تمرین کند تا فن بیان نوجوان شما تقویت شود. هر چه هوش کلامی و فن بیان او بیشتر شود، می‌تواند در هر موقعیتی سنجیده، هوشمندانه و جذاب صحبت کند و تأثیرگذاری کلام خود را افزایش دهد.

مجموعه ایرج شرفی با بیش از ۵ سال تجربه تخصصی در زمینه هوش کلامی و فن بیان، دوره بی‌نظیر هوش کلامی را آماده کرده است و که در آن با به روز‌ترین و مؤثرترین تکنیک‌های فن بیان، آشنا می‌شوید. برای کسب اطلاعات بیشتر روی دوره فن بیان و سخنرانی کلیک کنید.