برای همه ما موقعیت‌هایی پیش آمده که به ما توهین شده یا اصطلاحاً تیکه‌ای انداخته‌اند یا ما را زیر سوال برده‌اند اما در آن لحظه نتوانستیم حاضر جوابی های دندان شکن یا اصلا جوابی بدهیم. واقعاً تحمل این لحظه‌ها سخت است چون تحقیر می‌شویم، آنقدر اعصابمان به هم می‌ریزد و حرص می‌خوریم که تا چند روز یا حتی چند هفته، فکر ما را شدیداً به خود مشغول می‌کند. بعد از مدتی کلنجار رفتن با روح و مغز خود، ناگهان یک جواب مناسب پیدا می‌کنیم و آرزو می‌کنیم که زمان به عقب بازگردد تا با یک حاضرجوابی دندان شکن انتقام خود را بگیریم و دلمان خنک شود!

اما واقعیت تلخ این است که زمان هیچگاه به عقب بازنمی‌گردد و آب رفته به جوی دیگر برنمی‌گردد. یکبار به صحبت‌های یک خانم گوش می‌دادم که می‌گفت «من حاضر جوابی‌ های دندان شکن بلد نیستم… یکبار با همسرم بحثم شد و بهم گفت تو نه حرف زدن بلدی نه پول داری… از اون جاریت یاد بگیر که چقدر خوش سر و زبونه!… با شنیدن این حرفا اعتماد به نفسم صفر صفر شده و خیلی خودمو باختم!»

گفتن حاضر جوابی های دندان شکن در لحظه، واقعاً یک هنر است که فقط افراد با هوش کلامیِ بالا از آن بهره‌مند هستند. اما ذاتی نیست یعنی می‌توان این مهارت را با تمرین و استمرار یاد گرفت و به مرور خودمان از جواب‌های خودمان لذت ببریم. موافق هستید که اگر حاضرجواب باشیم، اعتماد به نفس بالایی هم خواهیم داشت؟

یکی از بهترین روش‌های یادگیری برای حاضر جوابی های دندان شکن این است که جواب‌های آماده در آستین داشته باشیم! یعنی به جواب‌های دیگران مخصوصاً بلبل زبان‌ها دقت کنیم و جواب‌های آنان را شکار و یادداشت کنیم. در ادامه یک لیست پُر و پیمان برایتان آورده‌ایم که هزار قدم شما را جلو می‌اندازد. امیدوارم استفاده کنید و لذت ببرید.

حاضر جوابی های دندان شکن برای ظاهر

در این مواقع باید با کلام خود برای خودمان یه سپر دفاعی درست کنیم و جواب مناسب را بدهیم. اما شاید ندانیم در این موقعیت چه جوابی میشود داد و ذهنمان قفل می‌کند. در ادامه برای هر موقعیت چند تا جواب برایتان آماده کرده‌ایم که کمک میکند در این شرایط حرف کم نیارید.

چقدر پیر شدی!

• یه شیر همیشه شیره.
• ما ذاتاً زود بزرگ میشیم.
• موی سپید را فلکم رایگان نداد / این رشته را به نقد جوانی خریده ام.
• هر تار مو سفید یک گیگ تجربه پشتش خوابیده.
• خوبه دیگه نیاز به مِش کردن ندارم.

چقدر قَدِت کوتاهه؟

• کجاشو دیدی! نصفم زیر زمینه.
• خدا از قد من زده گذاشته روی زبون تو.
• خوبیش اینه به آدمها از بالا به پایین نگاه نمیکنم.
• تو بچگی به اندازه کافی پاستیل نخوردم و کش نیومد.
• هواپیمای جنگی هم از هواپیمای مسافربری کوتاه تره اما سریعه و پرقدرت.
• کوته قدی بِه از کوته نظری.
• میزان قد آدمها دست خودشون نیست اما میزان شعورش چرا.
• آدم باید دیدش بلند باشه نه قدش.
• خدارو شکر کوتاهی به قدم زده نه به شعورم.
• قد منم مثل شعور تو کوتاه.

شما کدام جواب را بیشتر می‌پسندید؟

چقدر عطرت بدبوئه!

• خوشبختانه عطر رو میشه راحت عوض کرد اما شخصیت رو نه.
• همیشه قبل از اینکه ازت نظر بخوان، صحبت میکنی؟
• عطر آدم بد بو باشه بهتر از اینه که افکار و حرفاش بوی گند بده.
• اینو زدم واسه دفع حشرات و آدمهای موذی.
• از این پیف پافی که تو زدی که بهتره.
• فکر کنم خیلی وقته فیلترهای بینی ات رو تعویض نکردیااا.
• یادم باشه سری بعدی که خواستم برم خرید با خودم ببرمت. انگار نظر شما مهمتر از نظر منه.

چرا انقدر لاغری؟

• کیفیت مهمه نه کمیت
• ‌آره بابا نه از هیکل شانس آوردیم نه از رفیق (یا فامیل یا  همکار)
• ‌شما به حجم خودت ببخش مارو‌
• ‌لاغر شدم کنار هم جا بشیم
• ‌آره، نشتی دارم
• سلول‌هام گرسنه بودند، گوشتام رو خوردند
• ما بیمار رخ زیبای تو گشتیم، لاغر شده ایم، بس که به دنبال تو گشتیم
• چوب کبریت هم باریکه اما می‌تونه آتیش به پا کنه
• اسب میان تهی به کار آید به روز نبرد نه گاو پرواری
• کنترل وزن من هم مثل کنترل زبون تو از دستم در رفته

چقدر چاقی؟!

• آدمهای خوب هرچقدر حجم بیشتری رو از این دنیا بگیرند، دنیا جای بهتری برای زندگی میشه
• اگر زیادی حرف بزنی، تو رو هم میخورما

این جملات و لیست آماده، تا یک جایی به درد شما می‌خورند. شما خود باید خلاق باشید و هوش کلامی خود را تقویت کنید تا بدانید در هر جمعی چطور صحبت کنید. برای تقویت هوش کلامی خود روی لینک زیر کلیک کنید:

دوره تخصصی هوش کلامی

دماغت چرا….

• سرت رو گردن خودت باشه نه توی بینی من 😊
• بینی که سر بالا میشه، حسودا ابوعطا میخونند
• تو هم باید بری مثل من عمل کنی اما بجای بینی باید زبونت رو کوتاه کنی که زیادی زبون درازی نکنیم
• یکی از خوبی های بینی بزرگ اینه که نفس کم نمیارم چون دوبرابر هوا رو می‌کشه داخل
• بینی ام رو عمل نمیکنم اما بینی عملی ها رو دوست دارم

حاضر جوابی‌های شخصیتی

یکی از تحقیر‌آمیزترین توهین‌هایی است که شخصیت ما را زیر سوال می‌برد که حاضر جوابی‌ های دندان شکن اگر اینجا استفاده نشود پس کجا به کار آیند؟ لیست زیر برای شما بسیار مفید خواهد بود.

سلام بلد نیستی؟

• خدا هم سلام رو واجب نکرده که شما واجب میدونی.
• خواستم شما سلام بدی تا ثواب بیشتر برای شما باشه.
• خواستم شما ثواب بیشتری ببری تا شاید گناهان زبون درازِت رو بشوره و ببره (با لحن شوخی و خنده).
• بلدم اما هرچی رو که بلدی نباید هرجایی استفاده کنی.
• فکر میکردم فقط من بلد نیستم اما الان متوجه شدم با هم همدردیم.

شما کدام جواب رواانتخاب می‌کنید؟ اگر جواب دیگری هم به دهنتان می‌رسد در قسمت نظرات بنویسید تا به جواب‌ها اضافه کنیم.

چقدر ساده لوحی تو!

• اشرف مخلوقات آدمه نه روباه.
• قرار نیست که همه مثل شما خاشخاشی باشند. بعضی ها هم مثل من ساده اند.
• فکر میکردم همه مثل خودم صادق و یکرنگند. هنوز با دنیای شما آشنا نشدم.
• ساده لوحی من از روی صداقته، بی ادبی شما از کجاست؟
• ادعای اَدَبِت مثل دلار بالا میره اما شعورت مثل ریال پایین میاد.
• اگر ساده لوح نبودم که با شما هم کلام نمیشدم.
• ساده لوحی اینه که همین رفت رو هم باور کنم.

چرا همش میخوابی؟!

• ارزونترین لذت فعلاً همین خوابه. اونم تو میخواهی از ما بگیری؟
• هر وقت بیدار شدم بهت میگم.
• آدمهایی رو که دوست دارم فقط توی خواب میبینم…
• اسب رو جو ،طناب رو تاب، مرد رو خواب نگه می‌داره…
• خواب مومن هم عبادته عزیز من.
• آذوقم رو جمع کردم و دیگه کاری ندارم.
• چون داخل خواب هام تو نیستی و آرامش دارم.
• خوابیدن رو به سرک کشیدن و فضولی توی زندگی دیگران ترجیح میدم.
• می‌خوابم که خواب تورو ببینم.
• به هرحال یکی کمبود خواب داره یکی کمبود فهم.
• توی خواب با آدمهای بهتری طرفم.
• تو نگران من نباش. وقتی خواب هم هستم دارم پول در میارم.
• می‌خوابم بلکه سختی ها رو کمتر حس کنم.

چقدر خسیسی تو!

• هر از گاهی باید ولخرجی‌ها رو جبران کرد دیگه
• تو خرج کن ما ازت یاد بگیریم
• خسیس باشی بهتر از اینکه که انقدر رُک باشی
• با همین روش پولدار شدم (با ظنز و شوخی)

پس کی لاغر میشی؟

• هر وقت شما مودب بشی
• من که چاق نیستم ، اینجا کوچیکه من بزرگ به نظر میام 😂
• خبر میدم بهت 😉
• هروقت تو یاد بگیری چاقی و لاغری ی مسأله شخصیه
• باش صحبت کردم کم نمیشه
• خودم مسئول بدن خودم هستم! و هر موقع که صلاح بدونم و اراده کنم تغییر خواهم کرد
• چاق و لاغری بهانه است! مهم شعور هست که متاسفانه همه ندارن

زنه دیگه!!

• نکنه شما رو باباتون به دنیا آورده؟
• نکنه شما رو لک لک ها آوردن دادن به خانوادتون؟
• حالا شما که مردی، چه شکلاتی خوردی؟!
• کاش بجای اینهمه بلبل زبونی، دو سه واحد هم ادب پاس میکردید
• حیف مادری که ۹ ماه یه آدم …. رو حمل کنه
• فعلاً که شما در به در دنبال همین خانم ها هستی (محتاج همین خانم ها هستید)

چقدر بی عُرضه ای تو!!!

• ولی سرم تو کار خودمه
• یه کم از باعرضه بودن هات بگو یاد بگیریم
• اگر عرضه داشتم که با تو دوست (یا همکار یا هم کلام) نبودم
• ببین با بی عرضگی انقدر موفقم، اگر عرضه داشتم چی میشد؟

قیافت بیشتر از سنت نشون میده!

• گول ظاهرم رو نخور، تو هم خیلی باهوش نشون میدی!

چه خبرته اینقدر می‌خوری؟!

• یارانه‌ام رو ریختند دارم ریخت و پاش می‌کنم!
• قضای غذاهای نخوردمه!
• من غذاشو میخورم تو حرصشو میخوری؟
• بخورم و بمیرم بهتر از اینکه نخورم و بمیرم!

تو هم که لباس پوشیدن بلد نیستی!

• نه همین لباس زیباست نشانه آدمیت!
• ای کاش آنقدر که به ظاهرت اهمیت میدادی، به باطنت هم اهمیت میدادی!
• بجاش شخصیتم رو مُده!
• بهتره برای سرپوش گذاشتن روی ضعف‌هات (عقده‌هات) راه بهتری رو بجای تخریب دیگران انتخاب کنیم!
• لباس از مُد افتاده بهتر از مغز از عقب افتاده است!
• راحتی رو فدای مُد نمیکنم
• هر کسی یه ضعفی داره دیگه؛ یکی توی لباس و مُد، یکی هم توی ادب و شعور
• آخرین مُد کَفَنه (می‌دونم که خیلی کلیشه ای شده دیگه اما گفتم بگم شاید یه جا به دردتون بخوره 😉)
• بجاش شخصیت به روز و رو مُدی دارم
• نمی‌دونستم تو حوزه مدلینگ هم وارد شدی. باریکلاااا
• خوشم میاد زرنگی و سریع به دیگران گیر میدید که نکنه دیگران به نقاط ضعف تو گیر بِدَن

اگر می‌خواهید حاضرجواب قهار و محترم باشید، روی عکس زیر کلیک کنید:

دوره تخصصی هوش کلامی

چه عجب زنگی به ما زدی!

• شما تند تند به ما زنگ میزنی به ما مهلت نمیدی زنگ بزنیم آخه!
• ببخشید دستم خورد!
• کارم مهم بود وگرنه الانم نمیزدم!
• از قدیم گفتن انسان جایز الخطاست. ببخشید الانم زدم!
• دیوانه از مه دور بهتر!
• اینهمه محبت ورزی رو از شما یادگرفتم!

چقدر خنگی! چرا اینقدر دیر می‌گیری؟!

• من که سلیمان نبی نیستم زبون هر موجودی رو زود بفهمم!
• ‌واسه اینکه منم توی جمع خودتون بپذیرید!
• مشکل از فرستنده است که نمیتونه خوب حرفش رو ارسال کنه وگرنه ما گیراییمون بالاست 😉
• ‌آثار رفاقت با شماست!
• ‌دیر گرفتن بهتر از هرگز نگرفتنه!
• ‌ آره دیر فهمیدم که نباید با تو دوستی کنم!
• ‌خیلی باهوش بودم، تو بیمارستان عوضم کردند!
• ‌باز ویژگی های خودت رو به من نسبت دادی؟

چقدر پرحرفی تو!

• آخه شنونده خوب مثل تو کم گیر میارم
• فکر کنم حسودیت میشه نمیتونی مثل من خوب حرف بزنی (با لحن طنزآلود😉)
• منظورت اینه که خیلی خوش صحبتم
• چرا تازگی ها انقدر کم حوصله شدی
• تقصیر خودته. هرچیزی رو باید برات چندبار توضیح داد تا متوجه بشی
• از این دُر و گوهرهای رایگان استفاده کن که فردا روزگار برای شنیدنشون باید از منشی ام وقت بگیری.
• مستمع صاحب سخن را بر سر ذوق آورد. شما رو که دیدم نطقم باز شد

هنوز بچه‌ای بابا!

• متاسفانه بزرگم تو بودی که تا الان بچه موندم!
• ‌ شما ماشالله هم سن حضرت نوح عمر کردی به همین دلیل ما برات بچه بنظر میرسیم!
• ‌ ببخشید که بخاطر تاریکی شب سیبیل تون رو ندیدم!
• ‌به سن نیست عزیز دل به میزان فهم و درک و شعوره!
• ‌بچه تو قنداقه، تو دهنش هم قندابه!
• ‌ حداقل شما دیگه این حرف رو نزن. بگذار کسی بگه که خودش رشد کرده باشه!

کجا آرایشگاه رفتی؟

چند وقت پیش چند تا از دوستان قدیمی دور هم جمع شده بودند و من رو هم دعوت کرده بودند.

یکی از بچه ها از یکی دیگه پرسید: «کجا رفتی آرایشگاه؟» نفر دوم که یه مقدار بی ادب هم بود گفت: «اونجایی که من میرم پول تو نمی‌رسه بری!»

نفر اول یکدفعه جا خورد و به شدت ناراحت شد اما چیزی هم به ذهنش نرسیده که توی اون موقعیت بگه

نمی‌دونم اگر شما توی اون موقعیت بودید چه جوابی می‌دادید اما در ادامه براتون چندتا از جوابهایی که میشد داد رو آوردم:

• مگه پول هم دادی؟ فکر میکردم مدل آموزشی شدی
• پولش مهم نیست فقط میخوام جایی باشه که موهامو مثل تو خراب نکنه
• عزیزم من جایی میرم آرایشگاه که اگر بری فقط میتونی بگی اومدم آب بخورم و برم
• آره دیگه وقتی سالی یکبار میری آرایشگاه معلومه که گرون میشه دیگه
• یعنی آنقدر داغونی که آرایشگری مجبوره بکوبه از اول بسازتت. بخاطر همین گرون میشه
• ای کاش مغزت رو هم همراه با موهات اصلاح میکرد
• یا رب مباد گدا معتبر شود
• با پولش کاری ندارم. خواستم بدونم کی موهاتو خراب کرده که من دیگه اونجا نرم

حاضر جوابی های دندان شکن برای مسائل خصوصی

ماشاالله در این دوره و زمانه این افراد زیاد شده‌اند که درباره شغل، رشته و دانشگاه دیگران نظر می‌دهند و البته بیشتر تحقیر می‌کنند. جواب‌های زیر به شدت کوبنده است و به احتمال زیاد دهان آن‌ها را ببندد:

اینهمه درس خوندی چی شدی؟

• به کجا رسیدم؟ به جایی که خیلی ها آرزوشو دارند.
• اصلاً تو که نخواندی به کجا رسیدی؟
• حداقلش فهمیدم که فضولی کردن کار خیلی بدیه.
• سوالات مثل این میمونه که یه آدم چاق به یه ورزشکار بگه اینهمه ورزش کردی به کجا رسیدی.
• یه باسواد بیکار باشم بهتر از اینه که یه بی سواد بیکار باشم.
• همون چیزی که تو نشدی.
• بدانم و بمیرم بهتر از اینه که ندانم و بمیرم.
• درس خواندن فقط یک پله از نردبان موفقیته نه خود نردبان.
• آره متاسفانه باعث شد بیشتر بفهمم و تحمل آدمهایی مثل تو برام سخت‌تر شد.

چقدر حقوق میگیری؟

• انقدری هست که خداروشکر دستم جلوی کسی دراز نشه.
• انقدری هست که بشه باهاش یه نون و بوقلمونی خورد.
• جالبه! برای خودم انقدری مهم نیست که برای تو مهمه.
• چطور؟ شغل بهتر برام سراغ داری؟
• الان؟ [چند لحظه مکث] یا الان؟ (کنایه از اینکه لحظه ای درآمدم بیشتر میشه).
• اتفاقاً به موضوع خوبی اشاره کردی. هرکسی حقوق و حریمی داره که نباید واردش بشیم.
• حقوق آدم مثل مسواک آدم میمونه و نباید نزدیکش شد.
• فکر میکنم خودت بدونی که یه سری سوال ها رو نباید پرسید. درسته؟
• از چند به بالا مالیات داره؟
• از اونجایی که دوست ندارم دروغ بگم پس اجازه بده در رابطه باهاش صحبت نکنیم.
• سوالی بپرس که به دردت بخوره. دونستن حقوق من چه کمکی میکنه بهت؟

چرا ازدواج نمیکنی؟

• برای اینکه شوکه اش کنی و احساس کنه جا مونده میتونی بگی: “مگه نیومده بوده؟” یا مثلاً به صورت سوری از مادرت بپرسید: “مامان مگه فلانی رو دعوت نکرده بودیم؟”
• اگر خیلی عجله داری برای کادو دادن الان میتونم ازت قبول کنماااا
• مگه جای شما رو تنگ کردم (با لحن خنده)
• با تو چیکار کردم که میخواهی از شَرَم راحت بشی (با لحن خنده)
• قشنگ معلومه دو سه سالی هست که دلت لَک زده برای عروسیااااا

کی بچه‌دار میشین؟

• سیسمونی رو شما بدی
• منتظر لک لک ها هستیم ببینیم کی اینطرفی میان
• منتظریم تحریمها برداشته بشه و مواد اولیه برسه

کی بود زنگ زد؟ چی میگفت؟

احتمالاً برای شما هم پیش اومده که در کنار یکی از دوستان یا همکارانتون باشید و گوشی موبایلتون زنگ بخوره و وقتی که صحبتتون تموم شد اون دوست یا همکار از سر کنجکاوی شدید (همون فضولی خودمون) بپرسه: «کی بود؟ چی میگفت؟». توی این موقعیت چه جوابی به او میدید؟
در ادامه چندتا جواب براتون آوردم که میتونه کمک کنه توی این موقعیت حرفی برای زدن داشته باشید:

• مدرسان شریف 😉
• زنگ زده بود میخواست ببینه اگر کسی مزاحم نیست صحبت کنیم که گفتم کسی هست
• میدونستم انقدر کنجکاوی میزدم رو آیفون که راحت بشنوی خودت 😬
• با من کار داشت وگرنه که به تو زنگ می زد دیگه 🤨
• چرا برات مهمه؟
• سرت روی گردن خودت باشه

افراد حاضرجواب معمولاً با شوخ طبعی جواب می‌دهند و این کار هوش کلامی بالایی می‌خواهد که اکثر افراد جامعه به آن توجهی ندارند. شما با تقویت هوش کلامی خود می‌توانید با کلام خود از حق خود به نحو احسن دفاع کنید و دیگران شما را ببینند و تحسین کنند. برای تقویت هوش کلامی خود روی عکس زیر کلیک کنید:

دوره تخصصی هوش کلامی

شما که پولداری بابا!

• هر که نامش بیشتر نانش بیشتر
• یه روزایی کارهایی انجام دادم که کسی حاضر به انجامش نبود، امروز چیزهایی رو دارم که هر کسی قادر به داشتنشون نیست
• آره پولدارم اما در کنارش ادب و شعورم رو هم رشد دادم
• گیرم پدر تو هست فاضل از فضل پدر تو را چه حاصل
• خونه قاضی گردو زیاده اما حساب و کتاب داره

جواب به «شوخی کردم بابا»:

• شوخی شوخی با دُم شیر هم شوخی
• برو با هم قدِ خودت شوخی کن
• آخرین کسی که شوخی کرد بدجوری پشیمون شد
• امیدوارم روزی برسه اینقدر شخصیتت رشد کرده باشه که نخواهی برای ابراز وجود به هر چیزی چنگ بزنی
• حتی شوخی است هم زشته
• فکر نمیکنم با هم شوخی داشته باشیم
• آدم‌های ضعیف حرف‌هایی که شهامت گفتنش رو ندارن، لا بلای شوخی بیان می‌کنن.

بهترین فرمول حاضرجوابی

شاید دوست داشته باشید بدانید بهترین فرمول برای حاضرجوابی چیست؟ بهترین فرمول حاضر جوابی این است:

«بداهه گویی + پاتک + طنز»

حال این‌ها یعنی چه؟

بداهه که معلوم است، یعنی شما سرعت پردازش مغزتان را با یک سری تمرین‌ها بالا بُرده باشید که بتوانید در لحظه حرف یا سخنی را پیدا کنید و آن را سریع به زبان بیاورید.

پاتک هم یعنی اینکه حرفی که قرار است بزنید چیزی باشد که در جواب به حمله طرف مقابل باشد (ضدحمله باشد). متاسفانه افراد زیادی در این مرحله جواب‌هایی به ذهنشان میرسد که به جای ضدحمله، حمله به خودشان است و بیشتر از اینکه حاضرجوابی باشد، خودزنی است.

پارامتر سوم هم که طنز است. یعنی یک جوابی بدهید که باعث خنده بشود و طنز هم داشته باشد. به دو دلیل: اول اینکه طنز باعث ماندگاری اون حاضرجوابی میشود و دوم اینکه تلخیِ ذاتیِ حاضرجوابی را کاهش دهد و خدایی نکرده باعث کدورت نشود.

 اگر دوست دارید حاضر جوابی های دندان شکن را حرفه‌ای یاد بگیرید، پیشنهاد می‌کنیم حتماً در دوره جامع هوش کلامی ایرج شرفی شرکت کنید. چون در این دورهعلاوه بر هشت مهارت، مهارت‌های دیگری از جمله بداهه گویی، طنز پردازی و حاضرجوابی را به صورت حرفه‌ای یاد میگیرید. برای شرکت در دوره روی دوره هوش کلامی کلیک کنید.

این سوال همیشه در ذهنم تداعی می‌شد که چطور اثر گذاری کلام خود را افزایش دهم؟ یادم هست که یکبار در ایستگاه مترو تجریش باید پول خود را خرد می‌کردم. به یکی از غرفه‌های ایستگاه که پیراشکی و شیرینی می‌فروخت مراجعه کردم. چهره‌ام را ملوس و بانمک کردم و با لحن لوس مانندی گفتم «پول منو خورد می‌کنین؟» خانم فروشنده با یک نگاه عاقل اندر سفیه گفت «نه عزیزم… خودم مشتری دارم و پول خردام لازممه»، خیلی تو ذوقم خورد. فکر می‌کردم با آن حالت دلش نرم می‌شود و کارم را زود راه می‌اندازد اما مجبور شدم به غرفه دیگر بروم و پولم را خرد کنم.

این موقعیت هر چند کوچک بود اما یک مثال خوب به شمار می‌رود که اثر گذاری کلام موضوع بسیار مهمی است. به عنوان مثال یک مدیر می‌خواهد که کارمندانش به دستورات او به خوبی عمل کنند، یک معلم می‌خواهد که شاگردانش به درس او گوش دهند، یک فروشنده می‌خواهد مشتریانش محصول مناسب را خریداری کنند، والدین می‌خواهند که فرزندانشان به توصیه‌های آنان گوش دهند و…. . در هیچ کجای زندگی نمی‌توان موقعیتی یافت که اثر گذاری کلام مهم نباشد.

در ادامه این مقاله از سایت ایرج شرفی، ۷ مورد از مهم‌ترین نکاتی که باعث می‌شوند کلام تاثیر خود را از دست دهد، معرفی می‌کنیم. با رعایت این نکات می‌توانید نافذ بودن خود را افزایش دهید.

تاثیر زبان بدن نامناسب در اثر گذاری کلام

لطفاً زبان بدن را جدی بگیرید چون ۵۵ درصد در ارتباطات تاثیر دارد که این عدد بسیار بزرگ است. اینکه بدن ما چه افکار و احساساتی از ما نشان می‌دهد، از صحبت‌هایی که به زبان می‌آوریم مهم‌تر است. ما اگر ظاهر مناسبی از خود نشان دهیم، ۵۵ درصد مسیر یعنی بیش از نصف راه را رفته‌ایم.

برای اینکه زبان بدن مناسبی داشته باشید باید احساسات و افکار مناسبی داشته باشید چون بدن ما نمی‌تواند دروغ بگوید. به عنوان مثال اگر هنگام مذاکره نگاه خود را بدزدیم ناخودآگاه مخاطب فکر می‌کند که ما می‌خواهیم چیزی را از او مخفی کنیم. بنابراین مخاطب به ما اعتماد نمی‌کند و دیگر باید فاتحه اثر گذاری کلام را خواند.

ارتباط چشمی، حالت نشستن و ایستادن، وضعیت پاها، حرکت دست‌ها و… همگی را در نافذ بودن صحبت‌هایمان تاثیر دارد.

بی‌توجهی به اثر هاله‌ای

آیا شما به فردی که ۱۰ بار به شما دروغ گفته، می‌توانید اعتماد کنید و درستی حرف‌هایش را بپذیرید؟ بعید می‌دانم کار راحتی باشد چون از کجا معلوم که این بار راست بگوید؟! گذشته ما، رفتارهای ما، ظاهر ما، سخنان ما، کلمه به کلمه‌ای که به زبان می‌آوریم هم در زمان حال ما تاثیر دارند هم در آینده. باید به این مورد خیلی حواسمان باشد.

اگر ما اثر هاله‌ای معتبر، مودب و زیبا از خود بسازیم، کلام ما اثرگذاری بیشتری خواهد داشت به حدی که شاید اصلاً نیازی به متقاعد کردن یا استفاده از اصول تاثیرگذاری نباشد. به عنوان مثال صحبت‌های پزشکی که تا کنون جراحی‌های سخت را با موفقیت انجام داده، صحت و اعتبار بیشتری دارد و اگر به ما بگوید «فلان دارو را بخور»، بدون هیچ بحثی به توصیه او عمل می‌کنیم.

اثر هاله‌ای ما شامل پوشش، بو، کلام، زبان بدن و تمام چیزهایی می‌شود که از ما می‌شنوند و می‌بینند. اعتبار خود را بسازید و برای آن زمان بگذارید، به ارزش‌ها و عقاید خود پایبند باشید، هوش کلامی خود را تقویت کنید تا حاضرجواب و شوخ طبع باشید، روی جذابیت کلامی خود کار کنید تا اثر هاله‌ای قدرتمند از خود به وجود آورید. این اثر هاله‌ای نقش اهرم برای شما دارد که به شدت اثر گذاری کلام شما را بالا می‌برد.

بیش از حد خشک و جدی بودن

لطفاً بیش از حد جدی نباشید چون در این صورت کسی به شما جذب نمی‌شود! مردم افراد شوخ طبع را بیشتر دوست دارند و دور آن‌ها جمع می‌شوند. اگر می‌خواهید نافذ باشید بیش از حد جدی نباشید تا جذبه شما از مزه نیفتد. هر چیزی اگر دائم تکرار شود رنگ می‌بازد و دیگر به چشم نمی‌آید.

به عنوان مثال یک کارمند بهتر است که پاره‌ای از اوقاتِ کاری را به صحبت‌های غیر کاری با مدیرش اختصاص دهد، البته با رعایت حد و مرزهای شخصی. دائم از کار صحبت کردن بدون خنده، بدون همدلی، بدون شوخ طبعی، بدون احساس و… کارمند را در حد همان کارمند نگه می‌دارد. کارمند خوب فردی است که همدلی، کمک و صمیمیت را در کار خود نشان می‌دهد تا اعتماد مدیر را بیشتر جلب کند. چنین فردی اثر گذاری کلام بالایی خواهد داشت و به راحتی می‌تواند پیشنهادها، درخواست‌ها و نظرات خود را در محیط کار مطرح کند.

یکی از رازهای اصلی افراد تاثیر گذار هوش کلامی آن‌هاست. اگر می‌خواهید هوش کلامی خود را تقویت کنید دوره هوش کلامی مختص شماست.

تاثیر لحن نامناسب در اثر گذاری کلام

داستانی که ابتدای مقاله تعریف کردم را یادتان هست که گفتم لحنم لوس مانند بود؟ به نظرتان لحن کلامم چطور بود فروشنده درخواستم را قبول می‌کرد؟ خودم فکر می‌کنم در آن شرایط باید لحن خود را عاجزانه و عجولانه نشان می‌دادم تا فروشنده متوجه می‌شد که چقدر عجله دارم و کارم ضروری است.

توجه به لحن بسیار مهم است، تاثیر لحن در ارتباطات ۳۸ درصد می‌باشد و بعد از زبان بدن باید به آن توجه زیادی داشته باشیم. لحن به کلام ما رنگ و بو می‌دهد. ترجیح می‌دهید که فیلم مورد علاقه خود را در یک تلویزیون سیاه سفید تماشا کنید یا تلویزیون رنگی؟ مشخص است که رنگی! ما با لحن خود می‌توانیم انواع احساسات اعم از شادی، غم و… را نشان دهیم تا مخاطب از ما احساس بگیرد و تاثیر بپذیرد. یادمان باشد تا زمانی که احساسات درگیر نشود، متقاعد سازی اتفاق نمی‌افتد.

یک تمرین عالی برای اصلاح لحن وجود دارد که اصلاً وقت نمی‌خواهد بلکه دقت می‌خواهد! کافیست شما پیام‌های خود را به جای متنی به صورت وویس ارسال کنید. خودتان یکبار صدای ضبط شده را گوش کنید تا متوجه ایرادات لحنی و فن بیان خود شوید. در اثر تکرار ضبط و گوش دادن مداوم، ناخودآگاه لحن شما اصلاح می‌شود. خودم هم همین الان یک پیام وویسی ارسال کردم که خدایی ناکرده عالم بی عمل نشوم!

شوخ طبعی افراطی

مرز بین شوخ طبعی و لودگی از مو باریک‌تر است. اگر بیش از حد شوخ طبع باشیم، بلا نسبت ما، یک فرد لوده و مسخره یا همان دلقک به چشم می‌آییم. اگر دلقک بگوید «سردرد دارم» دیگران می‌خندند به جای اینکه به فکر کمک باشند. جدیت و شوخ طبعی را در حد تعادل نگه دارید و به قول گفتنی «نه خیلی خشک خشک باشید نه خیلی شُل شُل».

چند وقت پیش با یک فرد مهم و با تجربه ارتباط گرفتم که مدیر یک مجموعه بزرگ است. ایشان فردی بسیار اجتماعی و خونگرم هستند و از همان ابتدا متوجه شدم که چقدر شوخ طبع هستند. سعی می‌کردم پیام‌هایم حاوی طنز و شوخ طبعی باشد اما از یک جایی به بعد این شوخ طبعی افراطی شد و او دیگر چندان رغبتی برای پاسخ دادن نشان نمی‌داد. به محض چنین واکنشی، روند خود را تغییر دادم و مودبانه‌تر به ایشان پیام می‌دادم، خوشبختانه این ارتباط به حالت اول بازگشت.

اثر گذاری کلام خود را با رعایت تعادل حفظ کنید، جاهایی که لازم است جدی باشید و به موقع هم شوخ طبعی را چاشنی صحبت‌هایتان کنید.

فقط به فکر خود بودن

در گفتگوهایتان حتما به طرف مقابل توجه کنید، احوالش را جویا شوید، نیازش را بپرسید، به او راهکار و مشاوره دهید و امید و انگیزه ببخشید. با اینکار خودتان می‌بینید که چهار گوش و چشم دیگر قرض می‌گیرد و پای صحبت‌های شما می‌نشیند. این نکته به عنوان یک اصل در کتاب متقاعد سازی رابرت چالدینی مطرح شده است.

اگر دائم از نیاز و مشکلات خود صحبت کنیم، ناخودآگاه مخاطب زده می‌شود و در ذهن خود می‌گوید «باز این ناله کرد… خب به من چه… من خودم اینقدر گرفتاری دارم که مشکلات تو پیش من هیچه!». چنین مخاطبی دیگر مخاطب نمی‌شود چون گوشش بدهکار حرف‌های شما نخواهد بود.

جربان گفتگو را دو طرف نگه دارید و به مخاطب اجازه ابراز و درد و دل کردن بدهید. ارتباط مؤثر مانند الاکلنگ است، یکبار ما بالا هستیم و لذت می‌بریم و دفعه بعد طرف مقابل.

پراکنده و زیاده گویی قاتل اثر گذاری کلام

اصلاً چیزی بدتر از این در کاهش اثر گذاری کلام وجود ندارد که بدون ساختار و چهار چوب صحبت کنیم و از هر دری سخن بگوییم! پراکنده گویی مخاطب را گیج می‌کند دقیقاً مانند مرغ سر کَنده به هر سو کشیده می‌شود. با این شرایط نباید از مخاطب انتظار داشت که تحت تاثیر کلام ما قرار بگیرد چون متوجه منظور اصلی ما نخواهد شد.

یکی از بهترین راه‌های جلوگیری از پراکنده و زیاده گویی، استفاده از الگوهای بداهه گویی می‌باشد. به عنوان مثال prep یک الگوی معروف است که بسیار کاربرد دارد. طبق این الگو شما ابتدا نکته اصلی خود را بیان می‌کنید سپس برایش دلیل و مثال می‌آورید، در انتها نکته اصلی را مجدد تکرار می‌کنید! همین! دیگر نیازی نیست رمان بافی کنید! برای آشنایی بیشتر با این الگو به مقاله بداهه گویی مراجعه کنید.

جمع‌بندی

واو به واو این مقاله حاصل تجربه، آموزش و مطالعاتی است که طی چندین سال به دست آوردم، امیدوارم برایتان مفیده واقع شود و زندگی و روابط بهتری برای شما به ارمغان آورد. در انتها اگر سوال، نظر، انتقاد یا پیشنهادی دارید، در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید. در پناه حق.

جایی داستان جالبی در رابطه با افراد مسخره کننده خواندم که بسیار جالب بود؛ روزی معلمی روی تخته ۵ معادله می‌نویسد:
۲*۳=۶
۴*۳=۱۲
۵*۳=۱۷
۶*۳=۱۸
۷*۳=۲۱
بعد از نوشتن معادله‌ها، معلم رو به دانش آموزان کرد و دید که عده‌ای از دانش آموزان به او می‌خندند! معلم پرسید: «چرا می‌خندید؟» یکی از شاگردان که کمی گستاخ بود با صدای بلند گفت: «معادله سوم را اشتباه نوشتید» معلم با لبخندِ آرامش بخشی جواب داد: «بله… این مورد را از قصد اشتباه نوشتم تا بگویم که چقدر در زندگی بیهوده ناراحت می‌شویم»…
شاگردان کنجکاو شدند و معلم ادامه داد: «من ۴ معادله را درست نوشتم که فقط یکی از آن‌ها اشتباه بود اما شما فقط به خاطر آن یک مورد خندیدید و بقیه را نادیده گرفتید! زندگی هم همین است و دیگران همیشه به خاطر همه ویژگی‌های مثبتی که دارید، تشویقتان نمی‌کنند اما با یک اشتباه کوچک سریعاً جایگاه شما را زیر سوال می‌بَرند!»

این داستان کوتاه است اما برای آرامش یک عمر کافیست! افراد مسخره کننده یا از سَر نادانی یا از سَر حسادت شما را مسخره می‌کنند. بنابراین زمانی که پُستتان به این اشخاص افتاد فقط یک جمله را در ذهن خود تکرار کنید: «مسخره کننده یا نادونه یا حسوده!» و دیگر خود را غرق در افکار منفی نکنید! قوی‌تر از قضاوت‌های دیگران باشید و با ۷ راهکاری که در ادامه معرفی می‌کنیم، به راحتی می‌توانید روی این دسته از آدم‌ها را کم کنید!

۱. بدانیم که هدف افراد مسخره کننده چیست؟

آدم عاقل قبل از هر کاری خوب فکر می‌کند تا بعداً حرفی یا رفتاری از خود نشان ندهد که موجب پشیمانی شود. فرضاً فردی ما را مسخره کند اما شما را به خدا قسم، کمی خود را جای او بگذاریم و بسنجیم که آیا واقعاً قصد او مسخره کردن بوده؟ آیا فرد مسخره کننده هدفش صرفاً جلب توجه نبوده؟
اصلاً شاید چنین فردی فقط می‌خواسته که جلب توجه کند و نیاز دارد که دیده شود! بهترین روش در این مواقع، همراهی است یعنی خودمان هم با او همراه شویم و بخندیم.
البته گاهی اوقات هم دیگران می‌خواهند تعریف و تمجید کنند اما نحوه بیان آن‌ها اشتباه است به قول معروف می‌خواهند ابرو را درست کنند اما می‌زنند و چشم را هم کور می‌کنند! تمجید باید صادقانه باشد نه طعنه‌وار! حسن جویی یکی از تکنیک‌های عجیب در هیپنوتیزم کلامی است که اگر اصول حرفه‌ای آن را بدانید، می‌توانید دل هر فردی را به دست آورید.

۲. تلافی کردن کار اشتباهی است!

حتماً می‌دانید که خوک‌ها موجودات ناتمیزی هستند (یعنی تمیز نیستند) و به خوردن چیزهای ناتمیز هم علاقه زیاد دارند (خودتان می‌دانید منظورم چه چیزی است). از طرفی عاشق گلِ بازی هستند. بنابراین اگر با خوک کَل کَل کنیم و گِلی شویم، چه کسی عصبانی و ناراحت می‌شود؟ معلوم است که خودمان چون برای آن فرقی ندارد گِلی و کثیف شود یا نه و اتفاقاً خوشش هم می‌آید.
بعضی از افراد مسخره کننده از تمسخر و کَل کَل با دیگران لذت می‌برند و بحث کردن با آن‌ها فقط ذهن ما را آشفته‌تر می‌کند. این افراد شاید حتی از فحش‌های بوقی هم ناراحت نشوند و پرروتر شوند آن وقت به شما چیزهای بدتر بگویند و رنجیده‌تر شوید!
«تلافی نکنید… مثل خودشان نباشید» چون با این کار فقط ارزش و شخصیت خود را در حد او پایین آورده‌اید. می‌دانم با شنیدن این جمله خشمگین شوید چون آن لحظه بسیار عصبانی هستید و احساس حقارت می‌کنید اما با این کار به شخصیت خود لطمه می‌زنید که بعدها یادآوری آن، بیشتر شما را عصبانی می‌کند! در واقع ۲ ضربه به شما وارد می‌شود: یکی از طرف فرد مسخره کننده و یکی از طرف خودتان که دومی درد بیشتری دارد!

۳. تبدیل تمسخر به پله موفقیت

هیچ آدم موفقی وجود ندارد که از افراد مسخره کننده، تیر نخورده نباشد! مسیر موفقیت پر از فراز و نشیب است و همواره افرادی هستند که بخواهند شما را ناامید و منصرف کنند! طبیعتاً دستاوردهای شما را زیر سوال می‌برند، ایراد می‌گیرند، بی ارزش جلوه می‌دهند و… . در این واقع افراد معمولی سریعاً دلسرد می‌شوند و خود را می‌بازند. اما افراد موفق از تمسخر دیگران پله می‌سازند!
اتفاقاً افراد مسخره کننده بسیار منابع غنی هستند که ما با نقاط ضعف خود آشنا شویم و عیب و نقص‌هایمان را برطرف کنیم تا در آینده بهتر و باشکوه‌تر ظاهر شویم! تصور کنید چقدر لذت بخش است  «دست زدن دیگران برای موفقیت‌هایت، همان افرادی که زمانی می‌گفتند تو فلانی… تو نمی‌توانی… ».

۴. انتقادِ موثر از فرد مسخره کننده 

گاهی اوقات بهتر است مستقیماً با فرد مسخره کننده صحبت کنیم و به او بگوییم که «فلانیِ عزیز، من می‌دونم تو آدم شوخ طبعی هستی و بقیه رو میخندونی اما اون روز از اون حرفت ناراحت شدم…». گاهی اوقات انتقاد می‌تواند شرایط را بدتر کند و طرف مقابل را خشمگین‌تر کند. از چنین فردی نمی‌توان انتظار داشت که دست از مسخره کردن بردارد. در مقاله چگونه از دیگران انتقاد کنیم تا از ما ناراحت نشوند را آماده کرده‌ایم که در این زمینه به شما کمک بزرگی می‌کند.

۵. سحابی باشید!

سحابی یک توده عظیم از گرد و غبار و گاز است که در کهکشان وجود دارد. در واقع یک ابر بزرگ از گازها و گرد و غبارهای رنگارنگ است که اتفاقاً منظره جذابی هم دارد. جالب‌ترین ویژگی سحابی این است که ذرات آن آنقدر از هم فاصله دارند و دور هستند که به راحتی از میان آن می‌توان عبور کرد.
تکنیک سحابی هم برگرفته از همین ویژگی جالب است، بد نیست گاهی اوقات سحابی رفتار کنیم. به این صورت که طرف مقابل هرچه گفت ما با او لجبازی و مخالفت نکنیم و از طرفی اجازه ندهیم که حرف‌های او به ما برخورد کند! احتمالاً می‌پرسید که چطور؟!
به عنوان مثال به دیالوگ زیر دقت کنید:
– مگه می‌تونی؟
+ شاید هم نتونم
– نه بابا موفق نمیشی!
+ شاید هم موفق نشوم!
– این راه مشکلات زیادی داره!
+ می‌دونم!
و…

۶. فرد مسخره کننده را از دایره روابط خارج کنید!

متاسفانه امکان دارد که کار به جاهای باریک بکشد و ادامه دادن ارتباط با فرد مسخره کننده بهبود نیابد و چه بسا آسیب هم برساند چه از نظر آبرو، سلامت اعصاب، مالی و… . بسیار خوب به قول معروف ما درخت نیستیم و می‌توانیم جای خود را تغییر دهیم و از آدم‌های منفی دور شویم. پیشنهاد می‌کنم تا جای امکان از این افراد فاصله بگیرید و روابط خود را کمتر کنید. با این روش دیگر فرصت مسخره کردن به فرد مسخره کننده نمی‌دهید و آرامش خود را می‌خرید! اعصاب و سلامت را که از سر راه نیاورده‌ایم!

۷. حاضرجوابی کوبنده

شخصاً عاشق این روش هستم و مدت‌هاست در دوره‌های هوش کلامی، به شرکت کننده‌ها تمرین می‌دهم و به آن‌ها کمک می‌کنم تا این مهارت فوق العاده جذاب را به دست آورند. افراد حاضرجواب معمولا هوش کلامی بالایی دارند و می‌داند در لحظه چه جواب کوبنده و مناسبی به مخاطب بدهند که دهانش بسته شود! یکی از ویژگی‌های افراد موفق قدرت بالای آن‌ها در حاضرجوابی است که حرف کم نمی‌آورند و می‌توانند به خوبی از حق خود دفاع کنند.
معمولاً می‌شنویم که «حاضرجوابی ذاتیه… نمیشه یادش گرفت» فکر نمی‌کنم شما که این مقاله را می‌خوانید این خزعبلات را باور کنید؛ مطمئناً شما که این مقاله را می‌خوانید برای رشد خود زمان صرف می‌کنید و اعتقاد دارید که هر مهارتی با تمرین به دست می‌آید. حاضرجوابی بخش بسیار مهم و جذابی از دوره هوش کلامی است که برای تمرین آن باید طبق برنامه و تحت نظر مربی آموزش ببینید تا نتیجه زودتر و بهتری کسب کنید.

در آخر به خودتان قول دهید که…

افراد مسخره کننده همیشه و همه جا پیدا می‌شوند و ما کنترلی روی این موضوع نداریم. اما حال ما و روال زندگی ما دست خودمان است که می‌توانیم با آرامش از این افراد گذر کنیم و بعدها که موفقیت ما را دیدند، خودشان از حرف‌های که به زبان آوردند شرمنده شوند. البته با مهارت‌های کلامی می‌توانید در جمع طوری جواب این افراد را بدهید که دیگر فردی اجازه تکرار این کار را به خود ندهد، مگر آنکه خیلی گستاخ باشند که آن هم در مقاله راه حلش را گفتیم.

برای شرکت در دوره هوش کلامی روی لینک کلیک کنید.