آیا با اهمال کاری همچنان آرامش و موفقیت را از خود ‌می‌گیرید؟

دقیقاً دو شب قبل از نوشتن مقاله اهمال کاری، یکی از دوستانم پیام داد که: «گوشی همراه و اینستاگرامو برای ۳ ماه کنار می‌ذارم تا به کار و زندگیم برسم اگه با من کاری داری الان بگو…»! در حالی که چشمانم به صفحه گوشی خیره و دهانم هم باز مانده بود، یک شکلک گریه فرستادم! هم دلم تنگ شد هم تعجب کردم که «چه اراده پولادینی… ۳ ماااه… اصن مگه میشه یه روز بدون موبایل زندگی کرد چه برسه به سه مااه!!!» خودم هم مایل بودم با او وارد این پیله شوم اما به دلیل شغلم باید در شبکه‌های اجتماعی آنلاین باشم و فعالیت‌هایم را انجام دهم. تکنولوژی یک مسکن سمی برای فرار از سختی کشیدن و کار کردن است اما دلیل اصلی فقط این نیست! پشت صحنه استرس‌ها، شکست‌ها و حسرت‌ها یک غول بی شاخ و دم وجود دارد به نام اهمال کاری که ما را اسیر کرده است.

کسی را می‌شناسید که نخواهد موفق شود؟ ثروتمند شود؟ در کارش قوی‌تر شود؟ معروف شود؟ صاحب خانه و زندگی مرفه شود؟ مهارت‌های خود را تقویت کند؟ جواب نه است مگر آنکه واقعاً از خودمان ناامید شده باشیم و فکر کنیم که دیگر از ما گذشته، این کشور جای رشد کردن نیست، پدرم پولدار نیست و… . لطفا حالا که زحمت می‌کشید و این مطلب را می‌خوانید، با خودتان روراست باشید، واقعا تمام دلیل نارضایتی ما محیط و اطرافیان است؟ خودمان نقشی نداریم؟ رو به رو شدن با حقیقت تلخ است مخصوصا با خودمان! ما می‌دانیم که باید چه کار کنیم اما با اهمال کاری آن را عقب می‌اندازیم. مطمئناً این چیزی نیست که می‌خواهیم.

 در این مقاله بر اساس تجربه‌ای که از مشاوره‌های متعددی داشته‌ایم، راهکارهای ساده برای این مساله به ترتیب زیر ارائه کرده‌ایم:

• تفاوت اهمالی کاری و تنبلی چیست؟
• دلایل اهمال کاری چیست؟
• اهمال کاری ما را به عواقبی دچار می‌کند؟
• برای غلبه بر اهمال کاری چکار کنیم؟

تفاوت اهمالی کاری و تنبلی چیست؟

ابتدا باید به یک اشتباه رایج اشاره کنم، اکثر افراد تصور می‌کنند که اهمال کاری همان تنبلی است به این معنا که آدم تنبل کسی است که اهمال کاری می‌کند یا برعکس آدم اهمال کار، تنبلی می‌کند. اما هر دو اشتباه است! این دو مفهوم معنای متفاوتی دارند. تنبل به فردی گفته می‌شود که مایل به کار کردن نیست، زیر بار مسئولیت نمی‌رود و تن به هیچ کاری نمی‌دهد. اما فرد اهمال کار در کارش وقفه می‌اندازد و به موقع آن را انجام نمی‌دهد. در واقع اهمال کاری همان کاهلی کردن است که با تنبلی فرق دارد.

به عنوان مثال فرض کنید:

• کسی که هر روز ساعت ۱ ظهر از خواب بیدار می‌شود، چند سال بیکار است و پیگیر کار و یادگیری مهارت نیست! چنین فردی را چه صدا می‌زنید؟ درست است، تنبل!
• مدیر یک کارخانه که هر روز از ۷ صبح تا ۱۲ شب کار می‌کند، تا کنون چندین بار تصمیم گرفته سیگار را ترک کند اما آن را نیمه کاره رها کرده و کلی کار عقب افتاده دارد که به هیچ کدام نمی‌رسد! آیا این فرد هم تنبل است؟ نه! اتفاقاً این افراد فعال هستند اما به دلیل نداشتن برنامه ریزی درست و انضباط فردی، اهمال کاری می‌کنند. در مجموعه ایرج شرفی، بارها با این افراد مشاوره ‌داشته‌ایم.

دلایل اهمال کاری چیست؟

بهتر است با دلایل اهمال کاری آشنا شویم تا بدانیم برای غلبه بر آن باید چه کار کرد، مانند زمانی که پزشک منشاء درد را تشخیص می‌دهد و مناسب‌ترین دارو را تجویز می‌کند:

کمال طلبی

اینکه یک کاری بی عیب و نقض انجام شود و هیچ مویی در آن درز نکند، یک هدف عالی است. افراد کمال طلب بهترین گزینه برای رسیدن به این هدف هستند و کافیست از آن‌ها بخواهید برای شما یک قاب عکس چوبی ساده درست کنند، بعید نیست آخر کار یک قاب صیقلی، رنگی، به همراه پایه نگه‌دارنده، شیشه و… رو به رو شوید البته چند روز باید پیگیری کنید تا بالاخره دست از کمال طلبی بردارد و کار را به شما تحویل دهد.

کمال طلبی یک سرعت گیر وحشتناک و از دلایل اصلی اهمال کاری است که اگر آن را حذف نکنیم باید تا ابد حسرت موفقیت را بخوریم چون هیچ وقت به هدف نمی‌رسیم و گرفتار حاشیه می‌شویم! این مساله آنقدر مهم است که در مقاله کمال گرایی به آن پرداخته‌ایم.

انجام کار در دقیقه ۹۰

آیا شما هم جزء این افراد هستید؟ یکی از دوستان صمیمی دانشگاهیم که از دانشجویان باهوش و ممتاز دانشکده بود، همیشه تکالیف و پروژه‌هایش را به روز آخر موکول می‌کرد و همیشه شاکی بود که به خاطر امتحانات و پروژه‌ها استرس می‌‌گیرد و یک شب خوش ندارد! این روش هم خوب است هم مضر! معمولا به دلیل استرسی که در دقیقه ۹۰ داریم کار را با جدیت و دقت بیشتر انجام می‌دهیم و اصولا کمی استرس مفید برای کار لازم است.

 اما دقت داشته باشید که اگر این استرس به صورت مزمن و مکرر ادامه یابد، نه تنها باعث دل زدگی می‌شود بلکه ما را به افسردگی و انواع بیماری‌های اعصاب، ریزش مو، ضعف بینایی و… دچار می‌کند. بنابراین با ترک این نوع اهمال کاری، به سلامتی خود نیز کمک بزرگی می‌کنید.

عدم برنامه ریزی درست

به جرات می‌توانیم بگوییم که شایع‌ترین و عمده‌ترین دلیل مراجعه افراد برای مشاوره، نداشتن برنامه ریزی درست است. امروزه کارها پیچیده‌تر شده‌اند و مانند گذشته نیست که یک مهارت را یاد بگیریم و تا آخر عمر همان را تکرار کنیم. از کاری مانند آشپزی گرفته تا مدیریت شرکت، هر کدام روز به روز تغییر می‌کنند و برای عقب نماندن از  قافله، باید خود را به روز رسانی کنیم به عنوان مثال مهارت فن بیان خود را تقویت کنیم، متقاعد سازی را یاد بگیریم و… .

رسیدگی به تمام این کارها سنگین است و شاید در نگاه اول همان اهمال کاری را ترجیح دهیم! اما با یک برنامه ریزی اصولی و درست می‌توان به همه رسیدگی کرد؛ تاکید می‌کنم، اصولی! که با کمک مربی کوچ می‌توانید در کمترین زمان این عادت طلایی را در خود نهادینه کنید.

مهارت تصمیم گیری

موضوعی که حتماً بایستی به آن توجه داشته باشیم این است که تصمیم گیری و حل مسئله دو موضوع نزدیک به هم اما متفاوت از هم هستند. موضوع مورد بحث در تصمیم گیری این است که چطور از بین گزینه هایی که پیش رو داریم یکی را انتخاب کنیم (یعنی قرار نیست راه حل پیدا کنیم) اما در حل مسئله ما قرار است موارد مختلف را بررسی کرده  و در انتها به گزینه هایی برسیم که روی آنها تصمیم گیری کنیم. هر قدر که قدرت تصمیم گیری ما سریع‌تر
و قوی‌تر شود، اهمال کاری کمتر می‌شود.

این نکته فقط یکی از اصول تصمیم گیری است که متاسفانه از کودکی در مدرسه به ما یاد نداده‌اند. برای خواندن تمام نکات مربوطه به مقاله تصمیم گیری مراجعه کنید.

مهارت نه گفتن

حتی اگر من نگویم خودتان هم می‌دانید که چقدر به دلیل کمرویی و خجولی نتوانستیم «نه» بگوییم و در کمال اکراه مجبور شدیم کارهایی انجام دهیم که جز زحمت و ضرر برای ما چیزی نداشتند! به عنوان مثال دوستمان به ما زنگ می‌زند و می‌گوید: «فردا با برو بچ میریم فوتبال… با ماشی میای یا بیام دنبالت؟» در حالی که از آن طرف کلی کار عقب افتاده و مهم‌تر داریم که باید حتما تا فردا تمام شود. در این شرایط چه کار باید کرد؟ چطور باید «نه» گفت که هم دوستمان ناراحت نشود و هم ما به برنامه خود برسیم؟

بعید می‌دانم فردی اهل پیشرفت فردی باشد و مراحل چهارگانه نه گفتن را نداند! برای یادگیری نه گفتن به صورت اصولی حرفه‌ای روی لینک مربوطه کلیک کنید.

برای غلبه بر اهمال کاری چکار کنیم؟

بسیار خب… تا اینجای کار را آمدید و مقاله را خوانده‌اید و اولین گام را برداشتید. حال کافیست به راهکارهای زیر عمل کنید تا این عادت مخرب را از خود دور کنید، البته قبل از آن خواندن این جمله معروف اینشتین، خالی از لطف نیست:

این حماقت است که کار تکراری انجام دهیم و انتظار نتیجه متفاوت داشته باشیم

1. تکنیک ۵ دقیقه: این تکنیک می‌گوید «شما اگر کاری را دوست ندارید، یا حتی حس و حال آن را ندارید و… فقط تصمیم بگیرید که پنج دقیقه آن کار را انجام دهید و بعد از ۵ دقیقه هم اگر دوست داشتید، کار را قطع کنید. این راهکار برای غلبه بر اهمال کاری عالی است و فلسفه آن به این صورت است که اگر ۵ دقیقه اول را شروع کنیم دیگر رها نمی‌کنیم!
2. برای خود جایزه تعیین کنید: سیستم یادگیری و عادت سازی مغز، بر اساس عملکرد/ پاداش است یعنی مغز تمایل دارد کاری را انجام دهد که برای آن پاداش بگیرد! بسیار خب… چرا منتظرید که دیگران شما را تشویق کنند در حالی که خودتان بدون منت و هزینه می‌توانید این کار را انجام دهید!
3. عوامل حواس پرتی را از خود دور کنید: این راهکار برای غلبه بر اهمال کاری، بدون دخالت اراده عمل می‌کند. یعنی اگر شما عوامل حواس پرتی را از خود دور کنید دیگر دلیلی برای تحریک شما وجود ندارد و مقاومت شما را کمتر می‌کند.
4. به فرد دیگر قول دهید: این کار شما را در رودربایستی قرار می‌دهد و مجبور می‌شوید هر طور که شده کار را انجام دهید تا یک موقع بد قول نشوید و از اعتبارتان کم نشود. من خودم از این راهکار بسیار استقبال می‌کنم.

امیدواریم که این مقاله برای شما مفید واقع شده باشد. کمی از تجربه خودتان بگویید، به نظر شما دیگر چه راهکارهایی برای حذف اهمال کاری وجود دارد؟