حُسن جویی یا تعریف کردن از دیگران، مهم‌ترین و قوی‌ترین روش برای برقراری ارتباط مؤثر است. تعریف کردن و حسن جویی، راه نفوذ به قلب دیگران است. با داشتن این کلید طلایی می‌توانیم روابط قوی تر و مؤثرتر، زندگی خانوادگی لذت بخش‌تر، فرصت های شغلی و درآمدیِ بیشتر بسازیم. البته حسن جویی داریم تا حسن جویی، افرادی که هوش کلامی بالا دارند می‌دانند چگونه از دیگران تعریف کنند تا هم دلشان را به دست آورند و هم چاپلوسی نباشد!

در این مقاله با حسن جویی آشنا می‌شویم و اینکه چطور درست و اصولی و حرفه‌ای از دیگران تعریف کنیم و از روابط خود نتیجه بهتری بگیریم.

چرا حسن جویی کردن مهم است؟

لطفاً آخرین باری که کسی از شما تعریف کرد را به یاد بیاورید؛ آن لحظه چه حسی داشتید؟ نسبت به آن شخص چه احساسی پیدا کردید؟

شنیدن تعریف و تمجید از زبان دیگران، یکی از لذت بخش‌ترین تجربه‌های زندگی هر فردی است. وقتی کسی از ما تعریف می‌کند حس مهم و ارزشمند بودن به ما دست می‌دهد و حالمان نسبت به خودمان بهتر می‌شود.

از طرفی تعریفِ ما از دیگران باعث می‌شود که در نظر آنها عزیز، محترم و قابل اعتماد شویم. در واقع با حسن جویی به قلب دیگران نفوذ می‌کنیم.

طرف مقابل با خودش می‌گوید: «چقدر این آدم مهربونه! به من توجه میکنه! من براش مهمم! می‌تونم بهش اعتماد کنم، هرکاری که از دستم بر میاد باید براش انجام بدم!»

تأثیر تعریف کردن و حسن جویی بر عزت نفس

حسن جویی تاثیر دو طرفه دارد؛ علاوه بر اینکه حس خوب به طرف مقابل می‌دهیم و او خود را ارزشمندتر می‌داند، خودمان هم از این تاثیرگذاری مثبت حالمان خوب می‌شود و ارزشمندی بیشتری احساس می‌کنیم. در واقع با حسن جویی عزت نفس هر دو طرف بالاتر می‌رود.

احتمالاً داستان کودکی ادیسون را شنیده باشید:

زمانی که ادیسون به مدرسه می‌رفت، معلم نامه‌ای به ادیسون داد که به مادرش بدهد. ادیسون نامه را به مادرش داد. در نامه نوشته شده بود:

«با کمال تأسف باید بگویم فرزندتان کودن است و هیچگونه استعدادی برای ادامه‌ تحصیل و درس خواندن ندارد. مدرسه‌ ما نیز جای افراد ابله و کودن‌ نیست و از فردا او را به مدرسه راه نمی دهیم»

ولی مادر ادیسون کار عجیبی کرد و نامه را جور دیگری برای فرزندش خواند. او نامه را این گونه خواند:

«فرزند شما نابغه و باهوش است و مدرسه‌ ما توان آموزش به فرزندتان را به خاطر داشتن هوش بالا ندارد. شما باید شخصاً خودتان به او آموزش دهید»

این طور شد که مادر ادیسون شروع کرد به درس دادن  فرزندش در منزل. ادیسون در سن ۱۳ سالگی اولین اختراع خود را ثبت کرد. مدتی پس از فوت مادرش، ادیسون صندوقچه‌ مادرش را باز کرد و ‌خواست آن نامه را برای همه بخواند تا به همه ثابت کند از کودکی نابغه بوده، ولی با دیدن اصل نامه شروع به گریه کرد.

ادیسون تازه فهمید که چطور مادرش از یک ادیسونِ کودن، یک ادیسونِ نابغه ساخت!

ادیسون بعدها در خاطراتش نوشت:

توماس ادیسون، فرد کودنی بود که توسط یک مادر قهرمان، به نابغه‌ قرن تبدیل شد!

حُسن جویی در بالا بردن عزت نفس قدرت فوق العاده‌ای دارد؛ با یک حسن جویی -که واقعیت هم نداشت- از یک کودن، یک نابغه‌ بزرگ ساخته شد و مادر ادیسون با اینکار بی‌نظیرش، تا ابد بشریت را مدیون خود کرد.

(برای آشنایی بیشتر و مطالعه کامل تر حتماً مقاله عزت نفس، را بخوانید.)

وقتی کسی در زمینه خاصی از ما تعریف می‌کند، تشویق می‌شویم که در آن زمینه بهتر عمل کنیم. مانند دانش آموزی که با تشویق معلمش انگیزه و اعتماد به نفس می‌گیرد و تمام تلاش خود را می‌کند تا بیشتر و بهتر درس بخواند و نمره های بهتری بگیرد.

(برای آشنایی بیشتر و مطالعه کامل تر حتماً مقاله اعتماد به نفس را بخوانید.)

تاثیر حسن جویی در مقایسه با انتقاد کردن

دنیایی را تصور کنید که همه از یکدیگر حسن جویی و تعریف می‌کنند:

آقا به همسرش بگوید: غذاهات اینقدر خوشمزس که غذای دیگه‌ای بهم نمیچسبه!

فرزند به پدر و مادرش بگوید: ممنونم ازتون با تمام اذیتایی که کردم اما بازم مهربونید!

استاد به شاگردش بگوید: آفرین که تلاش میکنی. مطمئنم موفق میشوی!

کارمند به مدیر بگوید: شما مدیر توانمندی هستین چون در فلان موقعیت به خوبی بحران را مدیریت کردین!

و…

با حسن جویی چه دنیای شگفت انگیزی می‌توان ساخت: حالِ همه خوب ، همه در حال تلاش برای بهتر شدن و کمک به یکدیگر،  فرصت‌های عالی و … .

اما خودتان کلاه خود را قاضی کنید! به نظرتان در واقعیت اینگونه است؟

واقعیت تلخ این است که ما بیشتر از اینکه از یکدیگر تعریف کنیم، انتقاد می‌کنیم. به نکات مثبت دیگران خیلی توجه نداریم در حالی که پتک انتقاد همیشه در دستمان آماده است.کافیست یک نفر کاری خلاف انتظار ما انجام دهد، محال است او را از انتقاد سوزنده (نه سازنده) خود بی‌نصیب بگذاریم!

• چه عجب حالی از ما پرسیدی!
• دیگه تحویل نمی‌گیری!
• فلانی اصلاً سنگین رفتار نمیکنه… همش میره میاد، زیاد حرف میزنه!
• بلد نیستی لباستو بندازی روی چوب لباسی؟!
• کاش یکم از فلانی یاد بگیری!
• و…

شنیدن این انتقادها برای کسی خوشایند نیست، هرچند انتقاد و بازخورد گرفتن برای رشد و بهتر شدن لازم است اما اگر زیاد شود و اصولی بیان نشود اثر معکوس می‌گذارد؛ کدورت و دلخوری پیش می‌آید در نتیجه به قمیت خراب شدن روابط و کاهش عزت نفس طرفین تمام می‌شود.

نقش حسن جویی در انتقاد سازنده

حسن جویی اثر سازنده و مثبت دارد حتی در انتقاد کردن تاکید بر این است که به نکات مثبت هم اشاره کنیم تا انتقاد اثر سازنده خود را بگذارد؛ در واقع با حسن جویی درد انتقاد را کاهش می‌دهیم تا مخاطب انتقاد را بپذیرد یا حداقل ناراحت نشود.

(اگر می خواهید بدانید چطور می توان حرفه ای انتقاد کرد تا دیگران ناراحت نشوند، مقاله اصول صحیح انتقاد می تواند بشدت کمک کننده باشد)

وقتی با حسن جویی می‌توان دنیای زیباتری ساخت چرا با انتقادهای تند و عجولانه، زندگی را برای یکدیگر تلخ کنیم؟

چگونه از دیگران تعریف و حُسن جویی کنیم؟

حُسن جویی یعنی یک چشم زیبا‌بین و یک زبان زیباگو داشته باشیم؛ ویژگی‌ها، استعداد‌ها، توانایی‌ها و نکات مثبت دیگران را ببینم و در یک چارچوب زیبا -که در ادامه می‌گوییم- کادو کنیم، به زبان بیاوریم و هدیه دهیم (یک هدیه زیبا و بی هزینه)!

فرمول جادویی حسن جویی:

حسن جویی سه گام اصلی دارد:

گام اول: نام شخص

نام هر شخص، زیباترین و شگفت‌انگیزترین کلمه در دنیای آن فرد است. با گفتن نام شخص، حسن جویی ما جذاب‌تر و اختصاصی می‌شود.

 طرف مقابل احساس می‌کند که این حسن جویی مختص خودش است نه اینکه مثل ربات یک جمله را حفظ کرده‌ایم و به همه می‌گوییم.

یک مثال رایج پیامک‎ها یا ایمیل‌های تبلیغاتی است که دریافت می‌کنیم و در ابتدای آن نام خود را می‌بینیم و خوشحال می‌شویم.

بنابراین با آوردن نام شخص، یک حسن جوییِ شاهکارانه تحویل می‌دهیم.

مطلب مرتبط: جذاب صحبت کردن

گام دوم: تعریف

در این گام دقیقاً به کاری که طرف مقابل کرده است یا به ویژگی خوبی که در او مشاهده کرده‌ایم، اشاره می‌کنیم.

هشدار: در این مرحله باید مراقب باشیم بزرگ‌نمایی نکنیم یا دروغ نگوییم در غیر این صورت مخاطب متوجه عدم صداقت ما می‌شود و احساس می‌کند که ما قصد چاپلوسی داریم یا نیت خاصی پشت این چاپلوسی است.

گام سوم: دلیل

این گام خیلی مهم است و همین گام است که حُسن جویی ما را حرفه‌ای می‌کند؛ زمانی که برای تعریف کردنِ خود، دلیل می‌آوریم در واقع نشان می‌دهیم که چاپلوسی نمی‌کنیم و برای حرف خود دلیل داریم. علاوه بر این، فرد احساس می‎کند که ما چقدر به او توجه داریم و برایش اهمیت قائلیم.

مطلب مرتبط: معجزه دلیل

این سه گام (بیان نام، تعریف کردن، دلیل آوردن) در عین سادگی بسیار اثرگذار است و به حسن جویی چارچوب زیباتری می‌دهد.

چند مثال می آورم تا ذهنتان بیشتر با این فرمول آشنا شود:

مثال۱:  مامان جون ممنونم که به سلامتی ما خیلی اهمیت میدی؛ چون غذاهاتو زیاد چرب و شور نمی کنی!

مثال۲: محمد تو دوست خیلی بامرامی هستی؛ چون اون روز که برام مشکل پیش اومد، تا تهش کنارم بودی!

مثال۳: زهرا جون این لباس خیلی بهت میاد چون هم خوش دوخته هم خوش رنگ!

چند نکته خیلی مهم:

• در حسن جویی از پسوند “ترین” مانند بهترین، زیباترین و… تا حد امکان بپرهیزیم چون حالت اغراق‌گونه و غیرواقعی به حسن جویی می‌دهد.
• با عبارت‌هایی مثل اما، ولی، اگرچه و… حسن جویی را خراب نکنیم. مانند اینکه کودکی را نوازش کنیم و بلافاصله هم سیلی بزنیم!
• زیاده‌روی کردن، اثر حسن جویی را از بین می‌برد. به اصطلاح از مزه می‌افتد و دیگران فکر می‌کنند فرد چاپلوسی هستیم. کم‌روی هم باعث می‌شود خود را فرد قدر نشناسی جلوه دهیم. بهترین راه میانه روی است.
• حسن جویی را به عادت شخصی تبدیل کنیم نه اینکه فقط مواقع نیاز از دیگران تعریف کنیم که دیگران نگویند: “حتماً یه کاری میخواد که اینطوری ازم تعریف میکنه!”. بنابراین سعی کنیم بدون نیاز به فرد حسن جویی کنیم.
• در حسن جویی به مواردی که خود فرد قبول یا علاقه دارد اشاره کنیم. مثلاً یک نفر ممکن است از لقب استاد خوشش نیاید. یا فردی که خوش صحبت است و به آداب معاشرت اهمیت می‌دهد، تعریف کردن از خوش صحبت بودنش او را خوشحال‌تر می‌کند.
• حسن جویی هر چه دقیق‌تر باشد اثرگذارتر است یعنی بهتر است به جزئیات اشاره کنیم؛ مثلاً گفتن “این لباس از سر شونه و آستین خیلی قشنگ تو تنت وایمیسته” از جمله “این لباس خوش دوخته” جذاب‌تر است.
• در زمان و مکان مناسب حسن جویی کنیم. مثلاً اگر از کسی در جمع تعریف کنیم ممکن است خوشحال‌تر شود شاید هم نشود!

اما اگه ازش تعریف کنم پُررو میشه!

ممکن است این طور فکر کنیم: “نه بابا بعضیا رو اگه ازشون تعریف نکنی بهتره … پررو میشن … همینجوری هم دو قورت و نیمشون باقیه تعریف کنیم چی میشه؟!”

این جمله زیبا از نیچه، بهترین پاسخ به این طرز فکر است:

پرندگانی که در قفس به دنیا آمده‌اند پرواز کردن را بیماری می‌دانند!

در جامعه انقدر انتقاد کردن زیاد شده است و کسی از کسی تعریف نمی‌کند یا در خانواده‌ای بزرگ شده‌ایم که خیلی به حسن جویی اهمیت نمی‌دهند بنابراین حسن جویی برای ما تبدیل به یک موضوع عجیب و غریب شده است.

در صورتی که حسن جویی یک نیاز طبیعی و روحی برای ما انسان‌هاست. همانطور که جسم ما به آب و غذا احتیاج دارد روح ما هم به حسن جویی نیاز دارد و مانند سلام کردن یک امر طبیعی و لازم است.

ما انسان‌ها برای اینکه حالمان خوب شود، عملکرد بهتری داشته باشیم، ارتباطات موثرتری بسازیم نیاز به حسن جویی داریم. پس از این موهبت الهی که هزینه‌ای هم ندارد، دریغ نکنیم و با حسن جویی روح خود و دیگران را سیراب کنیم.

۳ تا فوت کوزه‌گری عالی

سه روش عالی وجود دارد که اثرگذاری حسن جویی را چندین و چند برابر می‌کند:

۱) تعریف پشت سر

وقتی می‌شنوید که در جمعی از شما تعریف شده است چه احساسی دارید؟

مسلماً بسیار خوشحال می‌شوید.

تعریف پشت سر یک روش غیر مستقیم و عالی برای حسن جویی است. می‌توانید در جمع از شخصی که حضور ندارد تعریف کنید مطمئن باشید بعد از اینکه آن تعریف به گوشش برسد ذوق زده می‌شود!

۲) قاصدک خوش خبر باش

در این روش تعریف فرد دیگری را به گوش شخص می‌رسانیم. این روش بسیار جذاب است و به اندازه فردی که حسن جویی کرده است عزیز می‌شویم در واقع در حسن جویی سهیم می‌شویم.

۳) سورپرایز باشه

در دوران دانشجویی برای گذراندن واحد کارآموزی به یک شرکت معتبر رفتم. بعد از دو ماه که کارآموزی‌ام تمام شد دیگر ارتباطی با کارکنان آن شرکت نداشتم.

 یکسال بعد برای گرفتن شماره تماس یک نفر از کارکنان، با مدیر پروژه تماس گرفتم. در انتهای مکالمه‌ با یک حسن جوییِ ناگهانی از ایشان تشکر کردم:

“خیلی ممنونم … شما خیلی مهربون هستین همینطور حرفه‌ای در کارتون … متخصص مثل شما کم پیدا میشه!”

 در کمال ناباوری پاسخی غیرقابل انتظار گرفتم، ایشان گفتند “خواهش میکنم… کسی که دنبال یادگیری باشه برای من محترمه”

جمله “دنبال یادگیری” برای من بسیار مهم بود. این جمله بازخوردی بود که مستقیماً فرصت نشد در دوره کارآموزی از مدیر پروژه بشنوم و فکر می‌کردم عملکرد مناسبی در کارآموزی نداشتم. در حالی که با این جمله متوجه شدم ایشان به تلاش‌های من پی برده‌اند.

با این اتفاق اعتقادم به حسن جویی -آن هم از نوع  ناگهانی- ۱۰۰% شد.

لزومی ندارد که مناسبت خاصی اتفاق بیفتد یا حتماً در حق ما لطفی شده باشد که از دیگران حسن جویی کنیم. اتفاقاً اگر حسن جویی ناگهانی و غیرمنتظره باشد خیلی بیشتر به دل می‌نشیند.

جمع‌بندی

تعریف کردن از دیگران یا حسن جویی، مهم‌ترین و قوی‌ترین روش برای برقراری ارتباط مؤثر است. در واقع با حسن جویی به قلب دیگران نفوذ می‌کنیم.

حسن جویی تاثیر دو طرفه دارد هم حال خودمان بهتر می‌شود هم طرف مقابل. همین امر به بهبود عزت نفس طرفین کمک شایانی می‌کند.

در جامعه آنقدر انتقاد کردن زیاد شده است که حسن جویی به یک موضوع عجیب و غریب تبدیل شده است در صورتی که مانند سلام کردن یک کار لازم است و هر انسانی به آن نیاز دارد.

حسن جویی یعنی اینکه نکات مثبت، توانایی‌ها، استعدادهای دیگران را ببینیم و آن را بیان کنیم. حسن جویی حرفه‌ای سه گام دارد:

• آوردن نام شخص
• تعریف کردن
• دلیل آوردن

با همین سه گام ساده حسن جویی ما اثرگذارتر و حرفه ای‌تر می‌شود و تعریف کردن ما بیشتر به دل می‌نشیند.

حسن جویی را به یک عادت همیشگی تبدیل کنیم، نکات مثبت دیگران را ببینیم و به آن اشاره کنیم، بدون قصد چاپلوسی یا بزرگ‌نمایی.

امیدوارم این مقاله برایتان مفید بوده باشد و با خواندن آن، زندگی بهتر و لذت بخش‌تری تجربه کنید.

مشتاق خواندن نظرات شما عزیزان در انتهای این مقاله هستیم.