خودتان باشید پای تدریسِ کدام معلم می‌نشینید؟ معلم یا مدرسی که مانند شبکه چهار خیلی کسل کننده فقط اطلاعات می‌دهد یا معلمی (یا مدرسی) که شوخ طبع است، روان و رسا صحبت می‌کند و سخت‌ترین مفاهیم را به ساده‌ترین و واضح‌ترین حالت ممکن آموزش می‌دهد؟ بدون شک مدرس دوم که جادوی فن بیان معلم را می‌داند!

معلم‌های دسته دوم شاگردان بیشتری دارند و محبوب‌تر هستند و معمولاً رضایت شغلی بیشتری هم دارند چرا که درآمدشان بیشتر است. چون افراد می‌خواهند بابت هزینه‌ای که برای‌ آموزش پرداخت می‌کنند، نتیجه هم بگیرند و این امر تنها از عهده مدرس‌هایی برمی‌آید که دو ویژگی مهم دارند: تخصص و فن بیان قوی! همانطور که در شبکه‌های مجازی می‌بینیم، معلمانِ امروزی متوجه اهمیت فن بیان در تدریس شده‌اند و برای آموزش دیدن در این زمینه اقدام می‌کنند. اگر معلم یا مدرسی برای تقویت مهارت‌های کلامی خود مانند هوش کلامی و فن بیان آموزش نبیند، فقط به خود ضرر می‌زند و از قافله همکاران خود عقب می‌ماند.

در مجموعه ایرج شرفی دوره‌های متعددی برگزار کرده‌ایم که طی آن‌ها افتخار آشنایی با معلمان زیادی را داشته‌ایم و داریم. تلاش ما برآنست که معلمان و مدرسان، نتیجه زحمات و دلسوزی‌های خود را بگیرند و شاگردان توانمند تحویل جامعه بدهند، از طرفی خودشان هم رضایت شغلی بیشتری داشته باشند. در ادامه با ۱۰ تکنیک مهم و کاربردی برای فن بیان معلم آشنا می‌شوید که با استفاده از آن‌ها کلاس‌های جذاب‌تری خواهید داشت. تا انتها با ما همراه باشید…

ویژگیهای یک معلم توانمند

معلم توانمند همیشه در قلب دانش آموزان جا دارد، از او به خوبی یاد می‌شود و درس او را با جان و دل می‌خوانند. یک معلم توانمند و محبوب:

• به مهارت ارتباط مؤثر مسلط است و می‌داند با هر دانش آموزش چطور رفتار کند تا هم از او حساب ببرند هم او را دوست داشته باشند.
• تکنیک‌های فن بیان در تدریس را به خوبی برای آموزش استفاده می‌کند و دانش آموزانش مشکل فهم درس ندارند!
• شوخ طبع است و کلاس‌های جذاب برگزار می‌کند.
• با گوش دادن دقیق، دانش آموزان را به خوبی درک می‌کند و سوال آن‌ها را به خوبی پاسخ می‌دهد.
• صبور است و با مهربانی و دلسوزیِ به جا، به دانش آموز فرصت جبران می‌دهد.

نظر شما چیست؟ دیگر چه ویژگی برای یک معلم توانمند لازم می‌دانید؟

اهمیت فن بیان برای معلمان

با توجه به شناختی که خودتان از نسل امروز دارید، بدون شک خواننده‌ها و هنرپیشه‌ها نزد دانش آموزان محبوب‌تر هستند و در هر کاری مانند لباس پوشیدن هم از آن‌ها الگوبرداری می‌کنند حتی اگر آن‌ها را از نزدیک ندیده باشند. تا کنون فکر کردید چرا شاگردان، معلمان امروزی خود را چندان الگو قرار نمی‌دهند؟

یکی از ریشه‌های این مشکل، فن بیان معلمان است! خدایی نکرده منظور من این نیست که هنرپیشه‌ها الگو نباشند یا معلم‌ها خوب نیستند، نه منظور من این است که جایگاه و شأن معلم مانند گذشته باابهت نیست!

تدریس با فن بیان گره خورده است و اصلاً نمی‌توان آن‌ها را جدا از هم در نظر گرفت. یک معلم حرفه‌ای با استفاده از تکنیک‌های فن بیانِ معلمان می‌تواند سخت‌ترین و خشک‌ترین مفاهیم را به جذاب‌ترین روش ممکن آموزش دهد طوری که ضعیف‌ترین دانش آموز هم درس را یاد بگیرد. فقط باید معلم باشید تا بدانید دیدن پیشرفت دانش آموز چه لذتی دارد و تمام خستگی را از تن رفع می‌کند.

• محبوب شدن بین شاگردان
• فهم بهتر مطالب توسط دانش آموز
• بهتر شدن حال روحی خودتان
• افزایش درآمد
• رضایت شغلی
• جایگاه اجتماعی بالا
• و…

با تقویت فن بیان، هر چه بخواهید از شغل معلمی به دست خواهید آورد. برعکس سایر معلم‌ها که از حقوقِ کم، غُر می‌زنند شما با تدریس‌های فوق العاده خود روز به روز می‌درخشید و محبوب‌تر می‌شوید و درآمد‌های بالایی را تجربه می‌کنید.

چگونه فن بیان خوبی در تدریس داشته باشیم؟

فن بیان معلم چیز عجیبی نیست و فقط رعایت نکات خاصی است که کمتر معلمی پیدا می‌شود به آن‌ها توجه کند و همین تعداد کم هم در شغل معلمی موفق می‌شوند. شما که این مقاله را می‌خوانید جرء همین معلم‌های موفق هستید چون برای رشد و توسعه فردی خود اقدام می‌کنید. در ادامه با ۱۱ تکنیک فن بیان معلم آشنا می‌شویم.

فایل صوتی زیر را درباره مهم‌ترین تکنیک فن بیان در تدریس گوش دهید:

تاثیر تن صدای معلم در تدریس

هیچ وقت اولین روز تدریسم را فراموش نمی‌کنم که خیلی استرس داشتم و فقط می‌خواستم مطلب آن روز را درس بدهم و تمام! دائم شاگردان می‌گفتند «خانم اصلاً صداتون رو نمی‌شنویم… ماسک رو بردارید و… ». من هم دائم تلاش می‌کردم تن صدایم را بلندتر کنم اما فقط از نظر خودم بلند بود در حالی که دانش آموزان چیزی نمی‌شنیدند. از آن روز به بعد تنظیم تن صدایم سر کلاس دستم آمد که نه آنقدر بلند باشد که به هفت فرسخ آن طرف‌تر برسد و نه آنقدر آرام که میز اول هم نشنود.

اولین و مهم‌ترین گام در تقویت فن بیان معلم، تن صدای اوست که باید هنگام تدریس رسا باشد. رسا یعنی به همه برسد.

سرعت کلام

مشکلی که در تدریس اکثر معلمان عزیز می‌بینیم، شُل و کُند صحبت کردن است. هیچ عذابی بدتر از این نیست که سر کلاس چنین استادی مانع خمیازه‌های خود شویم یا دائم پلک بزنیم که خوابمان نبرد! شما هم چنین شرایط را تجربه کرده‌اید؟

سرعت کلام به شدت در فن بیان معلم تأثیر دارد و نباید آنقدر آرام و آهسته باشد که مخاطب کلافه شود و نه آنقدر تند و سریع که اصلاً فرصت فهم جمله را نداشته باشد. تعادل بین این دو حالت را فقط با کسب تجربه می‌توانید به دست آورید.

تیکه کلام نداشته باشیم

به احتمال زیاد تجربه دیدن فیلم روی سی دی خش دار را دارید که چقدر کلافه کننده و اعصاب خرد کُن است! هر بار یک تکه از فیلم را می‌بینیم ناگهان متوقف می‌شود و چند لحظه بعد یا چند دقیقه بعد ادامه آن پخش می‌شود، دوباره ناگهان می‌ایستد و همینطور تا انتهای فیلم باید هر بار دق مرگ شویم تا یک فیلم را تماشا کنیم!

تیکه کلام‌ها هم در صحبت کردن دقیقاً همین نقش دِق دادن را دارند! تیکه کلام‌ها همان الفاظ و کلماتی هستند که دائم تکرار می‌کنیم و به زیبایی کلام ما را خدشه دار می‌کنند. تیکه کلام مانند «اِاِاِ….»، «اووووم….»، «اِمممم… »، «به اصطلاح…. »، «درواقع… »، «مثلاً… »، «حالا… » و… .

به این تیکه کلام‌ها در فن بیان می‌گویند «فضا پُر کن»، چون زمانی که حرف کم می‌آوریم ناخودآگاه این الفاظ را به زبان می‌آوریم تا ذهن فرصت پیدا کردن کلمه و جمله جدید را داشته باشد. فن بیان معلم نباید این تیکه کلام‌ها را داشته باشد. تمرین تندگویی بهترین روش برای رفع این تیکه کلام‌هاست.

عدالت در ارتباط چشمی

یک جمله عالی در علم ارتباطات هست:

«پیام ما جایی می‌رود که نگاه ما می‌رود»

اگر می‌خواهیم توجه دانش آموزان به تدریس حفظ شود و اصطلاحاً پیام ما را بگیرند باید به چشمان آن‌ها نگاه کنیم. ارتباط چشمی خود را روی تمام دانش آموزان پخش کنید.

مراقب باشید که نگاهتان مدت زیادی روی یک گوشه از کلاس باقی نماند چون بعضی از دانش آموزان فکر می‌کنند برای آن‌ها اهمیت قائل نیستید. از طرفی دانش آموزان بازیگوش و تیز حس متوجه این نقطه ضعف شما می‌شوند و از فرصت استفاده می‌کنند تا با بغل دستی خود حرف بزنند و به تکلیف عقب افتاده زنگ بعدی برسند، خلاصه اینکه دیگر حواسشان به درس نخواهد نبود.

ارتباط موثر با دانش آموزان

ارتباط مؤثر چیزی نیست به جز درک مخاطب و اهمیت قائل شدن برای او.

یک بار از مدیر یک مدرسه داستان جالبی شنیدم که یک دانش آموز بی‌انضباط داشت و به هیچ صراطی مستقیم نمی‌شد! یک روز هنگام بازیِ فوتبال، بازوی او مجروح می‌شود. مدیر با عجله بازوی او را محکم می‌گیرد که کمتر خونریزی کند.

مدیر گفت که در ماشین هنگام رفتن به بیمارستان همانطور که دست او را نگه داشته بودم، دانش آموز به جای گریه با تعجب به من نگاه می‌کرد و می‌گفت «آقا این شما هستید که دستمو اینجوری مهربون گرفتین؟ شما همون مدیر بداخلاقه هستین؟»! یک ماه بعد از این حادثه دست دانش آموز خوب شد و از آن پس به عشق مدیرش تبدیل به یک دانش آموز سر به راه و درس خوان شد.

ارتباط مؤثر با دانش آموز معجزه می‌کند و عشق دانش آموز به معلم را افزایش می‌دهد. یکی از بهترین تکنیک‌های ارتباط مؤثر، حسن جویی است که فن بیان معلم را به شدت تاثیرگذار می‌کند. گاهی اوقات از دانش آموزان حسن جویی کنید که بدانند چقدر دوستشان دارید. با این روش، بهتر به توصیه‌های شما گوش می‌دهند.

لحن بیان معلم

لحن به کلام ما رنگ و بو می‌دهد و گوش دادن به صدای یکنواخت، مانند نگاه کردن به یک تلوزیون سیاه سفید است! فن بیان در تدریس به شدت به لحن شما گره خورده است. شما با لحن خود می‌توانید به مطالب مهم تاکید کنید، احساسات دانش آموزان را کنترل کنید و توجه آن‌ها را به خود نگه دارید. متاسفانه معلم‌های زیادی را می‌بینم که کلام آن‌ها لحن خوبی ندارد و حوصله دانش آموزان را سر می‌برد.

برای تقویت لحن یک راه جالب و ساده وجود دارد که به تقویت هوش کلامی شما هم کمک می‌کند؛ روزی یک داستان از کتاب‌های کودکانه بخوانید و صدای خود را ضبط کنید. حتماً هنگام خواندن دیالوگ‌ها با لحن خودشان صحبت کنید سپس صدای ضبط شده خود را بررسی کنید که لحن شما چقدر جذاب و مناسب بوده است.

دانش آموزان خود را به خوبی می‌شناسید؟

یک سوال دارم، اگر به ماهی توت قرنگی بدهیم، آن را می‌خورد؟ اگر به خرگوش، کِرم بدهیم می‌خورد؟ فقط یک آدمِ فضایی که شناختی از کره زمین ندارد، به این سوال جوابِ آره می‌دهد!

ماهی کرم می‌خورد و خرگوش گیاه و میوه مانند توت فرنگی! این دو با هم فرق دارند و اگر به هرکدام غذای دیگری را بدهیم اصلاً به طعمه جذب نمی‌شوند!

برای توضیح مطالب درسی، از مثال‌هایی استفاده کنید که برای دانش آموز جذاب و آشنا باشد. متاسفانه بعضی از معلم‌ها مخصوصاً معلم‌های عزیز و زحمت کشِ ریاضی را می‌بینیم که مطالب درسی را از دیدگاه خود تدریس می‌کنند و از آن طرف هم گله دارند که چرا دانش آموزان درس را یاد نمی‌گیرند!

برای تقویت فن بیان معلم، اگر فقط یک نکته بگویم، همین را می‌گویم که دانش آموزان خود را بشناسید و متناسب با آن‌ها مطالب را تدریس کنید! تمام!

شبکه چهار نباشید

یکی از نقطه ضعف‌های معلم‌ها این است که فقط اطلاعات می‌دهند، از همان شروع می‌کنند به توضیح تیترها و حل سوالات، این کار دقیقاً برخلاف فن بیان معلم است. شبکه چهار هم دقیقاً همینطور است و به همین دلیل هر موقع به کانال شبکه چهار می‌رسیم سریع کانال را عوض می‌کنیم! اما شبکه نسیم به شدت جذاب است و مخاطبین بیشتری دارد.

تدریس خود را جذاب ارائه دهید، از مثال و داستان‌های شخصی استفاده کنید، با دانش آموزان تعامل داشته باشید، سوال بپرسید، تشویق کنید و فن بیان معلم را به زیبایی هر چه تمام‌تر نشان دهید.

مثل کوه باابهت و مثل آب فروتن

معلمی کار راحتی نیست اینکه همزمان هم مانند کوه باابهت باشیم و هم مانند آب فروتن و متواضع! ایجاد تعادل بین این دو ویژگی، به هنر و مهارت معلم بستگی دارد. بعضی جاها لازم است که معلم قدرت و تسلط خود را به نمایش بگذارد که اعتماد و کنترل دانش آموز را در دست بگیرد. از طرفی گاهی اوقات بهتر است خود را هم قد با دانش آموز قرار دهد که به او انگیزه بدهد تا پا به پای معلم همراه شود. حال چطور این نکات را در فن بیان معلم رعایت کنیم؟

حاضرجوابی محترمانه یکی از بهترین مهارت‌های کلامی است که ابهت و کاریزمای شما را افزایش می‌دهد. شما با حاضرجوابیِ محترمانه می‌توانید دانش آموزان بازیگوش و سرزبان‌دار را کنترل کنید بدون اینکه نیازی به تذکر دادن یا تنبیه یا پرخاشگری باشد. دانش آموزان معلم‌های باابهت و حاضرجواب را خیلی دوست دارند و از او حساب می‌برند.

آیا دانش آموزان شما را فرد مسلطی می‌دانند؟

واقعیت این است که اگر شاگرد، معلم خود را فرد مسلطی نبیند اصلاً به او اعتنا نمی‌کند و معلم باید تا آخرِ ترم یا سال تحصیلی، از بی‌انضباطی و بی‌احترامی دانش آموز رنج بکشد. قبل از هر کاری تسلط خود را بر مطالب درسی افزایش دهید:

• حتماً شب قبل، مطالب درسی را مرور کنید که آمادگی داشته باشید.
• درباره یکی از تیترهای درس که در کتاب خیلی کوتاه به آن اشاره شده، تحقیق مختصری داشته باشید که اگر لازم شد آن را مفصل توضیح دهید.
• برای هر تیتر چند مثال مختلف آماده کنید که اگر دانش آموزی سؤالی پرسید به بهترین نحو ممکن پاسخ دهید تا کامل متوجه مطلب شود.
• معنا و تلفظ اصطلاحات تخصصی را حتماً در اینترنت سرچ کنید.
• از پیام مخفی استفاده کنید این تکنیک یکی از نکات مهم در معرفیِ خود است که در دوره هوش کلامی مطرح می‌کنیم. پیام مخفی کمک می‌کند اعتبار شما افزایش پیدا کند.

این نکات طلایی برای فن بیان معلم را روی در و دیوارهای خانه بچسبانید که همیشه ببینید و یادتان بماند!

هنر خلاصه گویی و کامل گویی

معمولاً معلم‌ها چون خودشان اطلاعات و علم بالایی دارند، اشتیاق زیادی دارند که همه جزئیات را توضیح دهند! در حالی که با این کار هم حوصله دانش آموز سر می‌رود و هم وقت خود را هدر می‌دهند.

قبل از شروع کلاس هدفگذاری کنید که بعد از کلاس دانش آموز باید چه مفاهیمی را یاد بگیرد و چه سوالاتی را بتواند پاسخ دهد، سپس بر اساس آن ساختار تدریس را مشخص کنید. تیترها را طراحی کنید و برای هر تیتر یک توضیح کوتاه به همراه چند مثال ارائه دهید. خلاصه گویی و در عین حال کامل گویی یک مهارت مهم در فن بیان معلم است که بازدهی کار شما را به طور چشمگیری افزایش می‌دهد.

یک تمرین که همیشه در دوره هوش کلامی به شرکت کنندگان می‌دهیم تا مهارت خلاصه گویی را خود افزایش دهند، اینجا با شما به اشتراک می‌گذاریم:

یک موضوع را انتخاب کنید و ۳ دقیقه راجع به آن صحبت کنید همراه با ضبط فیلم از خود! زمان خود را مدیریت کنید که حتی یک ثانیه هم بیشتر از ۳ دقیقه نشود.

کتاب فن بیان برای معلمان

۳ کتاب عالی مربوط به فن بیان و سخنرانی وجود دارد که به شدت برای فن بیان در تدریس پیشنهاد می‌کنیم:

کتاب آیین سخنرانی دیل کارنگی

این کتاب ۱۴ فصل دارد که از سیر تا پیاز سخنرانی را آموزش می‌دهد و حتی مخفی‌ترین ترفندهای سیاستمدارانی مانند لینکلن (رئیس جمهور سابق آمریکا) را فاش می‌کند. در مقاله کتاب آیین سخنرانی جزنیات مهمِ این کتاب را شرح داده‌ایم.

کتاب خودآموز سخنرانی

کتاب خودآموز سخنرانی بسیار علمی به آموزش فن بیان و سخنرانی می‌پردازد البته کمی سطح آن تخصصی است و اکثر مطالب آن به تجربه نیاز دارد. پیشنهاد می‌کنیم ابتدا در یک دوره آموزشی شرکت کنید و با تمرین کردن با مباحث مقدماتی سخنرانی آشنا شوید، سپس این کتاب را مطالعه نمایید. در مقاله کتاب خود آموز سخنرانی، یک تکنیک اثرگذار از این کتاب را معرفی کرده‌ایم.

کتاب از هفت تا بی‌نهایت

کتاب از هفت تا بی‌نهایت نوشته آقای ایرج شرفی است و کمک می کند تا هوش کلامی خود را تقویت کنید و هر آنچه برای داشتن کلام جذاب و فن بیان معلم نیاز دارید را دارد.

بهترین راهکار برای تقویت فن بیان معلم

این ۱۰ تکنیک معرفی شده در مقاله صد در صد نتیجه بخش هستند و فقط باید در انجام تمرینات آن مُصِر باشید. هر چه که خوانده‌اید را به کرسی عمل بنشانید تا کاربرد هر تکنیک دستتان بیاد.

فن بیان در تدریس به شدت در جذب شاگرد تاثیر دارد و خودتان خواهید دید که چقدر شما را دوست خواهند داشت و خودتان هم همیشه لذت می‌برید از آموزش و تدریس.

البته فن بیان معلم و تدریس شامل تکنیک‌های بیشتری می‌شود که برای یادگیری آن‌ها بهتر است در یک دوره آموزش جامع شرکت کنید که تدریس‌های قدرتمندتر و جذاب‌تر داشته باشید.

مجموعه ایرج شرفی با بیش از ۵ سال تجربه تخصصی در زمینه هوش کلامی و فن بیان، دوره بی‌نظیر فن بیان سخنرانی را آماده کرده است و که در آن با به روز‌ترین و مؤثرترین تکنیک‌های فن بیان، آشنا می‌شوید. برای کسب اطلاعات بیشتر روی دوره فن بیان و سخنرانی کلیک کنید.

یادم هست که یکبار با یک فروشنده حرفه‌ای صحبت می‌کردم و از تجربیاتش در اختیارم قرار میداد. از من پرسید: «به نظرت کدوم قسمت تو سخنرانی مهم‌تره، شروع یا پایان؟». با اطمینان گفتم «شروع». اما نگاهی به من کرد و گفت «نه… پایان مهم‌تر است چون هر سوتی که در طول سحبت‌هایت داده باشی، می‌توانی تا حد زیادی با پایان خوب آن را جبران کنی».

در علم فن بیان و سخنرانی، پایان سخنرانی از به یادماندنی‌ترین لحظات سخنرانی است که یک سخنران باهوش و ماهر می‌داند باید برای این قسمت زحمت بیشتری خرج بدهد. پایانِ سخنرانی به ما کمک می‌کند که حرف اول و آخر خود را بهتر در ذهن مخاطب بنشانیم.

سخنرانان زیادی را دیده‌ام که در طول سخنرانی بسیار پرانرژی پیش می‌روند اما به انتهای سخنرانی که می‌رسند ناگهانی موضوع را تمام می‌کنند. این کار مانند رها کردن مخاطب در یک بیابان برهوت است! تصور کنید فردی قول داده که شما را به یک مکان زیبا ببرد، تا یک جایی شما را به دنبال خود می‌کشاند اما ناگهان بدون هیچ اطلاعی، دست شما را رها کند و برود. شما چکار می‌کنید؟ از همان راه آمده برمی‌گردید، دقیقاً همان کاری که مخاطب می‌کند و تمام زحمات سخنران به هدر می‌رود چون هیچ چیز از صحبت‌های مخاطب با خود نمی‌برد.

اگر واقعاً می‌خواهیم یک سخنرانی تاثیرگذار و شایسته داشته باشیم، باید بدانیم که چطور کلام خود را تمام کنیم. در ادامه با چند راهکار عالی در این مورد آشنا می‌شویم.

جمع‌بندی مطالب

اولین وساده‌ترین راه برای پایان دادن به سخنرانی، ارائه جمع بندی از سخنرانی است. اما خواهش میکنم به این نکته دقت کنید، اگر مطلب جدیدی به ذهنتان خطور کرد، لطفا آن را به زبان نیاورید. چون در لحظات پایانی سخنرانی، مخاطب در حال جمع بندی محتوا می‌باشد و وگفتن یک نکته جدید ذهن او را به هم می‌ریزد. دقیقاً مانند اینکه چمدان سفر را می‌بندد اما با برایش یک وسیله جدید می‌آوریم و حال او مجبور است تمام وسایل قبلی را بیرون بریزد تا وسیله جدید را در چمدان جا دهد!

تنها به نکات مهم، عناوین اصلی که در سخنرانی ارائه کردید، اشاره کنید و مخاطب را از خود راضی و خشنود کنید.

استفاده از نشانه‌ها

حتماً یادتان هست که در مدرسه زمانی که معلم می‌گفت «همین یک نکته را بگویم و بعد درس امروز تمام می‌شود»، چقدر ذوق می‌کردیم و با تمام قوا به همان یک نکته گوش می‌دادیم تا هر چه زودتر توضیحات معلم تمام شود. حتی هم کلاسی‌های بازیگوش هم ساکت می‌شدند و گوش می‌کردند!

در سخنرانی هم می‌توانیم برای اینکه توجه مخاطب را به خود جلب کنیم، به او نشان دهیم که داریم به پایانِ سخنرانی نزدیک می‌شویم. از جملات زیر می‌توانیم برای پایان دادن به سخنرانی استفاده کنیم:

• در پایان باید این نکته را بگویم که….
• به عنوان نکته پایانی باید بگویم که….
• در این ده دقیقه پایانی یک مرور بر مطالب داشته باشیم و…
• بعد از اینکه این نکته آخر را هم بگویم، پاسخ شما را می‌دهم…

تکرار پیام اصلی

می‌دانیم که برای سخنرانی همیشه باید از قبل یک هدف عالی طراحی کرد، مثلاً معرفی دوره جدید، معرفی کتاب خود و… . اما نکته مهم اینجاست که نباید در طول سخنرانی مستیقیم به این موضوع اشاره کرد بلکه باید برای آن یک جمله طراحی نمود و در طول سخنرانی بارها به شکل‌های مختلف تکرار کرد. سپس در انتهای سخنرانی مجدداً آن پیام را به عنوان جمله پایانی تکرار کنید و سپس تمام!

این تکنیک را همه سخنرانان حرفه‌ای مثلاً استیو جابز، به کار می‌برند و از شما می‌خواهیم از این پس، آگاهانه جملات خود را طراحی کنید.

برای طراحی جمله اینطور عمل کنید:

ابتدا هدف خود را مشخص کنید: مثلاً معرفی دوره هوش کلامی.

سپس چند تا از نیازها و دغدغه‌های مخاطب که مربوط به هوش کلامی است را استخراج کنید: مثلاً حرف کم آوردن، تپق زدن، حاضرجواب نبودن، علاقه به شوخ طبعی و… .

حال می‌توانید برای هر کدام از این نیازها یک جمله بسازید که کلمه هوش کلامی در آن باشد و در طول سخنرانی آن‌ها را تکرار کنید: مثلاً «حاضرجواب بودن به هوش کلامی ما بستگی دارد و هر چه هوش کلامی خود را تقویت کنیم می‌توانیم در هر موقعیتی عالی صحبت کنیم». یا مثلاً «شوخ طبعی اصلاً کار سختی نیست فقط کافیه یک سری الگوها رو مسلط باشین و … » .

سپس در پایان سخنرانی به یک جمله کلی اشاره کنید مثلاً «با تقویت هوش کلامی، دیگه نه حرف کم میاریم، همیشه حاضرجوابیم، شوخ طبع‌تر خواهیم شد، بهتر دیگران را متقاعد می‌کنیم و… ».

در آخر یک کار دیگر هم باید انجام دهید که در تیتر بعدی می‌خوانید.

این تکنیک برای پایان دادن به سخنرانی را در همین مقاله ذکر کرده‌ام.

دعوت به اقدام واضح

همیشه در پایان دادن به سخنرانی، یک دعوت به اقدام یا همان کال تو اکشن را داشته باشید. البته هر چه دعوت به اقدام خلاقانه‌تر، نتیجه بخش‌تر! قبل از هر توضیحی یک مثال می‌زنم:

در یک سخنرانی با موضوع ترک سیگار، سخنران ایده جالبی را اجرا کرد. در پایان سخنرانی رو به حضار کرد و گفت همین الان هر کدام اگر سیگار همراهتان هست، از جیب خود خارج کنید و داخل سطل زباله که انتهای سالن است بیاندازید.

دعوت به اقدام باید همینطور واضح و زودهنگام باشد، برای سخنرانی‌های خود خوب فکر کنید و ببینید چطور می‌توانید یک اقدام کوچک و سریع طراحی کنید.

نقل قول

نقل قول، نقل قول، نقول. تا می‌توانید خود را به استفاده از نقل قول‌های بزرگان عادت دهید نه صرفاً برای سخنرانی، حتی در صحبت‌های عادی و روزانه. بزرگان اعتبار دارند و طبیعی است که استفاده از کلام آن‌ها باعث اعتبار بیشتر ما شود. یک نکته مهم که در دوره هوش کلامی به شرکت کنندگان، تاکید می‌کنیم، تهیه یک دفترچه کوچک است.

البته الان اپلیکیشن‌های متنوعی وجود دارد مانند واندرلیست. در این اپلیکیشن می‌توانید هر چه که می‌خواهید یادتان بماند را ثبت کنید. از کتاب و فیلم و خرید جوراب و… گرفته تا یادداشت نکات هوش کلامی مانند تیکه کلام‌ها، حاضرجوابی‌ها، نقل قول بزرگان و… .

این دفترچه گنج بزرگی برای شما خواهد بود اما زمانی که خودتان انجام دهید متوجه تاثیر شگفت انگیز آن در پایان سخنرانی خواهید شد.

یادآوری تعهد شخص

زمانی که خواستید کلام خود را تمام کنید حتماً به مخاطبان یادآور شوید که چه عهدی با خودشان بسته‌اند و باید برای تغییر به دانسته‌ها و آموزش‌هایشان عمل کنند. البته این کار به یک تکنیک دیگر نیاز دارد که تیتر بعدی با آن آشنا می‌شوید.

جملات انگیزشی و الهام بخش

فکر می‌کنید دیگران چطور انگیزه می‌گیرند؟ باور کنید تنها راه انگیزه بخشی، حسن جویی از مخاطب است. ما باید خودمان را باور کنیم که می‌توانیم هر کاری انجام دهیم. اما باورهای منفی آنقدر در ذهن ما انباشته شده‎اند که استعداد‌هایمان را دفن کرده‌اند و ما نمی‌توانیم آن‌ها را ببینیم.

تصور کنید با یک تمجید صادقانه از مخاطب چقدر به او انگیزه می‌دهید و چقدر باعث خوشحالی او خواهید شد. از طرفی شما را بیشتر دوست خواهد داشت که چه بهتر از این برای یک سخنران!

حسن جویی هم داریم تا حسن جویی، بعضی تعریف و تمجیدها تکراری و کلیشه‌ای هستند و اصلاً به دل نمی‌نیشنند مثلاً «تو خیلی خوبی، عالی هستی و… ». خاص صحبت کنید و به جزئیاتی که دیگران نمی‌بینند اشاره کنید. خودم همیشه از این روش استفاده می‌کنم تا مخاطب حس خوبی بگیرد. مقاله حسن جویی را بخوانید.

تشکر از مخاطبان

تشکر از مخاطبان در پایان سخنرانی نشانه احترام و ادب شماست و مخاطب بیش از پیش برای شما احترام قائل خواهد شد. تقریباً دو ماه پیش به همراه یکی از همکارانم به یک تئاتر کمدی رفتیم، جای شما خالی (البته شاید هم آنجا بودید). بسیار خندیدیم و لذت بردیم در انتها که اجرا تمام شد و بازیگرها به پشت صحنه رفتند، همگی آماده بلند شدن از صندلی و رفتن به سمت در بودیم. ناگهان یکی از بازیگرها روی سکو آمد و با لحن محترمانه و دوستانه از حضور همگی تشکر کرد و گفت «ما ساعت بعدی هم اجرا داریم ودوستان در حال آماده شدن برای اون هستن…. برای همین نیومدن و نتونستم معرفیشون کنم… اما ادب حکم می‌کرد بیام و از حضور شما تشکر کنم».

تشکر کردن واقعاً یک نشانه از نشانه‌های ادب و احترام است. سعی کنیم سرلوحه روابط و کلام خود قرار دهیم.

نقطه اوج

این کار کمی ریسک‌زا است و تنها سخنرانان معروف و قهار از عهده آن برمی‌آیند. در این روش سخنرانی را به نقطه اوج می‌رسانند، هر جمله از جمله قبل قوی‌تر می‌شود و در نهایت که مخاطبان به نقطه اوج رسیدن، سخنرانی تمام می‌شود! شاید برای شما سوال باشد که چرا؟ چرا باید همچین کاری کنند؟

علت همان تاثیرگذاری لحظه آخر است، همیشه توجه مخاطبان باید در پایان سخنرانی بالا باشد تا بتوانند کلام شما را به خوبی به خاطر بسپارند از طرفی اگر در این نقطه انرژی آن‌ها بالا باشد همیشه اشتیاق آن‌ها ذخیره می‌شود تا همچنان تشنه سخنرانی‌های بعدی شما! این راز را به کسی نگویید و هوشمندانه از بهره ببرید.

طرح پرسش و پاسخ

معمولاً به سخنرانان تازه کار این روش را پیشنهاد نمی‌کنیم. در انتهای سخنرانی می‌توانید اعلام کنید «الان که صحبت‌هایم تمام شده اگر سوالی هست در خدمتم». اگر واقعاً به موضوع سخنرانی تسلط دارید حتماً از این روش بهره ببرید اما مجبور هم نیستید که خود را با سوال‌ها چالشی مخاطبان درگیر کنید.

خندان مخاطبان

طنز همیشه به یاد ماندنی بود، هست و خواهد بود. همیشه به افراد شوخ طبع غبطه می‌خوردم که مگر چکار می‌کنند که آنقدر دوست داشتنی هستند. اصلاً این طنزها چطور به ذهن آن‌ها خطور می‌کند؟ اما زمانی که با هوش کلامی آشنا شدم و الگوهای طنز را یاد گرفتم، فهمیدم کار راحتی است و تنها کمی دقت می‌طلبد. باید به گفته‌ها و رفتارهای افراد شوخ طبع خوب دقت کنیم و با تیزحسی تمام الگوی طنز آن‌ها رمز گشایی کنیم. یعنی با خود بپرسیم چرا الان دیگران به او خندیدند؟ یک مثال دیگر هم خودم بساز طبق همان الگو! به همین سادگی و ا تکرار این کار، بعد از یک مدت خودتان شاهد طناز بودن کلامتان خواهید شد.

برای پایان دادن به سخنرانی بهترین روش طنز و بدترین روش هم طنز است! بدتر از این نظر که اگر به جا نباشد تمام سخنرانی را زیر سوال خواهد برد. پس با احتیاط در این قسمت صحبت کنید.

پایان منحصر به فرد خود

همانطور که نقاشان گوشه نقاشی خود یک امضا می‌زنند تا اسم آن‌ها در اثر هنر ماندگار شود، برای سخنرانی‌های خود می‌توانید یک جمله یا پایان خاص و منحصر به فرد طراحی کنید. جملاتی مانند «توانا بود هر که تمرین کند، … ». با این جملات بهتر در ذهن مخاطبان خواهید ماند.

استفاده از شعر

این مورد را حتی اگر کسی هم نگوید خودمان می‌دانیم و بارها هم دیده‌ایم که معمولاً سخنرانی را با یک قطعه شعر تمام می‌کنند. در یکی از ارائه‌های دانشگاه از این روش بهره بردم و تحسین استاد و سایر همکلاسی‌هایم هنوز در خاطرم هست، استادم با صدای بلند گفت «عاااالی احسسسسنتتتت»، اشک ذوق خود را پنهان کرده بودم. اشعار زیبا و موزون هستند، از آن‌ها غافل نشوید در پایان سخنرانی.

این اشتباهات را در پایان سخنرانی انجام ندهید!

• طولانی کردن سخنرانی
• عذرخواهی کردن مثلا ببخشید وقتتان را گرفتم!
• بیان مطلب جدید
• جمع‌بندی نکردن
• نداشتن دعوت به اقدام واضح
• پراکنده گویی

هیچ کدام از موارد بالا را در سخنرانی انجام ندهید و زحمات خود را هدر ندهید! همین و تمام!

امیدوارم در سخنرانی‌های خود بدرخشید و اگر نظر، سوال یا پیشنهادی دارید در کامنت‌ها با ما به اشتراک بگذارید.

ممنون که تا انتهای مقاله‌ را خواندید و همراه ما بودید. در انتها برای یادگیری تکنیک‌های بیشتر در دوره فن بیان و سخنرانی ثبت کنید.

شرکت‌ کننده‌های دوره هوش کلامی آنقدر این سوال را پرسیدند «چجوری حرف بزنم و جمع رو در دست بگیرم؟» که تصمیم گرفتیم یک مقاله جداگانه برای آن بنویسیم حتی اگر از آسمان سنگ ببارد! که حق هم دارند چون در دست گرفتن جمع فقط یک مهارت نیست بلکه خود قدرت است و ارزش آموزش دیدن را دارد.

خوب فکر کنید، شما هم تا به حال افرادی را دیده‌اید که در دست گرفتن جمع برای آن‌ها آب خوردن است. هر کلمه از حرف‌هایشان انگار میخ دارد چون مخاطب را میخکوب نگه می‌دارد. کسی بین کلام آن‌ها نمی‌پَرَد و شش دانگ حواسشان به صحبت‌های آن‌هاست. فرمان جمع را در دست می‌گیرند و ذهن مخاطبان را با خود به هر طرف بخواهند می‌کشانند. یک طنز می‌گویند و همه می‌خندند، یک استدلال میاورند و همه از ته دل تحسینشان می‌کنند! عصای معجزه‌گر که می‌گویند یعنی این!

چند وقت پیش یک ویدئو از یک پسربچه منتشر شد که فضای مجازی را پُر کرده بود. خودتان ویدئوی او را ببینید که چطور با سن کم اما محکم و قوی حرف می‌زند و پلیس و مسئولان با حیرت به او گوش می‌دهند:

حال که ویدئو را دیدید چهره کودک را بهتر در خاطر دارید یا افراد دیگر که آنجا بودند؟ می‌بینید مهارت در دست گرفتن جمع چه قدرتی دارد و چطور باعث درخشش و محبوبیت ما می‌شود.

پیشنهاد نمی‌کنم ادامه مقاله را بخوانید مگر آنکه واقعاً بخواهید تکنیک‌های صحبت کردن در جمع را یاد بگیرید و از آن‌ها بهره ببرید و زندگی بهتر و لذت‌ بخش‌تری برای خود بسازید. هر نکته در ادامه این مقاله حاوی مهم‌ترین نکات هوش کلامی و فن بیان است که شاید جای دیگر نخوانده باشید. امیدواریم همان طور که برای ما نتیجه بخش بوده، برای شما هم باشد.

خودت را بپذیر

ما تا زمانی که خودمان را نپذیریم و با خودمان کنار نیاییم نمی‌توانیم در جمع صحبت کنیم و همیشه نگران قضاوت‌های دیگران هستیم. متأسفانه یکی از مشکلات اصلی ما هم این است که دائم نگران این هستیم دیگران من را چطور می‌بینند، درباره من چه فکر می‌کنند، نکند من را  مسخره کنند و… . مطمئن باشید با این طرز فکر باید حسرت در دست گرفتن جمع را با خود به دیار باقی ببریم!

قضاوت یک بخشی از ذات ذهن آدم است همه آدم‌ها تصمیم‌هایشان را با قضاوت می‌گیرند، نه فقط من یا شما بلکه حتی آدم‌های نخستین! اجداد غارنشین ما زمانی که از غار خارج می‌شدند و با فردی از قبیله دیگر مواجه می‌شدند باید او را قضاوت می‌کردند تا بدانند دوست است یا دشمن، تا با او ارتباط بگیرند یا به او حمله کنند.

ما خودمان مگر دیگران را در ذهنمان قضاوت نمی‌کنیم؟ همانطور که ما حق داریم قضاوت ذهنی داشته باشیم، دیگران هم همین حق را دارند. این دیدگاه به تقویت عزت نفس ما کمک می‌کند. به شخصه زمانی که کاری را در معرض دید دیگران قرار می‌دهم، از یک تکنیک برای کم شدن استرس خودم استفاده می‌کنم:

با مخاطبان همدلی می‌کنم و خود را جای آن‌ها می‌گذارم که کنجکاوانه به من نگاه می‌کنند و گوش می‌دهند نه خصمانه! حتی اگر هم مسخره‌ام کنند، من باز هم به کار خودم ادامه می‌دهم چون از درستی کارم مطمئن هستم و می‌دانم که قرار نیست همه از من خوششان بیاید، مگر من از همه خوشم می‌آید؟

بلدی خوب استدلال کنی؟

مخاطب عزیز، ما همگی انسان هستیم و صاحب عقل و فکر به همراه یک حافظه که از کودکی تا کنون تبدیل به انباری از اطلاعات و تجربه شده است. منطق دیدنی نیست اما همیشه در پشت صحنه تصمیم گیری‌های ما نقش بازی می‌‌کند. بگذارید اینطور بگویم که در صورتی مخاطب حاضر می‌شود به صحبت‌های ما گوش دهد که واقعاً یک ساختار استدلال گونه در بیان ما وجود داشته باشد.

اگر از هر دری صحبت کنیم و راجع به موضوعات بی‌ربط صحبت کنیم، دیگر فاتحه در دست گرفتن جمع را باید خواند! چون دیگر مخاطب برای ما تره هم خورد نمی‌کند و با خودش می‌گوید «چه آدم پوچ و بی‌هدفیه…. بلد نیست حرف بزنه»! البته ببخشید که اینطور می‌گویم اما واقعیت است!

برای اینکه منطقی و سنجیده صحبت کنیم باید ابتدا خودمان درست فکر کنیم! بله… فکر کردن. مهارتی که متأسفانه اکثراً نداریم و خیلی از تصمیمات خود را تحت تأثیر قضاوت‌‌ها و نظرات دیگران می‌گیریم. فردی که صاحب فکر باشد صلاح خود را بهتر از هر فرد دیگری می‌داند، از طرفی دیگران را بهتر می‌تواند راهنمایی کند و مشاوره دهد. چنین فردی واقعاً شایسته در دست گرفتن جمع است.

در مقاله بداهه گویی چند الگو معرفی کرده‌ایم که در این زمینه به شما کمک می‌کند.

از زبان مخاطب حرف زدن و نیازهاشو ودغدغه هاشو بگو

کارتون تام و جری را به احتمالِ خدا درصد دیده‎اید که گربه برای گرفتن موش یک تله طراحی می‌کرد و داخل آن هم یک تکه پنیر می‌گذاشت. بوی پنیر هم به مشام موش ناقلا می‌رسید و مجبور می‌شد برای خوردن آن وارد تله شود و به دام می‌افتاد (البته در کارتون تام و جری موشِ خیلی زرنگ بود و دم به تله نمی‌داد). صحبت کردن در جمع هم باید همینطور باشد.

میخواهیم جمع را در دست بگیریم بسیار خوب اما باید قلابش هم در دست مبارکمان باشد! این قلاب چیزی نیست جز نیاز‌ها، خواسته‌ها و آرزوهای مخاطب! اگر گوش می‌خواهید که به حرف‌های شما گوش دهد پس شما هم لطف کنید و صحبت خود را با نیاز و خواسته مخاطب گره بزنید. آن وقت ببینید که شش چشمی و شش گوش به شما توجه می‌کند!

مهارت ارتباط موثر

آنتونی رابینز یکی از بزرگترین سخنرانان انگیزشی در جهان است که بعید می‌دانم او را نشناسید. این مرد شریف و موفق در زندگی سختی‌های زیادی کشید تا به ثروت زیادی برسد. مهم‌ترین عامل موفقیت و شهرت او، مهارت حیرت انگیز او در سخنرانی‌هایش است. سخنرانی که چه عرض کنم، بمب انرژی بگویم بهتر است! می‌دانید که افراد پرانرژی سریع دیگران را دور خود جمع می‌کنند و در دست گرفتن جمع برایشان راحت‌تر است.

آقای آنتونی راز سخنرانی خود را اینگونه بیان می‌کند:

من سخنرانی نمی‌کنم بلکه ارتباط می‌گیریم.

نمی‌دانم چرا اکثراً موقع سخنرانی یا صحبت در جمع، مانند ربات می‌شویم و خیلی خشک و کتابی صحبت می‌کنیم؟! اگر شما هم می‌خواهید مخاطب شما را تحویل نگیرد و بلند شود برود، همین کار را کنید. اما پیشنهاد می‌کنم تأثیرگذار باشید دقیقاً مانند آنتونی! مخاطبان را مانند دوست صمیمی خود بدانید و خیلی راحت (ریلکس) سخن بگویید! سؤال بپرسید، شوخی کنید، داستان بگویید و… البته در ادامه این موارد را بیشتر توضیح می‌دهم.

اما یکی از رازهای خودم را می‌خواهم فاش کنم، رازی که همیشه کمکم می‌کند تا دل دیگران را به دست آورم و به خواسته‌هایم برسم! حُسن جویی! تا می‌توانید هوشمندانه و غیر مستقیم در صحبت‌هایتان از مخاطب تعریف و تمجید کنید. البته حُسن جویی هر چه غیر مستقیم‌تر باشد مؤثرتر است!

مثال آوردن و داستان گویی

مثالی که پسر بچه در فیلم به کار بُرد را یادتان هست؟ مقایسه هزینه دارو با درآمد مزرعه ارز دیجیتال! مثال‌ها واقعاً اهرم‌های عالی هستند و کمک می‌کند موضوع خیلی سریع و راحت در ذهن مخاطب جا بیفتد. البته مثال زدن هم خودش یک پا هنر است! خودتان را عادت دهید که در صحبت‌هایتان مثال بیاورید، مخصوصاً داستان. اصلاً خود داستان گویی به تنهایی برای در دست گرفتن جمع کافیست البته به شرطی که داستان گویی جذاب را بلد باشیم.

چند روز قبل از نوشتن این مقاله به همراه همکارم و خانواده ایشان به تئاتر کمدی رفتیم که از شدت خنده یادم رفت خوراکی‌هایم را بخورم! حین رفتن که در ماشین نشسته بودیم همکارم یک لطیفه خنده دار را برایم تعریف کرد که من خنده‌ام نگرفت. همان موقع خواهرش گفت «ای بابا تو هم نمی‌تونی یک داستانو قشنگ تعریف کنی و فقط خرابش می‌کنی». واقعاً دوست داشتم آن لحظه مقاله داستان گویی جذاب را به همکار عزیزم تقدیم کنم اما فرصت نشد هر چند برایش لینک را می‌فرستم.

زبان بدن

پسربچه فیلم با اینکه روی ولیچر نشسته بود اما زبان بدن او عالی بود، سرشار از اعتماد به نفس. یکبار دیگر فیلم را ببینید که چقدر ارتباط چشمی قوی با مأمور پلیس برقرار می‌کند و کاملاً محترمانه نظر خود را ابراز می‌کند. دست‌هایش را خیلی خوب حرکت می‌دهد و گارد ندارد دقیقاً مناسب برای در دست گرفتن جمع. قول می‌دهم اگر این زبان بدن را نداشت، مأمور پلیس اصلاً به او گوش نمی‌کرد و با خود می‌گفت «بابا این بچس… جدی نگیرش».

فکر کنم شما که این مقاله را می‌خوانید تا کنون چندین میلیون بار شنیده‌اید که زبان بدن ۵۵ درصد از اثر پیام را شامل می‌شود. یعنی ۵۵ درصد از پیام گوینده به عهده زبان بدن اوست و اگر در این مورد سهل انگاری کند اثر کلامش را نابود می‌کند.

در رابطه با زبان بدن در سایت مقالات متعدد داریم خدا را شکر! می‌توانید هر کدام را خواستید بخوانید زبان بدن چشم، دست، پا و… . در کل خلاصه وار می‌گویم که هنگام صحبت کردن در جمع، به زبان بدن خود آگاه باشید و بدانید که در لحظه بدن شما چه پیامی را انتقال می‌دهد.

صدای رسا و واضح

صدای رسا… صدای رسا… صدای رسا… . متأسفانه خیلی‌ از افراد کنترل آگاهانه‌ای روی صدای خود ندارند یا خیلی آرام صحبت می‌کنند یا خیلی بلند! لحن که جای خود دارد و می‌بینیم که اکثراً در حالت عادی لحن مناسب نداریم. برای در دست گرفتن جمع باید صدا پرانرژی و لحن آمیز باشد.

بهترین تمرین برای تقویت صدا و لحن، خواندن کتاب داستان‌های کودکانه است. همزمان با خواندن صدای خود را ضبط کنید و دقیقاً دیالوگ شخصیت‌های داستان را با لحن مناسب ادا کنید. سپس صدای خود را گوش کنید و لحن خود را بررسی کنید. البته از دوستان یا نزدیکان هم می‌توانید کمک بگیرید.

طنز پردازی

موفق‌ترین افراد برای در دست گرفتن جمع، شوخ طبع‌ترین افراد است (قال ثریا شکری پور). کافیست به اینستاگرام نگاهی بیاندازیم و می‌بینیم که کمدین‌ها تعداد فالوئر بیشتر، لایک و کامنت بیشتری دریافت می‌کنند! البته از قدیم الایام کمدین‌ها برای مردم دوست داشتنی و جذاب بوده‌اند و فکر کنم نام چارلی چاپلین حالا حالاها فراموش نشود.

اما واقعاً چرا طنز آنقدر قدرتمند و جذاب است؟ چون شوخ طبعی نشانه هوش کلامی بالاست و افراد شوخ طبع همیشه باهوش و بازیگوش به نظر می‌آیند! به نظر خودم اگر فردی فقط شوخ طبع باشد، ۹۰ درصد مسیر جذابیت را گذرانده است. البته شوخ طبعی هم کار راحتی نیست و با اینکه همه دوست داریم طناز و خوش مشرب باشیم، اما اکثراً از نداشتن چنین مهارت جادویی رنج می‌بریم و با دیدن افراد شوخ طبع در دورهمی‌ها، حسرت می‌خوریم.

خبر خوبی برایتان دارم البته آرام باشید، ما در مقاله چگونه دیگران را بخندانیم، رازهای طنزپردازی را فاش کرده‌ایم. حتماً مطالعه کنید اگر می‌خواهید واقعاً دنبال در دست گرفتن جمع هستید.

فن بیان

در دست گرفتن جمع بدون داشتن فن بیان خوب، ممکن است آیا؟ خیر و تا به اینجا هر چه گفتیم، همه فن بیان بود! صداسازی، داستان گویی، زبان بدن و… . نکته مهم این است که در فضای مجازی دوره فن بیان و سخنرانی زیاد و انتخاب بین آن‌ها سخت شده است. حتی افراد زیادی را می‌شناسم که چندین دوره مختلف را شرکت می‌کنند و نتیجه نمی‌گیرند.

مشخص است که آموزش دیدن بدون تمرین کردن هیچ فایده‌ای ندارد و تنها به اطلاعات ما اضافه می‌کند که چیزی جز ادعا هم ندارد! مهارت و لذت تحسین شدن فقط با تمرین و ممارست به دست می‌آید. تمامی مطالبی که در این مقاله خواندید را به عمل بکشانید تا معجزه آن‌ها را ببینید و از زندگی لذت بیشتری ببرید. برای اینکه با یکی از بهترین تمریناتِ در دست گرفتن جمع آشنا شوید، روی دوره هوش کلامی کلیک کنید.

تا قبل از شروع این مقاله، کلیپ‌های سخنرانی متنوعی را از برایان تریسی دیدم تا یکی از بهترین آن‌ها را برای تحلیل انتخاب کنم. راستش آنقدر سخنرانی‌های برایان تریسی عالی و پر نکته هستند که انتخاب بین آن‌ها کار راحتی نیست. برایان تریسی یکی از ثروتمندان خودساخته است که در خانواده‌ای فقیر به دنیا آمده بود اما با تلاش و پشتکار خودش توانست به یکی از افراد معتبر، پولدار و محبوب جهانی تبدیل شود.

سخنرانی‌های برایان تریسی یکی از پرطرفدارترین‌های دنیاست که برترین مدیران افتخار حتی یک بار عکس انداختن کنار او را سعادت بزرگی می‌دانند. برایان به دلیل فن بیان و سخنرانی خوبی که دارد، به عنوان یکی از سخنرانان معروف دنیا شناخته شده است. در این مقاله بخشی از یکی از بهترین سخنرانی‌های او آورده‌ و تحلیل کرده‌ایم تا با رمز و رازهای فن بیان این سخنران مشهور آشنا شوید. پیشنهاد می‌کنیم ابتدا فیلم سخنرانی را دانلود کنید و سپس تحلیل‌ها را بخوانید.

برایان تریسی کیست؟

به احتمال زیاد کتاب «قورباغه‌ات را قورت بده» را شنیده یا حتی خوانده باشید. نویسنده این کتاب برایان تریسی می‌باشد البته تریسی کتاب‌های زیادی را نوشته که همگی به میلیون‌ها نسخه در تمام دنیا به چاپ رسیده و به فروش رفته‌اند. کتاب «روانشناسی فروش» او بسیار مفید است و فروش حرفه‌ای را آموزش می‌دهد.

این جمله را زیاد می‌شنویم که «ای بابا فلانی باباش پولدار بوده… ما که پدرمون پولدار نیست نمیتونیم موفق بشیم….» اما محض اطلاع باید عرض کنیم که برایان تریسی (Brian Tracy) در یک خانواده فقیر به دنیا آمد. او سه برادر داشت که همراه پدر و مادرش زندگی می‌کردند که حتی توان پرداخت قبض آب و برق را هم نداشتند به همین دلیل مدرسه را در سنین پایین کنار گذاشت و به کار مشغول شد.

برایان تریسی جاهای مختلفی کار کرده، اعم از گارسونی، ظرف شستن، کارگری، کشاورزی و… . بزرگترین سوال برایان تریسی همیشه این بود «چرا بعضی از افراد از کیفیت زندگی بالاتری برخوردار هستند؟». برای پاسخ به این سوال به مطالعه و تحقیق می‌پردازد، سخت کار می‌کند، نا امید نمی‌شود تا به تدریج به درآمد بالایی می‌رسد و اکنون صاحب شرکت برایان تریسی در ونکوور کانادا است. برایان مشاور کسب و کارهای بزرگ بوده و هست و عمل کردن به سخنان او از شما مانند او یک فرد موفق خواهد ساخت.

سخنرانی برایان تریسی

در ادامه چند دقیقه اول سخنرانی فروش برایان تریسی را بررسی می‌کنیم:

1. شروع با یک خبر خوب: «تعداد پولدارهای دنیا در چند سال آینده بیشتر از تعداد فعلی خواهد بود». مژده و امید دادن، باعث جلب توجه مخاطب می‌شود و این موضوع در شروع سخنرانی اهمیت زیادی دارد.
2. دلیل آوردن برای خبر گفته شده به همراه آمار و ارقام: این روش اثباتی باعث بالاتر رفتن اعتبار سخنران و اعتماد مخاطب می‌شود. دقت کنید که برایان تریسی چگونه به کار فروشندگی ارزش بالایی می‌بخشد، آنجا که می‌گوید «بیشتر این سود نصیب فروشندگان می‌شود». ارزشگذاری روی موضوع را هر سخنرانی باید بداند.
3. طنز پردازی در ابتدای سخنرانی: این کار کمی سخت است و برای سخنرانان تازه کار پیشنهاد نمی‌شود. اما طنز در طول سخنرانی مخاطب را شیفته شما می‌کند و حوصله‌اش سر نمی‌رود.
4. ورود به موضوع سخنرانی یا بیان کردن یک مساله: برایان به یک مساله همیشگی اشاره می‌کند و جزئیات زندگی مخاطب را به زبان می‌آورد: «همه دوست داریم به اهدافمون برسیم، درآمد بالا، کاهش بدهی، داشتن خانواده خوب و… اما هیچ وقت شروع نمیکنن و میگن امروز که وقت نداریم….». مطرح کردن مشکل در ابتدای سخنرانی، در مخاطب ایجاد نیاز می‌کند و چاره‌ای جز گوش دادن برایش نمی‌گذارد. دقت کنید که جمله حالت طنز دارد و جمله ضمیر سوم شخص می‌باشد نه اینکه مستقیماً مخاطب را نشانه گرفته باشد.
5. ارائه راه حل به صورت انگیزشی: «اگر میخواهید موفق شوید… همین الان شروع کنید… همین الان… اگر ….».
6. مقایسه بین آدم‌های عادی و موفق: برایان خیلی حرفه‌ای دو دسته افراد را مقایسه می‌کند و بدون خطاب قرار دادن مخاطب حس رقابت با افراد موفق و انزجار از معمولی بودن را در مخاطبان روشن می‌کند.
7. بیان کردن یک حقیقت مهم با خطاب قرار دادن مخاطب: برایان تریسی مستقیم می‌گوید که: «باید بدانید که هر ایده‌ یا کاری اولش جواب نمیده… حتی چند بار اول جواب نمیده… باید آنقدر تکرار کنید تا جواب دهد.
8. گفتن تجربه شخصی خود برای اثبات حقیقت بالا: با این کار مخاطب احساس همدلی می‌کند و به راحتی با شما همراه می‌شود.
9. پرسیدن سوال: «در این مسیر دو اتفاق می‌افتد… به نظرتان چه است؟…»
10. نتیجه گیری و رفتن به تیتر بعدی یعنی ساخت عادات
11. داستان شخصی و تجربه ملاقات با یک مشاور در شرکت: اگر می‌خواهید صحبت‌هایتان در حافظه مخاطب بنشیند، تنها راهش داستان گویی است و هیچ چیز بهتر از داستان شخصی نیست.

زبان بدن

زبان بدن کاملاً پر انرژی و عالی است و شکل کلمات و احساسات روی بدن خود برایان مشخص می‌باشد. یادتان باشد که زبان بدن ما در هر ثانیه ۱۰۰۰ سیگنال انتقال می‌دهد حتی اگر هیچ کلامی بر زبان نیاوریم. زبان بدن یک سخنران باید پر انرژی و دوستانه باشد تا مخاطب جذب شود و احساس راحتی کند. حالت دست به سینه یا نگاه کردن به پایین، بالا و اطراف نشان از بی‌میلی سخنران دارد طبیعتاً مخاطبان چنین سخنرانی هم بی‌میل خواهند شد.

لحن

به لحن برایان تریسی خوب دقت کنید، انرژی، احساس، تغییرهای به موقع در گفتار او کاملاً مشهود است و حوصله مخاطب را سر جایش نگه می‌دارد.

جمع بندی

سخنرانی‌های برایان تریسی عالی هستند و همه جا طرفدار دارد. خود را به شنیدن سخنرانی‌های او عادت دهید و تلاش کنید خودتان هم چند بار به سبک او سخنرانی کنید تا نکات گفته شده در این مقاله برایتان کاربردی شود. در انتها از نظرات شما عزیزان خوشحال می‌شویم.